Có nên 'chạy hồ sơ' để được nghỉ hưu trước 2018?

chi tra bhxh
Ảnh minh họa (nguồn: http://baohiemxahoi.gov.vn)

Tháo gỡ tồn tại trong thu-chi BHXH

Trình bày kết quả giám sát việc quản lý và sử dụng quỹ BHXH, BHYT và bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) tại hội nghị tập huấn BHXH, BHYT BHTN (từ 29- 31/3/2017), tại Tp. Huế , TS. Bùi Sỹ Lợi- Phó chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội cho biết, tính đến hết ngày 31/12/2016, kết dư quỹ BHXH khoảng 453.487 tỷ đồng. Chỉ riêng quỹ ốm đau thai sản là quỹ thành phần của quỹ BHXH có số chi vượt 0,03%/số thu (thu 20.002 tỷ, chi 20.008 tỷ).

Còn lại các quỹ đều đảm bảo kết dư và cân đối (Quỹ bảo hiểm tai nạn - bệnh nghề nghiệp số chi chỉ chiếm khoảng 8,4% số thu; Quỹ hưu trí và tử tuất số chi trong năm chiếm khoảng 65,4% số thu.

Kết dư Quỹ BHTN là 58.668 tỷ đồng, tăng 9.487 tỷ đồng tương ứng tăng 19,29% so với năm 2015. Số chi trong năm của quỹ BHTN chiếm khoảng 44,1%. Tuy nhiên, chi trả BHTN chủ yếu là chi trả trợ cấp. Mục tiêu hỗ trợ đào tạo nghề, tư vấn việc làm đạt thấp (năm 2011 tỷ lệ này là 0,11% và 0,04% và 2015 chi 1,44% chi cho học nghề tương ứng 69 tỷ đồng; năm 2016 tỷ lệ học nghề 4,9%).

Theo dự báo của Tổ chức Lao động thế giới ILO, với các chính sách BHXH như hiện hành, năm 2021, Quỹ BHXH sẽ thu không đủ chi trong năm; đến năm 2034, phần kết dư không còn, số chi lớn hơn rất nhiều so với số thu, quỹ mất cân đối.

Ông Bùi Sỹ Lợi cũng chỉ ra rằng, để đảm bảo hiệu quả việc quản lý và sử dụng quỹ BHXH, BHYT, BHTN, những vấn đề chung còn tồn tại, cần được tháo gỡ trong thu-chi BHXH nói chung là: tình trạng không thống kê được chính xác số lượng doanh nghiệp và người lao động thuộc diện phải tham gia BHXH bắt buộc, BHTN, BHYT theo quy định của pháp luật vẫn chưa được khắc phục.

Bên cạnh đó, việc khởi kiện ra tòa án đối với hành vi vi phạm pháp luật về BHXH của tổ chức công đoàn nhưng đến nay chưa triển khai thực hiện được do vướng mắc cơ chế vận hành. Hay việc xử lý tiền nợ BHXH, BHYT, BHTN tồn đọng kéo dài (không có khả năng trả nợ) đến nay vẫn chưa có văn bản hướng dẫn, triển khai thực hiện...

Về quản lý, sử dụng quỹ BHYT, có một thực trạng là các cơ sở khám, chữa bệnh ban đầu còn khó khăn trong chủ động kiểm soát khám bệnh, chữa bệnh của người đã đăng ký khám bệnh, chữa bệnh ban đầu ở cơ sở mình cũng như chi phí và quỹ khám, chữa bệnh BHYT được khoán.

Tình trạng lạm dụng, trục lợi từ chính sách thông tuyến cả từ phía người bệnh cũng như cơ sở khám bệnh, chữa bệnh; chất lượng công tác giám định việc thanh, quyết toán chi phí khám, chữa bệnh BHYT chưa cao dẫn tới thất thoát quỹ... Vì vậy phải tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, tăng cường kết nối dữ liệu trong hệ thông tin giám định BHYT để đảm bảo chi đúng, chi đủ cho người bệnh, hạn chế trục lợi chính sách...

Thay đổi cách tính tỷ lệ % hưởng lương hưu từ 01/01/2018

Theo quy định của Luật BHXH 2014, từ năm 2018, bên cạnh việc tăng dần tuổi nghỉ hưu do giám định y khoa và tăng tỷ lệ giảm trừ từ 1% lên 2% tương ứng mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi, thì từ 2018 trở đi có sự thay đổi về cách tính tỷ lệ phần trăm lương hưu đối với cả nam và nữ.

Theo đó, để đạt tỷ lệ hưởng lương hưu tối đa 75% khi có đủ 30 năm đối với nữ và 35 năm đối với nam. Từ 01/01/2018 trở đi, mức lương hưu sẽ được tính, là: lao động nữ nghỉ hưu từ ngày 01/01/2018 trở đi đủ 15 năm đóng BHXH bằng 45% sau đó cứ mỗi năm đóng BHXH được tính bằng 2% tối đa không quá 75%.

Lao động nam nghỉ hưu trong năm 2018 thì phải có đủ 31 năm đóng BHXH thì mới đạt tỷ lệ hưởng lương hưu 75%. Tương tự đối với các trường hợp lao động nam nghỉ hưu từ năm 2019; 2020; 2021 và 2022 trở đi (tương ứng đủ 32-35 năm đóng BHXH tỷ lệ hưởng lương hưu mới đạt 75%).

Giải đáp băn khoăn, lo lắng về việc lương hưu bị giảm, nhất là với lao động nữ, TS. Bùi Sỹ Lợi khẳng định: "Không phải ai nghỉ hưu trước năm 2018 đều có lợi hơn so với người nghỉ hưu từ năm 2018 trở đi".

Luật BHXH 2014 quy định: Từ ngày 01/01/2008 trở đi tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc là mức lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác theo quy định của pháp luật lao động. Vì tiền lương đóng BHXH cao hơn nên lương hưu sẽ cao hơn. Trường hợp nếu nghỉ hưu mà chưa đủ tuổi đời theo quy định thì còn phải giảm trừ tỷ lệ % do nghỉ hưu trước tuổi (mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi trừ 2% thay vì 1%).

"Lương hưu phụ thuộc nhiều yếu tố: tỷ lệ hưởng; tiền lương đóng BHXH bình quân; thời điểm hưởng lương hưu; thời gian hưởng lương hưu nên không phải ai nghỉ hưu trước năm 2018 đều có lợi hơn người nghỉ hưu từ năm 2018 trở đi"- ông Lợi nhấn mạnh.

TS. Bùi Sỹ Lợi cũng lưu ý, người lao động bằng mọi giá "chạy hồ sơ" để đủ điều kiện nghỉ hưu trước năm 2018 nhằm “né tránh” những quy định mới cần hết sức lưu ý. Bởi, theo khoản 2, Điều 117 Luật BHXH đã quy định rất cụ thể việc khám giám định mức suy giảm khả năng lao động phải bảo đảm chính xác, công khai, minh bạch. Hội đồng giám định y khoa chịu trách nhiệm về tính chính xác của kết quả giám định của mình theo quy định của pháp luật./.

Thep Luật BHXH 2014, Nếu người lao động nghỉ hưu sớm trước năm 2018 để 15 năm đầu đóng BHXH được tính hưởng 45% thì cũng cần lưu ý Luật cũng có quy định là nghỉ hưu sớm mỗi năm sẽ bị trừ tương ứng 2% (trước năm 2016, tỷ lệ trừ chỉ là 1%). Trong khi đó, nếu tiếp tục đóng BHXH thêm 1 năm thì tỷ lệ lương hưu cũng tăng tương ứng 2%.
Theo Thảo Miên(TC)