Trong lịch sử Việt Nam – Mozambique đã có nhiều hiệp định về cam kết đầu tư trong hầu hết các lĩnh vực, trong đó có nông nghiệp. Hiện nay, điều và gạo là hai mặt hàng ưu tiên hàng đầu trong hợp tác kinh tế của doanh nghiệp Việt Nam đồng thời là mặt hàng mà Mozambique có thế mạnh.

Cầu nối với các thị trường khác

Đánh giá về tiềm năng và cơ hội hợp tác trong thời gian tới, ông Đoàn Duy Khương - Phó Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết: “Việt Nam đã tham gia nhiều hiệp định tự do thương mại song phương, đa phương và là thành viên của nhiều tổ chức thương mại, đây là cơ sở để hai bên mở rộng hợp tác hơn nữa trong thời gian tới”.

Phó Chủ tịch VCCI cho biết thêm, “Việt Nam sẽ là cầu nối để Mozambique tiếp cận thị các thị trường khác như Đông Nam Á và châu Á”.

Trước lời gợi mở về cơ hội đầu tư trong thời gian tới, bà Thứ trưởng Bộ ngoại giao Mozambique cho biết: “Trong kế hoạch phát triển 5 năm tới của Chính phủ Mozambique đã xác định 4 lĩnh vực phát triển trọng tâm đó là nông nghiệp, du lịch, năng lượng và phát triển cơ sở hạ tầng. Trong đó, hiện nay Mozambique đang đặc biệt chú trọng đến hệ thống cơ sở hạ tầng trong nước cũng như với các nước khác trong khu vực nhằm tạo thuận lợi cho các nhà đầu tư nước ngoài trong đó có nhà đầu tư Việt Nam đến đầu tư và kinh doanh tại Mozambique”.

Bà Thứ trưởng cho biết thêm, với mong muốn khuyến khích các doanh nghiệp Việt Nam sang hợp tác kinh doanh và đầu tư tại Movembique, hai nước đã kí hiệp định về bảo hộ đầu tư và chống đánh thuế hai lần. Đồng thời Chính phủ Mozambique cũng đã áp dụng các loại thếu quan ưu đãi cho các doanh nghiệp Việt Nam như miễn thuế nhập khẩu máy móc cho các dự án đầu tư, giảm thuế nhập khẩu các nguyên vật liệu cho ngành sản xuất, và có chế độ ưu đãi về đất đai cho doanh nghiệp Việt Nam đầu tư về nước.

Đẩy mạnh hợp tác mặt hàng điều

Liên quan đến tiềm năng hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp, đặc biệt là lĩnh vực điều thô, ông Đặng Hoàng Giang – Phó Chủ tịch Hiệp hội Điều Việt Nam cho biết, Việt Nam là một trong những quốc gia có sản lượng điều lớn trên thế giới. Bên cạnh đó năng lực chế biến và xuất khẩu điều đạt khoảng 1,5 triệu tấn/ năm. Tuy nhiên sản lượng điều trong nước đạt khoảng 500 nghìn tấn, còn lại phải nhập khẩu 1,1 triệu/ tấn. Trong khi đó Mozambique là quốc gia có sản lượng điều tốt đạt khoảng 140 nghìn tấn. Đây là cơ sở để hai bên đẩy mạnh hợp tác mặt hàng điều trong thời gian tới. Khi đây là mặt hàng mà Mozambique có tiềm năng rất lớn và Việt Nam có nhu cầu.

Bên cạnh đó, ông Giang cũng chia sẻ những khó khăn hiện tại mà Hiệp hội điều Việt Nam gặp phải khi thực hiện hoạt động kinh doanh tại thị trường Mozambique. Cụ thể, “Hiệp hội điều Việt Nam chưa kết nối trực tiếp được với Hiệp hội điều của Mozambique, vì vậy vẫn hoạt động giao thương vẫn phải thông qua những nhà kinh doanh trung gian đến từ Ấn Độ hoặc Singapore. Ngoài ra, ngôn ngữ cũng là một hạn chế lớn khi Mozambique sử dụng chủ yếu là tiếng Bồ Đào Nha, đây là một ngôn ngữ chưa phổ biến bằng tiếng Anh.

Những khó khăn khác được cộng đồng doanh nghiệp chỉ ra khi hợp tác kinh doanh với doanh nghiệp Mozambique liên quan đến hệ thống thanh toán, lạm phát và chính sách.

Ngoài mặt hàng điều và gạo trong lĩnh vực nông nghiệp thì lĩnh vực du lịch cũng được doanh nghiệp Việt Nam quan tâm và Mozambique đã xác định là ngành kinh tế mũi nhọn trong thời gian tới. Đồng thời Mozambique kêu gọi doanh nghiệp Việt Nam đầu tư vào lĩnh vực du lịch dựa trên những tiềm năng và lợi mà Mozambique đang có.