Vẫn còn nhiều khó khăn về cơ chế, chính sách

Chiều ngày 2/12, Báo Diễn đàn doanh nghiệp tổ chức Diễn đàn Khởi nghiệp quốc gia lần thứ 4 với chủ đề “Hoàn thiện chính sách hỗ trợ khởi nghiệp".

Phát biểu tại diễn đàn, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Vũ Tiến Lộc cho rằng, "chìa khóa" của sự phát triển quốc gia ở thời điểm hiện tại nằm ở 2 cụm từ quan trọng là nâng cao chất lượng nguồn vốn con người và khởi nghiệp sáng tạo. Dẫn nguồn một khảo sát của mạng lưới kết quả toàn cầu, Chủ tịch VCCI cho biết, trong số 60 quốc gia tham gia khảo sát, Việt Nam nằm trong nhóm nước có tinh thần khởi nghiệp cao nhất thế giới. Tuy nhiên, khả năng hiện thực các ý tưởng sáng tạo thì thuộc nhóm 20 nước cuối cùng.

Chủ tịch VCCI cho rằng, có khoảng cách giữa khát vọng, giữa ý chí và hành động cụ thể là quá lớn. Chúng ta cần nhiều hơn sự hỗ trợ của thể chế, chính sách để tiến gần hơn tới các khát vọng, hành động.

Nói về các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp, ông Đậu Anh Tuấn - Trưởng ban Pháp chế, VCCI cho biết, năm 2017 Quốc hội lần đầu tiên ban hành Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV). Luật được rất nhiều doanh nghiệp kỳ vọng, bởi đã đưa ra nhiều chính sách hỗ trợ từ tiếp cận tín dụng, mở rộng thị trường, tư vấn và pháp lý, nguồn lực…

Diễn đàn thu hút sự quan tâm của đại diện các bộ, ban, ngành, các doanh nghiệp và các bạn trẻ. Ảnh: Bùi Tư

Tuy nhiên, mặc dù có hiệu lực từ 1/1/2018 nhưng việc thực hiện này chưa đều, chưa rộng khắp và triệt để. Một số địa phương đã thực hiện tốt nhưng một số địa phương chưa thực hiện tốt. Đây cũng là thách thức để các địa phương chưa thực hiện tốt cần phải có chính sách để hỗ trợ cho DNNVV.

Ngoài ra, ông Tuấn cho biết, thủ tục đăng ký thành lập DN tuy đã có nhiều cải cách đáng kể, đặc biệt là tại các thành phố lớn, nhưng vẫn có khoảng cách rất lớn giữa Việt Nam và các nước do chỉ số gia nhập thị trường vẫn còn thấp.

Theo thông lệ thế giới, còn rất nhiều thủ tục khác được tích hợp chứ không chỉ là tờ giấy đăng ký kinh doanh như con dấu, đăng ký bảo hiểm xã hội… Việt Nam chưa tích hợp được tất cả những điều đó, trong khi các nước cùng khối tất cả các thủ tục này có thể chỉ cần 1 vài giờ đồng hồ.

Ông Tuấn cũng lưu ý, theo khảo sát của VCCI, DN còn quan ngại về thủ tục “hậu đăng ký”. Các vấn đề khác như khó tiếp cận thông tin đất đai và thiếu quỹ đất sạch; hạ tầng giao thông còn yếu kém; tiếp cận nguồn vốn… cũng được lưu ý tới các DN muốn khởi nghiệp.

“Tôi tin rằng 3 - 5 năm nữa, bức tranh hoạt động DN tư nhân sẽ khác hơn" - ông Tuấn cho biết.

Cần có các quỹ đầu tư mạo hiểm

Từ kinh nghiệm của Israel, ông Yaniv Tessel - Tham tán Đại sứ quán Israel tại Việt Nam cho rằng, chính sách thúc đẩy khởi nghiệp cần xuất phát từ việc đầu tư và nuôi dưỡng một hệ sinh thái khởi nghiệp thịnh vượng, trong đó nhất thiết phải có sự hợp tác giữa khu vực công và khu vực tư.

Nói rõ hơn về điều này, ông Yaniv Tessel cho biết, Israel đã đầu tư nhiều vào hoạt động nghiên cứu và phát triển để tạo điều kiện cho sự đổi mới, sáng tạo, tiến bộ công nghệ và phát triển văn hóa khởi nghiệp. Israel cũng quản lý các chương trình vườn ươm khởi nghiệp nhằm khuyến khích, hỗ trợ các ý tưởng sáng tạo trở thành sản phẩm thật sự và có thể phổ biến rộng rãi.

Đồng thời, để hỗ trợ các DN khởi nghiệp, Chính phủ Israel đứng ra thành lập các quỹ đầu tư mạo hiểm nhưng để cho tư nhân quản lý hoạt động, bộ phận tư nhân sẽ giám sát và điều phối việc đầu tư các quỹ này.

Các cơ quan liên quan sẽ hỗ trợ cho các chương trình khởi nghiệp của Israel từ những giai đoạn đầu tiên cho đến giai đoạn có doanh thu, thậm chí là hỗ trợ cả thời gian sau đó.

“Một trong những từ khóa quan trọng của Chính phủ Israel là khuyến khích các nhà đầu tư chấp nhận rủi ro. Thất bại là yếu tố để tiến tới một giai đoạn thành công hơn” - ông Yaniv nhấn mạnh.

Ngoài ra, ông Yaniv Tessel cho rằng, hợp tác quốc tế cũng là một yếu tố quan trọng trong việc thúc đẩy khởi nghiệp sáng tạo. Để thực hiện các khoản tài trợ lớn hơn, Israel đã thông qua các chương trình hợp tác song phương với các quốc gia khác như Mỹ, Singapore, Hàn Quốc để hỗ trợ các DN khởi nghiệp tại Israel.

Ông Yaniv nhận định, trên thực tế, các DN khởi nghiệp đều rất cần sự hỗ trợ về chuyên môn, kinh nghiệm và nguồn lực để tiến hành sản xuất kinh doanh hiệu quả. Do vậy, sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà nước và khu vực DN tư nhân thông qua hình thức hợp tác đầu tư cùng nhau chia sẻ trách nhiệm, phát huy lợi thế, năng lực của mỗi bên sẽ góp phần xây dựng sư phát triển của hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo./.