Quý III/2025 đánh dấu một giai đoạn đặc biệt khó khăn với ngành than. Tại Quảng Ninh, mưa lớn kéo dài nhiều tuần đã ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động khai thác, chế biến và vận chuyển. Tuy nhiên, Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam (TKV) vẫn duy trì nhịp độ sản xuất ổn định, nhiều đơn vị hoàn thành tốt kế hoạch quý, qua đó tạo nền tảng quan trọng cho mục tiêu cả năm.

Thị trường tiêu thụ giảm, tồn kho tăng cao

Trong ba tháng vừa qua, thị trường than nội địa gặp nhiều trở ngại. Lượng than tồn kho trong toàn Tập đoàn TKV đã vượt 12 triệu tấn, chủ yếu do nhu cầu từ ngành điện (khách hàng chiếm hơn 70% sản lượng tiêu thụ) giảm mạnh. Nguyên nhân xuất phát từ điều kiện thời tiết bất thường: lượng mưa lớn khiến hồ thủy điện đầy nước, sản lượng điện từ thủy điện tăng cao, kéo theo nhu cầu than cho các tổ máy nhiệt điện giảm sút.

Trong bối cảnh này, TKV vẫn giữ nguyên kế hoạch sản xuất, không điều chỉnh giảm sản lượng. Các mỏ hầm lò và lộ thiên tiếp tục hoạt động ổn định, bảo đảm nguồn than sẵn sàng khi thị trường có tín hiệu khởi sắc trở lại. Việc làm và thu nhập của người lao động được duy trì, nhiều nhóm thợ lò vẫn giữ mức thu nhập cao. Đây là điểm sáng trong bức tranh nhiều thách thức của ngành than quý III.

Ở khâu cuối nguồn, các đơn vị kho vận và chế biến cũng nỗ lực không kém để duy trì dòng than ra thị trường. Công ty Kho vận và Cảng Cẩm Phả chủ động phối hợp với các mỏ, tranh thủ điều kiện thuận lợi để tiếp nhận than sạch và than nhập khẩu, đồng thời thực hiện chế biến, pha trộn phù hợp. Nhờ vậy, trong 8 tháng đầu năm, đơn vị đã hoàn thành gần 70% kế hoạch năm. Còn tại Công ty Kho vận Đá Bạc, nhiều giải pháp tiết giảm chi phí và cơ giới hóa dây chuyền đã được triển khai, đặc biệt chú trọng phối trộn than chất lượng cao phục vụ các ngành xi măng, phân bón, vật liệu xây dựng. Ngoài ra, đơn vị cũng tăng cường xuất khẩu sang những thị trường truyền thống, góp phần giảm áp lực tồn kho.

Nhờ sự đồng bộ từ khâu khai thác đến tiêu thụ, dù doanh thu trong quý III có giảm so với cùng kỳ, TKV vẫn cơ bản bám sát kế hoạch điều chỉnh, tránh được nguy cơ đứt gãy chuỗi cung ứng và giữ uy tín với khách hàng.

Ứng phó thiên tai, hướng tới đa dạng hóa thị trường

Có thể nói quý III/2025 là thời điểm khó khăn nhất trong nhiều năm qua đối với ngành than. Ngoài mưa lớn kéo dài làm gián đoạn vận chuyển, bốc rót, thì nhu cầu tiêu thụ giảm bất ngờ đã khiến lượng than tồn kho tăng nhanh, tạo áp lực lớn lên tài chính và dòng tiền của Tập đoàn. Các bãi chứa phải mở rộng, áp dụng nhiều giải pháp che phủ, dập bụi để đảm bảo an toàn môi trường. Một số đơn vị gặp khó khăn trong cân đối chi phí và trả lương, nhưng nhờ sự chỉ đạo quyết liệt, các biện pháp tiết giảm hợp lý đã được triển khai, đảm bảo đời sống công nhân ổn định.

Song song với duy trì sản xuất, các đơn vị trong Tập đoàn cũng đặc biệt chú trọng công tác phòng chống thiên tai. Cơn bão số 3 cùng những đợt mưa lớn gần đây đã tác động mạnh đến hoạt động, song các chỉ tiêu chính vẫn được hoàn thành và thậm chí vượt kế hoạch. Than nguyên khai tháng 8 đạt 2,85 triệu tấn, bằng 100% kế hoạch; đào lò đạt hơn 23.900m, vượt kế hoạch đề ra; than tiêu thụ đạt gần 80% chỉ tiêu tháng. Lũy kế 7 tháng, sản xuất than nguyên khai đã hoàn thành 63% kế hoạch năm.

Tại các đơn vị kho vận, nhiều hạng mục phòng chống mưa bão trọng điểm được triển khai, như nạo vét bể lắng, rãnh thoát nước, hố lắng tại hiện trường, mua sắm vật tư dự phòng. Những biện pháp này không chỉ giúp bảo đảm an toàn sản xuất mà còn góp phần cải thiện môi trường, giảm nguy cơ sạt lở và ngập úng trong mùa mưa bão.

Từ thực tế quý III có thể thấy ngành than đang đứng trước yêu cầu cấp thiết là đa dạng hóa thị trường tiêu thụ. Việc gia tăng tỷ trọng khách hàng ngoài ngành điện, mở rộng xuất khẩu và xây dựng cơ chế phối hợp hiệu quả hơn với ngành điện được xem là giải pháp lâu dài nhằm bảo đảm cân đối bền vững. Đây không chỉ là giải pháp ứng phó trước biến động ngắn hạn mà còn là định hướng chiến lược giúp TKV duy trì vai trò quan trọng trong bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia.

Dù phía trước vẫn còn nhiều thách thức, đặc biệt trong quý IV, giai đoạn quyết định của cả năm, TKV đã chứng minh sự kiên định và linh hoạt trong quản trị sản xuất. Nỗ lực duy trì nhịp độ khai thác, giữ ổn định đời sống người lao động, cùng các giải pháp ứng phó thiên tai và mở rộng thị trường sẽ là chìa khóa giúp Tập đoàn hoàn thành kế hoạch năm 2025, tiếp tục khẳng định vị thế của một ngành công nghiệp trụ cột.