Một trong những điểm mới của Luật thuế giá trị gia tăng (GTGT) năm 2024, tại khoản 2, điều 14 có quy định, các hàng hoá, dịch vụ mua vào đều phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt, trừ một số trường hợp đặc thù theo quy định của Chính phủ.

Điều này đã gây ra nhiều những tranh cãi trên các diễn đàn về Thuế trong thời gian gần đây, cũng như người nộp thuế thắc mắc về nội hàm của quy định này.

Cụ thể, có nhiều độc giả tỏ ra hoang mang khi từ 1/7 tới đây, 100% các khoản chi mua hàng hóa, dịch vụ đều bắt buộc phải thanh toán bằng chuyển khoản ngân hàng thì mới được khấu trừ và tính chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN).

Ngoài ra, người nộp thuế cũng băn khoăn, Luật đã ban hành nhưng đến thời điểm này vẫn chưa có những hướng dẫn cụ thể từ cơ quan thuế, đặc biệt là về thanh toán không dùng tiền mặt khiến họ vô cùng lo lắng.

Vậy điều này có đúng không? Bản chất là phải chuyển khoản toàn bộ 100% hay vẫn còn các hình thức thanh toán hợp lệ khác?

Trao đổi với Tạp chí Đầu tư Tài chính, ông Nguyễn Hồ Ngọc, Giám đốc Đào tạo - Công ty TNHH Đào tạo và Tư vấn Á Châu cho biết, người nộp thuế không nên quá lo lắng, cần chờ hướng dẫn chính thức từ nhà chức trách.

Thứ nhất, Luật thuế Giá trị gia tăng (GTGT) mới được quốc hội ban hành năm 2024, nhưng hiện tại mới chỉ có Luật, chưa có Nghị định hướng dẫn. Theo hệ thống pháp luật Việt Nam, Luật do Quốc hội ban hành, còn Nghị định do Chính phủ và sau đó sẽ có Thông tư của Bộ Tài chính hướng dẫn chi tiết hơn nữa. Do đó, những quy định cụ thể hiện nay vẫn đang trong quá trình dự thảo và lấy ý kiến.

Thứ hai, ông Ngọc nêu rõ trong Luật có quy định rõ từ ngày 1/7 hàng hóa, dịch vụ muốn được khấu trừ thuế phải thanh toán bằng hình thức không dùng tiền mặt, trừ một số trường hợp đặc thù sẽ được quy định rõ trong Nghị định. Điều này có nghĩa là cần chờ bản chính thức của Nghị định để biết đầy đủ những ngoại lệ cụ thể.

“Hiện nay, trong dự thảo Nghị định đang lấy ý kiến, có đưa ra ngưỡng 5 triệu đồng, tức là hóa đơn từ 5 triệu trở lên thì bắt buộc phải thanh toán không dùng tiền mặt để được khấu trừ và tính vào chi phí”, ông Ngọc nói thêm.

Thứ ba, vị chuyên gia này nêu quan điểm, không bao giờ có chuyện bắt buộc 100% thanh toán qua chuyển khoản ngân hàng. Đây là điểm nhiều người nộp thuế hay hiểu nhầm.

Ông Ngọc phân tích, câu chữ trong Luật và dự thảo nêu cụ thể: “phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt”, không đồng nghĩa với “100% phải chuyển khoản”.

"Mỗi loại chứng từ đều có tính pháp lý riêng, và chuyển khoản ngân hàng chỉ là một trong các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt", vị này khẳng định.

Cuối cùng, ông Ngọc cho rằng người nộp thuế cần hiểu rõ thế nào chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt. Theo quy định hiện hành tại Thông tư số 219, chứng từ này bao gồm: Chuyển khoản qua ngân ​hàng, bù trừ công nợ, ủy quyền thanh toán qua bên thứ ba, Thanh toán bằng thẻ ngân hàng. Ngoài ra, một số hình thức khác được pháp luật cho phép.

Chưa kể, trong dự thảo Nghị định mới, còn mở rộng thêm các trường hợp chẳng hạn như công ty thanh toán qua tài khoản cá nhân của người lao động rồi sau đó hoàn ứng, cũng có thể được xem là hình thức hợp lệ, nếu đủ hồ sơ chứng minh.

Do đó, ông Ngọc đưa ra lời khuyên, người nộp thuế không nên hoang mang, cũng không nên diễn giải sai thành "phải chuyển khoản ngân hàng 100%", điều này không đúng với tinh thần của luật.

“Việc hiểu sai dễ khiến doanh nghiệp lúng túng, thậm chí làm sai trong thực tế. Hãy chia sẻ thông tin này đến các chủ doanh nghiệp, các bạn kế toán, đặc biệt là những ai đang còn hiểu chưa đầy đủ để cùng nhau chuẩn bị đúng, đủ, và cần bình tĩnh chờ quy định chính thức của Bộ Tài chính”, vị Giám đốc ATC Academy kết luận.