Benoît Chaigneau, Nhà sáng lập Chu Ben Fish Sauce.

Sự ra đời của chai nước mắm dạng xịt

Với giá 450.000 đồng cho mỗi chai 100 ml, Nước mắm chú Ben có lẽ là dòng sản phẩm đắt nhất trên thị trường nước mắm hiện nay. “Tôi muốn đối xử với nước mắm như cách người Pháp trân trọng rượu vang. Tôi muốn mọi người phải ồ lên khi nhìn thấy sản phẩm”, Nhà sáng lập Benoît Chaigneau, thường được gọi là “chú Ben”, chia sẻ.

Theo ước tính của nhà sáng lập sinh năm 1972, trên thế giới, có 1,5 - 2 tỷ người dùng nước mắm mỗi ngày. Thị trường nước mắm toàn cầu có giá trị khoảng 17 tỷ USD, nhưng lại chưa xuất hiện dòng sản phẩm nước mắm nào tập trung vào phân khúc cao cấp.

Thực tế này khiến Benoît Chaigneau quyết tâm tự tạo ra công thức riêng của mình, để tiến sâu vào thị trường cao cấp. Vẫn là những con cá cơm đen, nhỏ, được chế biến theo tỷ lệ vàng 3 kg cá cho 1 kg muối, song dưới quá trình nghiên cứu của chú Ben, nước mắm có thêm vị khói và vị Umami (vị thứ 5 bên cạnh vị ngọt, mặn, cay, đắng) đậm đà, được nhiều đầu bếp cao cấp ưa thích.

Nhà sáng lập cho biết, một người bạn đầu bếp của ông từng cố gắng 10 năm để kết hợp nước mắm vào ẩm thực phương Tây, nhưng chưa bao giờ thành công, cho đến khi dùng thử sản phẩm Nước mắm chú Ben. “Nhờ công thức độc đáo, tôi nghĩ, mình đã tạo ra chiếc cầu nối giữa ẩm thực Á Đông và khẩu vị Tây phương”, ông nói.

Không chỉ sáng tạo thêm về hương vị, chú Ben còn có thêm biến tấu về hình thức, khi đựng nước mắm trong chai nhỏ dạng xịt. Theo ông, thông thường, nước mắm được dùng để chấm và sẽ cần pha loãng với đường, tỏi, ớt, làm mất đi hương vị nước mắm nguyên chất. Để giải quyết vấn đề, bên cạnh chai nước mắm thông thường, chú Ben dùng chai dạng xịt, cho phép người dùng kiểm soát liều lượng mong muốn. Sản phẩm có kích thước nhỏ gọn, nên người dùng có thể mang theo, sẵn sàng thưởng thức cùng bất cứ đồ ăn nào, từ món vỉa hè đến món ăn phục vụ trong các nhà hàng sang trọng.

Mùa hè năm nay, chú Ben mang 100 chai nước mắm cao cấp sang giới thiệu tại Pháp. Tuy nhiên, để tập trung mở rộng thị trường quốc tế, thương hiệu đang đợi hoàn tất chứng nhận an toàn thực phẩm từ châu Âu và Mỹ.

Mối duyên của chuyên gia ẩm thực Pháp với Việt Nam

Sau hơn 20 năm hoạt động trong ngành truyền thông với vai trò là một nhà phê bình ẩm thực, nhà báo, MC dẫn dắt nhiều chương trình ẩm thực trên kênh truyền hình quốc gia Pháp - France 2, năm 2020, Benoît Chaigneau sang Việt Nam công tác. Giai đoạn này, đại dịch Covid-19 bùng phát, nên ông bị kẹt lại Việt Nam. Tuy nhiên, thay vì than trách, ông cho rằng, đây có thể là cơ hội để mình bắt đầu một hành trình mới.

Để không lãng phí thời gian, ông tìm về các vùng nông thôn, khám phá ẩm thực địa phương và tìm hiểu cách nấu nướng của người dân. Mỗi khi bắt gặp ai đó đang chuẩn bị bữa ăn, chú Ben sẽ cố gắng bắt chuyện và hỏi han về nguyên liệu, cách làm.

Trong một lần đến Quảng Nam, chú Ben phát hiện ra một ngôi làng nhỏ, nơi có 60 gia đình chuyên làm nước mắm. Đây cũng là lần đầu tiên, vị chuyên gia tận mắt chứng kiến quy trình sản xuất loại nước chấm thơm, đậm vị cá. Giây phút được nếm thử nước mắm chảy ra từ bể lớn của một xưởng sản xuất tại đây, chú Ben nói, chính là “khoảnh khắc Eureka” của cuộc đời mình. “Cảm giác như tôi đã tìm ra sợi dây liên kết tất cả những hương vị tôi từng gặp ở Việt Nam, hay nói khác hơn là khắp châu Á”, Nhà sáng lập chia sẻ.

Bất chấp những rào cản về ngôn ngữ, Benoît Chaigneau tìm tới một bà cụ trong vùng để xin học nghề. Ban đầu, bà từ chối vì nghĩ chú Ben chỉ là một “du khách kỳ quặc”. Không nản lòng, vị chuyên gia người Pháp quyết định treo võng nằm trước cửa, đợi bà thay đổi quyết định. Cảm động trước lòng kiên nhẫn và đam mê của chú Ben, sang đến ngày thứ ba, bà cụ đã đồng ý truyền dạy cho người đàn ông ngoại quốc mọi chi tiết liên quan cách làm nước mắm kiểu truyền thống Việt Nam, từ việc chọn cá, chọn muối, cho đến kỹ thuật pha trộn và lên men chính xác.

Dựa trên nền tảng kiến thức đó, chú Ben tự thành lập thương hiệu Nước mắm chú Ben đặt tại Quảng Nam, với những biến tấu riêng về hương vị và hình thức. “Tôi không thay đổi nước mắm truyền thống của Việt Nam. Truyền thống vẫn là truyền thống, nhưng tôi muốn mang sản phẩm này bước vào thế kỷ 21, bằng những cách tiếp cận mới. Nhiều người Việt hỏi tôi tại sao để nước mắm vào bình xịt, câu trả lời của tôi là tại sao không?”, chú Ben chia sẻ.

Hiện tại, chú Ben vẫn là nhà sáng lập duy nhất của thương hiệu và tự mình chịu trách nhiệm mọi khâu, từ sản xuất đến bán hàng. Ngoài dòng sản phẩm nước mắm cao cấp, Benoît Chaigneau cho biết, Công ty sẽ giới thiệu đồng thời các loại nước nắm khác của Việt Nam như nước mắm Cát Bà, Phan Thiết.

Với những nhà sáng lập nước ngoài mong muốn gây dựng sự nghiệp tại Việt Nam, chú Ben nhấn mạnh điều quan trọng nhất là tình yêu với dải đất này. Sau 4 năm quyết định gắn bó với Việt Nam, nhà sáng lập Nước mắm chú Ben nhận ra tình yêu mạnh mẽ với đất nước, con người Việt Nam chưa bao giờ dừng lại. Ông mong muốn góp phần giới thiệu ẩm thực Việt Nam ra thế giới, mà khởi đầu bằng nước mắm.

“Bạn có thể học vô vàn những kỹ năng ngoài kia, nhiều người sẽ khuyên bạn biết bao nhiêu lý thuyết, nhưng với tôi, tôi chỉ có thể nói rằng, hãy yêu mọi thứ bạn làm. Hãy đặt tình yêu của mình vào đó, vì tình yêu là thứ thiêng liêng nhất trên đời. Thành công chỉ đến khi bạn làm việc bằng tất cả sự yêu thương”, chú Ben nhắn nhủ.