Lực hút mới của dòng tiền quốc tế

Phát biểu tại ngày hội Blockchain Việt Nam 2025 mới đây, ông Phạm Đại Dương, Phó Trưởng ban Chính sách, Chiến lược Trung ương nhận định, blockchain đã trở thành công nghệ nền tảng của kỷ nguyên chuyển đổi số. Công nghệ này không chỉ kiến tạo “niềm tin số” – nền móng cho vận hành minh bạch và hiệu quả của nền kinh tế số mà còn thiết lập các chuẩn mực mới trong tài chính, y tế, giáo dục đến quản trị quốc gia.

Nhiều nước đã coi blockchain là công nghệ chiến lược, triển khai mạnh mẽ hệ sinh thái đổi mới sáng tạo dựa trên hành lang pháp lý rõ ràng và sự phối hợp giữa Chính phủ, doanh nghiệp, cộng đồng nghiên cứu.

Tại Việt Nam, blockchain được xác định là một trong 11 lĩnh vực công nghệ chiến lược cần ưu tiên đầu tư và làm chủ, tập trung vào tài sản số, tài sản mã hóa, hạ tầng truy xuất nguồn gốc.

Lợi thế nguồn nhân lực trẻ, năng động cùng thị trường số tăng trưởng nhanh tạo nền tảng để Việt Nam bứt phá. Tiềm năng ứng dụng blockchain trong tài sản số, fintech hay quản lý dữ liệu mở ra không gian phát triển mới cho đổi mới sáng tạo và tăng trưởng bền vững.

Song song với công nghệ, thị trường tài chính Việt Nam cũng bước vào giai đoạn cải cách sâu rộng – “Đổi Mới 2.0”, theo bà Wanming Du, Giám đốc Chính sách chỉ số FTSE Russell. Nếu Đổi Mới 1.0 năm 1986 mở cánh cửa hội nhập, thì Đổi Mới 2.0 là bước hiện đại hóa thể chế, thu hút dòng vốn toàn cầu.

Chỉ trong hai thập kỷ, Việt Nam từ thị trường cận biên trở thành một trong những thị trường vốn thanh khoản hàng đầu khu vực. Số doanh nghiệp niêm yết tăng từ vài công ty năm 2000 lên hơn 1.600 công ty, thanh khoản bình quân đạt 1,3 tỷ USD/ngày và VN-Index liên tục lập đỉnh mới.

Năm 2025 xuất hiện nhiều thương vụ IPO lớn, khẳng định niềm tin của giới đầu tư dài hạn. Tuy nhiên, hơn 90% giao dịch vẫn do nhà đầu tư cá nhân dẫn dắt, tạo biến động ngắn hạn; riêng tháng 7 đã có 200.000 tài khoản chứng khoán mới, nâng tổng số vượt 10 triệu. Bước tiếp theo là thu hút các quỹ hưu trí, bảo hiểm để gia tăng sự ổn định và an sinh tài chính dài hạn.

FTSE Russell, đơn vị quản lý các chỉ số đại diện cho hàng nghìn tỷ USD tài sản, khẳng định sẽ đồng hành cùng Việt Nam. “Khung phân loại thị trường minh bạch và nghiêm ngặt không chỉ để đánh giá, mà còn góp phần định hình sự phát triển,” bà Du nhấn mạnh, đồng thời đánh giá cao đối thoại với Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước.

Theo bà Wanming Du, Đà Nẵng được xem là hình mẫu: từ thương cảng lịch sử thành đô thị hiện đại và sắp tới là cửa ngõ tài chính quốc tế với trung tâm tài chính và khu thương mại tự do được quy hoạch. Việc thu hút dịch vụ pháp lý, kế toán, công nghệ tài chính, đầu tư mạo hiểm sẽ cải thiện môi trường kinh doanh, tạo điều kiện cho doanh nghiệp khởi nghiệp phát triển.

Hợp lực quốc tế và khai mở nội lực

Theo bà Nguyễn Ngọc Anh, Tổng Giám đốc SSIAM, tài chính luôn là huyết mạch của nền kinh tế và blockchain có thể trở thành “cánh cửa hội nhập thứ hai” sau chứng khoán. Nếu cách đây 25 năm chứng khoán đưa Việt Nam ra thế giới, thì nay blockchain mở rộng không gian phát triển, tạo cơ hội tiếp cận bình đẳng hơn cho doanh nghiệp và người dân, đồng thời thể hiện tinh thần sáng tạo, độc lập của thế hệ trẻ.

Trên bình diện quốc tế, nhiều trung tâm tài chính đang tăng tốc với blockchain: Singapore tích hợp blockchain vào hạ tầng tài chính số; Hồng Kông ban hành quy định riêng cho stablecoin từ tháng 8/2025; Dubai (UAE) trở thành điểm đến của quỹ và doanh nghiệp blockchain. Giá trị giao dịch blockchain toàn cầu năm 2024 đạt hơn 4.300 tỷ USD, trong đó châu Á chiếm 40%.

Việt Nam nằm top 5 toàn cầu về mức độ chấp nhận crypto, với hơn 21 triệu người dùng, tương đương 21% dân số. Chính phủ cũng coi blockchain là trụ cột kinh tế số, nhưng vẫn thiếu hành lang pháp lý đầy đủ, sandbox đủ lớn và hạ tầng thử nghiệm quốc tế.

"Blockchain chỉ phát huy giá trị khi kết nối với hệ sinh thái quốc tế. Việt Nam cần song song hợp lực quốc tế và khai mở tiềm lực nội địa xây dựng sandbox có trách nhiệm, biến thử nghiệm thành hạ tầng thực tế; gắn kết chuẩn mực quốc tế về quản trị...", bà Ngọc Anh nhấn mạnh.

Bà Ngọc Anh cho hay, việc mở trung tâm tài chính tại Đà Nẵng, cùng hệ sinh thái startup tài chính số, tài chính xanh và quyết tâm cải cách của Chính phủ, cho thấy Việt Nam không đi sau. Sandbox không chỉ để thử mà sẽ trở thành hạ tầng vận hành thực sự, phục vụ cả chính phủ, doanh nghiệp và người dân.

Với nền tảng người dùng mạnh, thế hệ trẻ tài năng và chính sách rõ ràng, Việt Nam đang bước vào giai đoạn từ thử nghiệm sang triển khai, từ “người dùng” sang “người kiến tạo”.

Đà Nẵng, với tầm nhìn thành trung tâm tài chính quốc tế và đô thị đổi mới sáng tạo, chính là bàn đạp để Việt Nam khẳng định vị thế trên bản đồ blockchain khu vực, trở thành điểm đến mà thế giới tìm đến – và nơi thế hệ builder Việt Nam bước ra toàn cầu.