Theo định hướng từ Chính phủ, Bộ Tài chính, thị trường chứng khoán (TTCK) năm 2025 không chỉ là một kênh đầu tư hấp dẫn mà còn là kênh huy động vốn hiệu quả để tài trợ cho các dự án hạ tầng lớn của đất nước, từ đó góp phần hoàn thành mục tiêu tăng trưởng kinh tế trên 8%.

Thực tế, TTCK ngày càng chứng minh vai trò của mình khi đã giúp các doanh nghiệp huy động được nguồn vốn trung và dài hạn, từ đó hoạt động, kinh doanh hiệu quả và ngày càng đóng góp nhiều hơn vào nền kinh tế. Còn đối với các công ty thành viên thị trường, nhiều công ty chứng khoán cũng đã và đang gia tăng tiềm lực tài chính, quy mô và chất lượng để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của nhà đầu tư.

Trao đổi trong Talk Show Phố Tài chính, ông Huang Bo, Tổng Giám đốc, CTCP Chứng khoán Guotai Junan Việt Nam (IVS) đánh giá, trong hơn hai thập kỷ qua, HOSE và HNX đã tăng trưởng vượt bậc, với giá trị vốn hóa VN-Index tăng gấp 23 lần. Vốn hóa thị trường chứng khoán tương đương 60% GDP, thị trường đã mở rộng lên hơn 1.600 mã chứng khoán.

Đối với nền kinh tế Việt Nam, thị trường chứng khoán đã có những đóng góp quan trọng. Một là giúp huy động vốn cho cơ sở hạ tầng và công nghiệp hóa. Các doanh nghiệp niêm yết trong các lĩnh vực năng lượng, ngân hàng, bất động sản và sản xuất đã huy động hàng nghìn tỷ đồng thông qua phát hành cổ phiếu và trái phiếu doanh nghiệp.

Hai là thúc đẩy cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước và nâng cao hiệu quả hoạt động. Việc Chính phủ cổ phần hóa các doanh nghiệp nhà nước, bao gồm Vietcombank hay Vinamilk, đã góp phần tăng thanh khoản cho thị trường, cải thiện hiệu quả hoạt động nhờ cơ chế minh bạch và trách nhiệm giải trình trước công chúng. Bằng cách kết nối giữa dòng vốn nhàn rỗi trong nước và các khoản đầu tư sản xuất, thị trường chứng khoán đang hỗ trợ Việt Nam trong mục tiêu trở thành trung tâm sản xuất công nghệ cao.

Ba là giúp nâng cao quản trị doanh nghiệp, tính minh bạch và thu hút đầu tư nước ngoài. Việc niêm yết công khai buộc các doanh nghiệp Việt Nam phải áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế về minh bạch và quản trị doanh nghiệp. Việc nới lỏng giới hạn sở hữu nước ngoài và việc được đưa vào danh sách theo dõi nâng hạng lên thị trường mới nổi của FTSE Russell, sẽ thu hút dòng vốn từ các quỹ ETF và quỹ hưu trí. Trong năm 2024, nhà đầu tư nước ngoài chiếm gần 25% tổng giá trị giao dịch, rót vốn vào các lĩnh vực tăng trưởng cao như năng lượng xanh, bán dẫn và hàng tiêu dùng.

Bốn là TTCK đã hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) và doanh nghiệp khởi nghiệp. Bên cạnh các tập đoàn lớn, TTCK Việt Nam cũng dần trở thành bệ phóng cho các doanh nghiệp SME. Sàn UPCOM đã tạo điều kiện cho các công ty nhỏ tiếp cận nguồn vốn mà không phải đáp ứng yêu cầu niêm yết khắt khe. Nhiều startup trong lĩnh vực dịch vụ số, nông nghiệp và năng lượng sạch đã tận dụng kênh huy động vốn này để đầu tư vào R&D (nghiên cứu, phát triển sản phẩm) và mở rộng kinh doanh.

"Nếu tiếp tục duy trì các cải cách mạnh mẽ, thị trường chứng khoán Việt Nam có thể đóng vai trò tương tự như ở Hàn Quốc hay Trung Quốc, giúp nền kinh tế bứt phá từ một thị trường mới nổi thành một trung tâm đổi mới sáng tạo toàn cầu", ông Huang Bo nói.

Chứng khoán Việt có nhiều cơ hội phát triển

Để thúc đẩy vai trò của thị trường chứng khoán trong tăng trưởng kinh tế Việt Nam, lãnh đạo Chứng khoán IVS cho rằng các nhà hoạch định chính sách nên ưu tiên các chiến lược như tăng cường thanh khoản và khả năng tiếp cận thị trường. Trong đó, việc sửa đổi Luật Chứng khoán gần đây thể hiện cam kết mạnh mẽ đối với sự phát triển của thị trường. Đơn vị này kỳ vọng việc nâng cấp hạ tầng giao dịch, hiện đại hóa hệ thống giao dịch như hệ thống KRX, và mở rộng thị trường phái sinh sẽ thu hút các nhà đầu tư tổ chức. Việc giảm chi phí giao dịch và nới lỏng yêu cầu ký quỹ có thể khuyến khích sự tham gia của nhà đầu tư cá nhân.

Việc thứ hai là cần củng cố khung pháp lý, tiếp tục đẩy nhanh cải cách để điều chỉnh các tiêu chuẩn công bố thông tin theo chuẩn mực quốc tế (ví dụ: IFRS). Việc khuyến khích báo cáo ESG cũng có thể giúp thu hút dòng vốn từ các quỹ đầu tư tập trung vào phát triển bền vững.

Thứ ba là nên thúc đẩy các công ty công nghệ lên niêm yết bằng việc cung cấp các ưu đãi thuế và miễn giảm quy định cho công ty công nghệ cùng với đề xuất thành lập một “sàn đổi mới sáng tạo”. Hợp tác với các quỹ đầu tư mạo hiểm để hỗ trợ các công ty công nghệ tiềm năng niêm yết, có thể nghiên cứ theo mô hình Sàn Đổi mới Khoa học và Công nghệ (STAR) của Sở Giao dịch Chứng khoán Thượng Hải, Trung Quốc.

Cuối cùng là tiếp tục nới lỏng giới hạn sở hữu nước ngoài trong các lĩnh vực chiến lược như ngân hàng, năng lượng tái tạo… và đẩy nhanh tiến trình nâng hạng Việt Nam lên “thị trường mới nổi”.

Ông Huang Bo cho biết Việt Nam đã có những bước tiến quan trọng trong lộ trình nâng hạng lên thị trường mới nổi, với những nỗ lực mạnh mẽ từ các cơ quan quản lý và vận hành thị trường như Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (SSC), Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSDC) và các cơ quan liên quan. Theo các cơ quan này, hiện tại, Việt Nam cơ bản đạt được những điều kiện cần thiết để được nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi theo tiêu chuẩn của FTSE.

Ngoài ra, việc triển khai hệ thống giao dịch KRX trong thời gian tới, sẽ giúp nâng cao thanh khoản, tăng tốc độ xử lý lệnh và tạo điều kiện cho các sản phẩm phái sinh phát triển. Cùng với đó, những nỗ lực củng cố khung pháp lý bằng cách đẩy nhanh các cải cách nhằm chuẩn hóa công bố thông tin theo tiêu chuẩn quốc tế, yêu cầu công bố thông tin song ngữ đã và đang mang lại niềm tin cho nhà đầu tư quốc tế và triển vọng nâng hạng trong năm 2025 đang được đánh giá rất tích cực.

"Chúng tôi tin rằng năm nay thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ có nhiều cơ hội phát triển mạnh mẽ, bao gồm cơ hội nâng hạng lên thị trường mới nổi, sự gia tăng lợi nhuận của doanh nghiệp, cũng như sự thu hút thêm các nhà đầu tư tổ chức nước ngoài sau khi hệ thống giao dịch mới đi vào hoạt động", ông Huang Bo nhấn mạnh.