VCCI logo

LIÊN ĐOÀN THƯƠNG MẠI VÀ CÔNG NGHIỆP VIỆT NAM

Vietnam Chamber of Commerce and Industry

Thứ 2, 13/10/2025 | English | Vietnamese

Trang chủDoanh nghiệpChính sách hỗ trợ rất nhiều nhưng DN vẫn kêu 'chỉ biết đến trên giấy'

Chính sách hỗ trợ rất nhiều nhưng DN vẫn kêu 'chỉ biết đến trên giấy'

09:11:00 AM GMT+7Thứ 2, 29/09/2025

Chính sách hỗ trợ DN đổi mới sáng tạo ngày càng đa dạng, từ quỹ khoa học công nghệ, chương trình đổi mới sáng tạo quốc gia, đến các ưu đãi thuế. Song, nghịch lý là nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs) 'kêu' các chính sách này là “xa vời” và khó tiếp cận.

Tận dụng chính sách: “Khó tiếp cận” có lỗi từ DN?

Trong một thập niên qua, đổi mới sáng tạo đã được Việt Nam xác định là động lực phát triển kinh tế. Theo đó, hệ thống chính sách hỗ trợ ngày càng đa dạng, từ quỹ khoa học công nghệ, chương trình đổi mới sáng tạo quốc gia, đến các ưu đãi thuế cho doanh nghiệp đầu tư R&D. Song, nghịch lý là nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs) trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ vẫn coi các chính sách này là “xa vời” và khó tiếp cận.

Trong một diễn đàn gần đây, ông Smith Dao (Đào Đức Sinh) - Giám đốc Điều hành tại Việt Nam Công ty Bconduct chỉ ra, một trong những trở ngại lớn nhất của doanh nghiệp Việt nằm ở chỗ chưa hiểu và chưa tận dụng hiệu quả các chính sách hỗ trợ từ phía Nhà nước. Các nghị định, thông tư, chương trình hỗ trợ doanh nghiệp thường được ban hành với mục tiêu tốt, song khi đi vào thực tế lại gặp vướng mắc.

Ông Đỗ Tiến Thịnh - Phó Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) thuộc Bộ Tài chính cho rằng, khó khăn chủ yếu nằm ở chỗ doanh nghiệp thiếu thông tin và thiếu kỹ năng tận dụng.

“Trong hệ thống chính sách hiện nay, nhà nước đã chấp nhận rủi ro nhiều hơn, hỗ trợ cả từ khâu ý tưởng. Nhưng nếu doanh nghiệp không chủ động tìm đến, thì chính sách không thể tự tìm đến doanh nghiệp. Cánh cửa vẫn luôn mở, vấn đề là doanh nghiệp có bước vào hay không. Hiện nay, nhiều địa phương đã thiết lập kênh tiếp nhận trực tiếp từ lãnh đạo, thậm chí có cả đường dây nóng dành cho doanh nghiệp. Nếu doanh nghiệp có dự án tốt, có tiềm năng rõ ràng, thì hoàn toàn có thể nhận được sự hỗ trợ nhanh chóng từ chính quyền địa phương,” ông Thịnh nhấn mạnh.

Một thực tế là SMEs thường thiếu đội ngũ pháp lý hoặc chuyên gia về chính sách. Họ quen tập trung vào sản xuất, đơn hàng, mà bỏ qua việc “săn” chính sách. Điều này khiến nhiều gói hỗ trợ trôi qua mà không ai tận dụng.

Theo bà Trần Thị Thu Trang - Chủ tịch Hanel PT, Chủ tịch Hiệp hội Sản xuất công nghiệp tỉnh Bắc Ninh, giải pháp nằm ở sự gắn kết: “Hãy tham gia hiệp hội ngành nghề, tìm đến các trung tâm xúc tiến, kết nối với viện nghiên cứu. Ở đó, doanh nghiệp không chỉ có thông tin chính sách mà còn có cơ hội hợp tác cụ thể”.

Đặc biệt, vai trò của các hiệp hội và cụm liên kết ngành ngày càng quan trọng. Đây chính là “người phiên dịch” giúp doanh nghiệp nhỏ hiểu chính sách một cách dễ áp dụng. Khi tham gia, DN có thể được hỗ trợ chuẩn bị hồ sơ, kết nối chuyên gia, và thậm chí cùng các doanh nghiệp khác xây dựng dự án chung để tăng cơ hội nhận hỗ trợ.

Nhà báo Kim Hạnh - Chủ tịch Hội DN Hàng Việt Nam chất lượng cao chỉ ra một khoảng trống lớn: thông tin chính sách thường khô khan, khó đọc. Không phải ai cũng có thể kiên nhẫn đọc văn bản vài chục trang. Doanh nghiệp cần những bản tóm tắt, những khóa tập huấn, những case study cụ thể để hiểu mình phải làm gì,” bà Hạnh phân tích. Báo chí và cơ quan quản lý cần phối hợp để “dịch” chính sách thành ngôn ngữ dễ hiểu và lan tỏa nhanh hơn đến cộng đồng doanh nghiệp.

Với kinh nghiệm của mình, ông Smith Dao nhấn mạnh, doanh nghiệp phải biết Nhà nước hỗ trợ cái gì, chính sách nào thực sự có thể ứng dụng vào hoạt động của mình. Nếu chỉ đọc văn bản mà không có kết nối trực tiếp, thì nhiều khi cơ hội bị bỏ lỡ. Bên cạnh đó, cần có cầu nối giữa chính sách và doanh nghiệp thông qua hiệp hội ngành hàng, tổ chức xúc tiến thương mại hay những đơn vị trung gian – để doanh nghiệp thực sự tiếp cận được các chương trình hỗ trợ, thay vì chỉ biết đến chúng trên… giấy.

Thực tế cho thấy, những doanh nghiệp tận dụng tốt chính sách thường có điểm chung: họ biết rõ nhu cầu của mình – cần vốn, công nghệ hay thị trường – và tìm đúng “địa chỉ” hỗ trợ. Chính sự chủ động này giúp họ biến chính sách từ “khó tiếp cận” thành nguồn lực thực sự. Qua đó, doanh nghiệp cần tận dụng truyền thông và kênh đào tạo để hiểu và áp dụng chính sách dễ hơn.

Kết nối và văn hóa: Nền tảng để hội nhập chuỗi cung ứng

Nếu chính sách là “cửa ngõ”, thì kết nối và văn hóa doanh nghiệp chính là “đòn bẩy” để vươn ra thị trường toàn cầu. Trong bối cảnh làn sóng China+1, nhiều tập đoàn đa quốc gia đang mở rộng chuỗi cung ứng sang Việt Nam. Nhưng không phải cứ có mặt bằng, lao động giá rẻ là đủ để tham gia.

Theo bà Natalie Nguyễn Bích Ngọc - Giám đốc Khối Vận hành & Kỹ thuật của On Semiconductor, điều kiện tiên quyết là chuẩn hóa quy trình, minh bạch dữ liệu và đảm bảo đúng hạn. Đây là những tiêu chuẩn tối thiểu trong hợp tác quốc tế. Nhiều doanh nghiệp Việt rất tiềm năng nhưng lại để mất cơ hội vì chậm giao hàng hoặc không minh bạch thông tin. Khách hàng toàn cầu không thể chấp nhận rủi ro như vậy”.

Thực tế, Onsemi đã có những dự án hợp tác thành công với đối tác Việt trong chuyển giao công nghệ và đồng phát triển sản phẩm. Nhưng để duy trì, các doanh nghiệp phải thực sự cam kết đầu tư vào con người, quy trình và văn hóa chất lượng.

Kết nối không chỉ là tìm đối tác FDI, mà còn bao gồm việc liên kết ngay trong nước với viện nghiên cứu, trường đại học và các quỹ đầu tư và với chính cộng đồng DN quanh mình.

Ông Đỗ Tiến Thịnh khẳng định: “Nếu chỉ trông vào vài nhân sự nội bộ để làm R&D, chắc chắn sẽ thất bại. Muốn lớn, doanh nghiệp phải mở ra các kết nối, tận dụng nguồn lực bên ngoài và đồng thời gắn bó với hệ thống chính sách quốc gia.”

Ở một khía cạnh khác, niềm tin và văn hóa doanh nghiệp chính là “hạ tầng mềm” để kết nối bền vững. Một doanh nhân sản xuất công nghiệp phụ trợ chia sẻ câu chuyện về tinh thần “dám chiến” trong lãnh đạo: “Nếu chỉ giữ an toàn thì không bao giờ có sáng tạo. Chúng tôi từng áp dụng triết lý 5% – chỉ cần một nhóm nhỏ tiên phong, cả tổ chức sẽ thay đổi.”

Trong khi đó, theo bà Trần Thị Thu Trang, niềm tin là tài sản quý nhất trong hợp tác quốc tế. Mất niềm tin hôm nay, ba năm sau cũng chưa chắc lấy lại được. Uy tín là điều giúp doanh nghiệp Việt có thể đứng ngang hàng với FDI, chứ không chỉ là nhà cung ứng phụ.

Từ góc độ thị trường, văn hóa “khách hàng là trung tâm” cũng được nhấn mạnh. Bà Trang cho rằng, doanh nghiệp không chỉ đáp ứng nhu cầu hiện tại, mà phải dự đoán nhu cầu tương lai. Chỉ khi đi trước mong đợi của khách hàng, doanh nghiệp mới có chỗ đứng bền vững trong chuỗi cung ứng.

Các chuyên gia cho rằng, con đường để doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ Việt Nam bứt phá không nằm ở lợi thế chi phí thấp, mà ở khả năng tận dụng chính sách, chủ động kết nối và xây dựng văn hóa doanh nghiệp. Chính sách hiện đã có, cơ hội từ làn sóng dịch chuyển toàn cầu cũng đang rộng mở. Nhưng như các diễn giả đều khẳng định, nếu doanh nghiệp không dám thay đổi và hành động ngay hôm nay, thì cửa sổ cơ hội sẽ nhanh chóng khép lại.

TheoHải Lâm (Tạp chí điện tử Đầu tư Tài chính)
Copy link

Văn bản pháp luật

Liên kết

Website nội bộ của VCCI

Footer logo

Bản quyền bởi Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam - VCCI 

  Tòa VCCI, Số 9 Đào Duy Anh, Đống Đa, Hà Nội, Việt Nam

Giấy phép xuất bản số 190/GP-TTĐT cấp ngày 27/10/2023

Người chịu trách nhiệm chính: Ông Hoàng Quang Phòng, Phó Chủ tịch VCCI

Quản lý và vận hành: Trung tâm Truyền thông và Thông tin Kinh tế - VCCI
Văn Phòng - Lễ tân:  Phụ trách website: Liên hệ quảng cáo:
📞 + 84-24-35742022 📞 + 84-24-35743084 📞 + 84-24-35743084
 + 84-24-35742020   vcci@vcci.com.vn   

Truy cập phiên bản website cũ.                                                     Thiết kế và phát triển bởi ADT Global