Giá bất động sản tăng cao hơn khi đánh thuế

Bộ Xây dựng vừa gửi văn bản đến Chính phủ đề xuất đánh thuế người sở hữu nhiều nhà đất, với lý do nhân tố góp phần đẩy giá nhà tăng cao đột biến thời gian qua có sự “góp mặt” của một số nhà đầu tư, đầu cơ và môi giới bất động sản.

Bộ Xây dựng cũng cho biết, chính sách thuế này sẽ không làm tăng giá nhà đất, ngược lại giúp hạn chế đầu cơ, thổi giá. Đề xuất này sau đó được sự ủng hộ từ Bộ Tài chính nhưng vẫn có một số ý kiến cho rằng khi đánh thuế sẽ đẩy giá nhà, đất tăng.

Dưới góc nhìn chuyên gia pháp lý, Luật sư Nguyễn Tiến Lập, thành viên Văn phòng luật sư NHQuang và Cộng sự, Trọng tài viên Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam cho rằng: “Nếu mục đích và động cơ của chính sách điều tiết thị trường bất động sản đúng như những gì Bộ Xây dựng đã nêu, tôi không tin rằng giá bất động sản sẽ vì thế mà giảm xuống. Ngược lại, tôi và nhiều người đang chắc chắn rằng giá bất động sản sẽ tiếp tục tăng, thậm chí còn tăng hơn khi thực hiện đánh các thuế mới này”.

Luật sư Nguyễn Tiến Lập giải thích rằng, mặc dù thuế đối với ngôi nhà thứ hai về hình thức sẽ do người mua chịu, tức trở thành chủ sở hữu bất động sản, nhưng đối với cả hai bên giao dịch, họ đều tính chi phí đó vào giá thành bất động sản, nhất là đối với những người mua để đầu tư.

Trong khía cạnh này, xét về mặt kỹ thuật, thuế sở hữu bất động sản sẽ được thu hàng năm, thay vì một lần, nhưng nếu là chủ sở hữu bất động sản cho thuê, tôi sẽ phải tính vào vốn và chi phí đầu tư và tìm cách thu hồi lại. Có nghĩa rằng, không chỉ giá bán bất động sản trong giao dịch sau đó mà cả giá thuê nhà cũng sẽ tăng theo.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hiệp hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS) cho rằng, việc đánh thuế bất động sản không làm giảm giá nhà đất, mà ngược lại sẽ làm giá tăng lên.

Dẫn chứng điều này, ông Đính lấy ví dụ về mặt hàng sản phẩm trong siêu thị, việc đánh thuế lên hàng hóa và dịch vụ sẽ làm cho giá sản phẩm đó tăng mà không bao giờ giảm xuống. Người tiêu dùng bắt buộc phải "móc ví" nhiều hơn để sở hữu được sản phẩm đó. Tương tự, nếu chính sách này áp dụng cho bất động sản sẽ dẫn đến hiện tượng thuế chồng thuế.

Theo ông Đính, hiện người mua nhà đất phải đóng tiền sử dụng một lần. Nếu đánh thuế nhà, đất hàng năm nhưng vẫn thu tiền sử dụng đất một lần sẽ khiến người dân thêm gánh nặng.

Đánh thuế tại thời điểm này là chưa phù hợp

Mặt khác, ông Nguyễn Anh Quê, Ủy viên Ban chấp hành Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho rằng, đánh thuế bất động sản là tất yếu phải diễn ra theo xu thế của thế giới, nhiều nước đã thực hiện.

Tuy nhiên, áp dụng đánh thuế ở thời điểm nào, ở mức độ nào thì chúng ta còn phải xem xét kỹ lưỡng. Đánh thuế ngay tại thời điểm này là chưa phù hợp. Thậm chí, việc đánh thuế sẽ gây ảnh hưởng, làm nguội lạnh thị trường bất động sản.

Theo ông Quê, cần có lộ trình 6 - 10 năm nữa để tích trữ nguồn lực từ xã hội, lúc đó mới bắt đầu điều tiết để thực hiện được chính sách về đất đai mang tính chất ổn định lâu dài. “Xây dựng chính sách cẩn trọng và áp dụng từ từ sẽ giúp hạn chế bớt tác động xấu đến ngành địa ốc nói riêng, nền kinh tế nói chung.

Bà Nguyễn Hoài An, Giám đốc cấp cao CBRE chi nhánh Hà Nội đánh giá, việc sử dụng thuế bất động sản cũng giống như việc dùng thuốc, sẽ có những tác dụng phụ không mong muốn nếu như không dùng đúng cách và đúng liều lượng.

Xét tại Việt Nam, đánh thuế một cách "đại trà" thì sẽ ảnh hưởng rất lớn đến đại đa số người dân có nhu cầu mua để ở thực, bởi chính họ là người sẽ chịu các khoản thuế phí cuối cùng. Mặt khác, những gia đình làm việc chăm chỉ, tích góp nhiều năm muốn mua thêm căn nhà thứ 2, thứ 3 cho con cái, tuy nhiên khi chưa sử dụng đến họ cho người khác thuê. Như vậy, đó vẫn là những mục đích hoàn toàn hợp lý, giúp ích cho xã hội.

Theo bà An, thuế có thể là công cụ hỗ trợ Nhà nước điều tiết thị trường, tuy nhiên sử dụng ở mức độ nào, trong thời gian bao lâu hay khi nào thì bắt đầu thực thi thì cần cân nhắc kỹ lưỡng. Quan trọng nhất vẫn là xây dựng đồng bộ hệ thống cơ sở dữ liệu thông tin đầy đủ. Khi chúng ta đánh thuế hợp lý, thị trường cũng sẽ phát triển ổn định, minh bạch hơn.