Ông Joe Trung Trinh, Giám Đốc Điều Hành Hội đồng kinh doanh Hoa Kỳ - Việt Nam, phát biểu tại Hội thảo. Ảnh: Xuân Anh - TTXVN 

Trong bối cảnh chính sách thuế quan biến động khó lường, để duy trì được thị phần xuất khẩu vào thị trường này, Việt Nam cần có chiến lược xây dựng năng lực xuất khẩu dựa trên sự minh bạch và hàm lượng giá trị gia tăng.

Đây là gợi ý từ các chuyên gia tại Hội thảo “Thuế đối ứng của Hoa Kỳ: Sự chuẩn bị của doanh nghiệp Việt Nam” do Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TP. Hồ Chí Minh (ITPC) phối hợp với Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ - Việt Nam tổ chức ngày 9/5.

Bà Cao Thị Phi Vân, Phó Giám đốc ITPC, thông tin Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Trong 5 năm qua, Việt Nam liên tục duy trì thặng dư thương mại lớn với Hoa Kỳ, với giá trị thặng dư tăng từ khoảng 63,4 tỷ USD năm 2020 lên gần 106 tỷ USD vào năm 2024. Hiện nay, Việt Nam, cùng với các quốc gia khác trên thế giới, đang là đối tượng của các biện pháp thuế đối ứng từ phía Hoa Kỳ.

Chính phủ Việt Nam đang tập trung chỉ đạo và triển khai các công tác chuẩn bị cho tiến trình đàm phán với Hoa Kỳ, với định hướng kiên trì theo đuổi mục tiêu xây dựng quan hệ thương mại song phương cân bằng, bền vững. Trong đó, nhấn mạnh việc bảo vệ tối đa quyền và lợi ích chính đáng, hợp pháp của Việt Nam, đồng thời đảm bảo tuân thủ nghiêm cam kết trong khuôn khổ các thỏa thuận quốc tế mà Việt Nam là thành viên. Song song với các nỗ lực đàm phán, Chính phủ chú trọng khai thác hiệu quả thị trường nội địa, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát nguồn gốc xuất xứ hàng hóa, khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp hai nước triển khai các dự án đầu tư, cũng như đẩy mạnh việc ký kết và thực hiện hợp đồng mua bán hàng hóa với Hoa Kỳ.

Doanh nghiệp chia sẻ thông tin tại Hội thảo. Ảnh: Xuân Anh - TTXVN

Theo bà Cao Thị Phi Vân, đối mặt với thách thức, doanh nghiệp nên xem đây là dịp để nhìn nhận lại, đổi mới và nâng cao năng lực thích ứng, phát triển. Riêng tại TP. Hồ Chí Minh, chính quyền thành phố và cộng đồng doanh nghiệp đã, đang tập trung triển khai các hoạt động chiến lược nhằm đa dạng hóa thị trường, sản phẩm và chuỗi cung ứng. Đồng thời, nâng cao chất lượng, sức cạnh tranh của hàng hóa, dịch vụ; sẵn sàng thích nghi với diễn biến tình hình kinh tế thế giới. Đặc biệt, việc tận dụng tối đa lợi thế từ 17 hiệp định thương mại tự do (FTA) đã có hiệu lực sẽ là bước đệm để mở rộng không gian phát triển và tăng cường kết nối quốc tế.

Tiến sĩ Sơn Trần, Trợ lý Giáo sư Kinh doanh tại Đại học SUNY Cobleskill, Cố vấn Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ – Việt Nam nêu bối cảnh: Hoa Kỳ đã chuyển dịch từ ưu tiên thương mại tự do sang thương mại mang tính chiến lược, tập trung vào chính sách công nghiệp và an ninh quốc gia. Điều này tạo ra cả cơ hội và thách thức cho các nước. Việt Nam được xem là một điểm đến hấp dẫn, nhưng cũng đối mặt với sự giám sát chặt chẽ từ Hoa Kỳ về các vấn đề như chuyển tải hàng hóa, chống bán phá giá, tiêu chuẩn lao động, nhãn mác và quy tắc xuất xứ.

“Để thích ứng hiệu quả, các doanh nghiệp Việt Nam cần xem xét ba hướng chiến lược chính. Theo đó, tuân thủ nghiêm ngặt các quy định, bao gồm việc củng cố tài liệu chuỗi cung ứng, đảm bảo ghi nhãn xuất xứ minh bạch và sớm áp dụng các tiêu chuẩn của Hoa Kỳ và EU. Tiếp đến nâng cấp chuỗi giá trị, chuyển đổi mạnh mẽ từ mô hình sản xuất gia công (OEM) sang mô hình nhà sản xuất thương hiệu gốc (OBM), đầu tư vào xây dựng thương hiệu, đổi mới và sở hữu cơ sở khách hàng. Và, tăng cường sự tham gia, chủ động làm việc với các hiệp hội thương mại và nhà hoạch định chính sách, tham gia vào các cuộc thảo luận chính sách và chứng tỏ Việt Nam là một đối tác đáng tin cậy”, Tiến sĩ Sơn Trần khuyến nghị.

Bà Cao Thị Phi Vân, Phó Giám đốc ITPC, phát biểu tại Hội thảo. Ảnh: Xuân Anh - TTXVN

Ở tầm vĩ mô hơn, cần xây dựng một chiến lược thương hiệu quốc gia và ngành hàng mạnh mẽ. Việc này rất quan trọng vì bối cảnh thuế quan và giám sát quốc tế hiện tại đòi hỏi mức độ tin cậy và truy xuất nguồn gốc cao hơn. Chiến lược thương hiệu cần chuyển đổi hình ảnh từ một nhà sản xuất chi phí thấp sang một nhà cung ứng thay thế đáng tin cậy, có khả năng cung cấp các mặt hàng đặc sản độc đáo, có giá trị cao như hàng thủ công mỹ nghệ, nông sản và thủy sản chế biến sau. Ở cấp độ ngành, cần xây dựng thương hiệu tập thể dựa trên các giá trị cốt lõi là chất lượng, tính bền vững, sự tuân thủ và niềm tin.