TTCK những phiên gần đây hồi phục với 3 phiên tăng điểm liên tiếp, song thanh khoản lại liên tục suy giảm. Diễn biến này phản ánh tâm lý lo ngại của nhiều nhà đầu tư.

Phiên 21/10 giảm gần 95 điểm dù được nhìn nhận là nhịp điều chỉnh bình thường, tuy nhiên mức độ giảm rõ ràng đã gây choáng cho nhiều nhà đầu tư đầu tư. Điều này cũng tác động không nhỏ tới tâm lý của NĐT hiện tại. Chia sẻ trên nhiều diễn đàn tài chính, nhiều người lo lắng các phiên tăng điểm gần đây chỉ là nhịp phục hồi kỹ thuật của VN-Index, do đó họ vẫn ở vị thế quan sát, không mua vào cổ phiếu.

Dù vậy, các thống kê cũng chỉ ra một nhịp điều chỉnh trong chu kỳ uptrend là diễn biến bình thường. Theo thống kê từ Dragon Capital, ở những nền kinh tế có tốc độ tăng trưởng 2 con số, TTCK cũng có những giai đoạn điều chỉnh 5-10% trong các nhịp uptrend.

Cụ thể, chỉ số chứng khoán SET Index của Thái Lan từng giảm gần 50% sau nhịp tăng nóng, rồi tiếp tục điều chỉnh thêm hơn 20% trước khi bước vào giai đoạn hồi phục mạnh mẽ. Tương tự, chỉ số Nikkei 225 của Nhật Bản giai đoạn 1986–1990 cũng trải qua hai đợt giảm 24% và 27% trước khi lập đỉnh mới.

Rõ ràng, điều quan trọng nằm ở xu hướng và nội lực dài hạn của thị trường đang được củng cố mạnh mẽ.

Trong quý III/2025, tăng trưởng GDP của Việt Nam đạt ấn tượng 8,23%, qua đó tăng trưởng 9 tháng đầu năm đạt 7,85%. Đây là mức cao thứ hai kể từ năm 2011 và chỉ sau mức tăng trưởng đột biến của năm 2022 khi nền kinh tế phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch COVID-19. Đặc biệt, đó còn là mục tiêu tăng trưởng kinh tế đạt hai chữ số trong giai đoạn 2026-2030.

Theo các chuyên gia, bên cạnh sự ổn định của kinh tế vĩ mô (yếu tố quan trọng hậu thuẫn cho TTCK), thì mục tiêu tăng trưởng kinh tế đạt 2 chữ số cũng mở ra cơ hội cho thị trường vốn Việt Nam.

Động lực đến từ quyết tâm của cơ quan quản lý

Ông Phạm Lưu Hưng, Kinh tế trưởng kiêm Giám đốc Trung tâm Phân tích và Tư vấn đầu tư CTCP Chứng khoán SSI (SSI Research) nhìn nhận tăng trưởng tín dụng hiện ở mức cao, vượt xa cùng kỳ năm trước, thậm chí có thể đạt khoảng 150% vào năm 2026. Nếu đà mở rộng này tiếp tục dựa vào hệ thống ngân hàng, áp lực thanh khoản và rủi ro vĩ mô sẽ ngày càng lớn.

Vị chuyên gia của SSI cũng lưu ý lượng tiền mà Ngân hàng Nhà nước bơm ra thị trường trong thời gian qua đã tăng mạnh, song không thể kéo dài mãi được khi dư địa chính sách ngày càng thu hẹp. Trong khi đó, tỷ giá và dự trữ ngoại hối lại cũng là vấn đề đáng lưu tâm khi dự trữ ngoại hối của Việt Nam đã giảm xuống mức thấp từ năm 2024 và cơ quan quản lý vẫn phải liên tục can thiệp trong năm nay để ổn định thị trường.

Ông Hưng nói: “Nếu muốn đạt tăng trưởng GDP 2 chữ số, động lực này không thể chỉ dựa vào tín dụng ngân hàng mà nên đến từ thị trường vốn – nơi chấp nhận khẩu vị rủi ro cao hơn và có khả năng tạo đột phá bền vững hơn cho nền kinh tế".

Giới chuyên gia trong nước nhìn nhận quyết tâm phát triển thị trường chứng khoán trong nước là một trong các catalyst (câu chuyện đầu tư) đáng chú ý, trong đó điểm nhấn là việc TTCK Việt Nam đã được FTSE Russell nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp vừa qua.

Ngay trước khi được FTSE Russell nâng hạng, cơ quan quản lý đã có kế hoạch với Đề án nâng hạng TTCK và Đề án tái cấu trúc nhà đầu tư & phát triển ngành quỹ đầu tư chứng khoán, để giữ hạng và nâng các hạng cao hơn theo xếp hạng của FTSE Russell và MSCI, cũng như hướng tới phát triển TTCK minh bạch, bền vững.

Chưa kể, Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã chuẩn bị nhiều giải pháp cả về phía cung và cầu để tận dụng tất cả lợi thế khi được nâng hạng như: Yêu cầu doanh nghiệp niêm yết công bố thông tin bằng tiếng Anh, áp dụng cơ chế Non-Prefunding, cơ chế nhà đầu tư đặt lệnh trực tiếp qua nhà môi giới toàn cầu, công cụ phòng ngừa rủi ro tỷ giá cho NĐTNN, rà soát toàn bộ quy định về tỷ lệ sở hữu NĐTNN để đảm bảo NĐTNN tiếp cận tốt hơn TTCK Việt Nam, rút ngắn thời gian IPO và niêm yết cổ phiếu…

Trao đổi với Nhadautu.vn, ông Lê Anh Tuấn – CEO Dragon Capital Việt Nam nhìn nhận với những quyết tâm của cơ quan quản lý, TTCK Việt Nam trong 5 năm tới sẽ phát triển bằng 10-15 năm cộng lại.

Rõ ràng, quyết tâm phát triển TTCK của cơ quan quản lý sẽ là một động lực quan trọng giúp dòng tiền lớn trong nước tự tin trên thị trường.

Không chỉ cơ quan quản lý, bản thân các thành viên thị trường cũng đang tích cực “chuyển mình”. Chất lượng các doanh nghiệp niêm yết ngày càng được nâng cao. Minh chứng là Kết quả khảo sát IR Awards 2025 cho thấy mức độ cải thiện rõ rệt về công bố thông tin trên toàn thị trường chứng khoán. Có đến 460 doanh nghiệp niêm yết đạt danh hiệu Doanh nghiệp đạt Chuẩn Công bố thông tin 2025 (Information Disclosure Best Practices 2025), tương ứng với tỷ lệ 67% trên tổng số đơn vị được khảo sát. Đây là tỷ lệ cao nhất trong toàn bộ 15 năm lịch sử IR Awards (2011-2025).

So với năm 2024, số lượng doanh nghiệp đạt chuẩn Công bố thông tin năm 2025 tăng thêm 36 đơn vị (từ 424 lên 460 đơn vị), tỷ lệ tăng từ mức 60% lên mức 67%, cho thấy xu hướng cải thiện mạnh và nhận thức cao hơn từ phía doanh nghiệp về vai trò và trách nhiệm của hoạt động công bố thông tin trên thị trường chứng khoán Việt Nam.

Đáng chú ý, các công ty chứng khoán cũng đóng vai trò quan trọng trong tiến trình nâng hạng của thị trường chứng khoán. Trong đó, năng lực, nguồn vốn của tổ chức trung gian, định chế tài chính là một trong những tiêu chí xét nâng hạng của FTSE Russell.

Nhằm đáp ứng tiêu chí nguồn vốn, các công ty chứng khoán đã cấp tập tăng vốn, hoặc thực hiện việc IPO - niêm yết lên sàn chứng khoán. Cái tên tiêu biểu là CTCP Chứng khoán Kỹ thương Việt Nam đã IPO thành công và niêm yết thành công lên HoSE vào ngày 21/10.

Ngoài ra, VPS, công ty top 1 thị phần môi giới sàn HoSE, vào ngày 10/10 đã hoàn tất phát hành và chuyển giao 710 triệu cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu, nâng số lượng cổ phiếu đang lưu hành lên 1,28 tỷ đơn vị, tương đương vốn điều lệ 12.800 tỷ đồng.

VPS hiện đang triển khai IPO 203,3 triệu cổ phiếu với giá khởi điểm 60.000 đồng/CP, sau đó tiếp tục chào bán riêng lẻ 161,85 triệu cổ phiếu cho nhà đầu tư chuyên nghiệp.

Sau khi hoàn thành cả 3 phương án, VPS sẽ tăng mạnh vốn điều lệ lên 16.442 tỷ đồng, cùng nguồn thặng dư vốn cổ phần rất lớn.

Tương tự, VPBankS đang triển khai IPO cổ phiếu, phân phối tối đa 375 triệu cổ phiếu, tương đương 25% vốn điều lệ ở mức giá 33.900 đồng/CP. Dự kiến, công ty sẽ huy động được 12.712,5 tỷ đồng.

Trước đó, TCBS đã hoàn tất đợt bán 231,1 triệu cổ phiếu IPO với giá 46.800 đồng mỗi đơn vị. Vốn điều lệ sau thương vụ tăng lên 23.133 tỷ đồng. Doanh nghiệp này dự kiến thu về 10.817 tỷ đồng sau IPO. Khoảng 70% số tiền thu được sẽ dùng để đầu tư cho hoạt động tự doanh chứng khoán (cổ phiếu, trái phiếu), và 30% phục vụ cho vay margin.

Đầu tháng 9, SSI công bố kế hoạch bán 415,5 triệu cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu, nâng vốn từ 20.779 tỷ lên gần 25.000 tỷ đồng, dẫn đầu toàn ngành. Với giá bán 15.000 đồng/CP, SSI sẽ thu về khoảng 6.200 tỷ. Số tiền này sẽ được dùng để bổ sung vốn cho vay ký quỹ (margin), đầu tư vào trái phiếu, chứng chỉ tiền gửi.

Ngoài những cái tên kể trên, một số CTCK khác như HSC, Kafi, TPS, MBS, Vietcap... cũng lên kế hoạch phát hành hàng trăm triệu cổ phiếu trong thời gian tới.

Rõ ràng, sự ổn định của kinh tế vĩ mô, tiềm năng của thị trường vốn, triển vọng lợi nhuận doanh nghiệp niêm yết... được kỳ vọng sẽ là những yếu tố thúc đẩy VN-Index trong những tháng cuối năm 2025 và tiếp bước sang năm 2026.