“Hai tuần sắp tới sẽ là những tuần đáng ghi nhớ. Tổng thống Trump sẽ mang lại những điều tốt đẹp cho người dân Mỹ”, ông Lutnick phát biểu trong chương trình Face the Nation của đài CBS ngày 20/7.

Trong tháng này, Tổng thống Trump đã gửi thư tới 25 đối tác thương mại, bao gồm Canada, Mexico và Liên minh châu Âu (EU), với cảnh báo rằng họ sẽ phải đối mặt với mức thuế cao hơn kể từ ngày 1/8, trừ khi đạt được thỏa thuận. Chính quyền Mỹ đã nhiều tháng thúc giục các nước ngồi vào bàn đàm phán, nhưng cho đến nay mới chỉ có một vài thỏa thuận được công bố chính thức.

Ông Lutnick khẳng định rằng: “Người dân Mỹ sẽ thích những thỏa thuận mà Tổng thống Trump và tôi đang thực hiện”, đồng thời cho rằng việc gửi thư áp thuế đã buộc các nước phải ngồi vào bàn đàm phán. “Họ sẽ phải mở cửa thị trường hoặc phải chịu thuế quan”, ông nói.

Theo ông Lutnick, các nước nhỏ hơn sẽ tiếp tục chịu mức thuế cơ bản 10%, trong khi các quốc gia lớn hơn sẽ đối mặt với mức thuế cao hơn.

EU, Canada và Mexico trong tầm ngắm

Một trong những cuộc đàm phán được theo dõi sát sao nhất là với EU. Trong năm ngoái, Mỹ đã giao dịch lượng hàng hóa trị giá gần 976 tỷ USD với khối này, nhiều hơn với bất kỳ quốc gia đơn lẻ nào. Tổng thống Trump đe dọa áp thuế 30% lên hàng hóa EU bắt đầu từ tháng sau, tăng so với mức thuế tạm thời 20% áp dụng hồi tháng 4.

Các quan chức châu Âu bày tỏ hy vọng sẽ đạt được thỏa thuận với ông Trump, nhưng nếu không, họ đe dọa sẽ áp đặt một loạt thuế trả đũa đối với hàng hóa Mỹ vào ngày 1/8.

Ông Lutnick cho biết ông tự tin sẽ đạt được thỏa thuận, đồng thời tiết lộ đã trao đổi với một nhà đàm phán thương mại hàng đầu của châu Âu vào sáng 20/7.

Với hai đối tác lớn ngoài EU là Canada và Mexico, chính quyền Tổng thống Trump cũng đã cảnh báo sẽ áp thuế lần lượt 35% và 30% từ tháng sau, tăng từ mức 25% ban đầu. Tổng thống Trump gắn mức thuế này với tình trạng buôn bán fentanyl và nhập cư bất hợp pháp, hai vấn đề mà cả Canada và Mexico đều khẳng định đã đạt được một số tiến triển. Dù vậy, lượng fentanyl hiện buôn qua biên giới Mỹ - Canada vẫn rất nhỏ.

“Thông điệp gửi tới Canada rất rõ ràng: nếu không chặn fentanyl và đóng cửa biên giới, thuế quan sẽ vẫn được duy trì”, ông Lutnick nhấn mạnh.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Thương mại Mỹ cũng lưu ý rằng các mặt hàng nằm trong khuôn khổ Hiệp định Thương mại Mỹ - Mexico - Canada (USMCA), được ký trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump, sẽ được miễn trừ, giúp phần lớn hàng hóa vượt biên giới không bị áp thuế mới.

Hạn chót "cứng" ngày 1/8 và tác động thị trường

Theo ông Lutnick, ngày 1/8 là "hạn chót cứng" cho các biện pháp thuế quan. Trước đó, vào tháng 4, ngày mà ông Trump gọi là "Ngày Giải phóng", ông từng đe dọa áp thuế lên hàng chục đối tác thương mại, nhưng đã tạm hoãn trong 90 ngày để đàm phán. Khi thời gian gia hạn sắp hết, các bức thư mới được gửi đi, khẳng định 1/8 là mốc thời gian cuối cùng.

“Chúng tôi sẽ bắt đầu thu các khoản thuế nhập khẩu cao hơn vào đầu tháng tới. Sẽ không có sự gia hạn nào”, ông Lutnick tái khẳng định lời cam kết trước đó của ông Trump. Dù vậy, ông cũng nói thêm rằng: “Không có gì ngăn cản các nước tiếp tục đàm phán với chúng tôi sau ngày 1/8”.

Tổng thống Trump vẫn kiên định với chiến lược thuế quan của mình, cho rằng đây là cách thúc đẩy sản xuất trong nước, giảm thâm hụt thương mại và sửa chữa các hành vi thương mại không công bằng của các quốc gia khác.

Tuy nhiên, nhiều động thái thuế quan đã khiến thị trường tài chính bất ổn. Các nhà kinh tế cảnh báo việc tăng thuế nhập khẩu sẽ khiến giá tiêu dùng tăng và kéo chậm đà tăng trưởng kinh tế. Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell cho biết Fed đang trì hoãn việc hạ lãi suất một phần do theo dõi tác động của thuế quan đối với lạm phát.

Giá tiêu dùng tại Mỹ đã tăng 2,7% trong tháng trước so với cùng kỳ năm ngoái, cao hơn mức tăng 2,4% của tháng trước đó.

Tuy nhiên, ông Lutnick cho rằng không cần lo lắng. “Tôi nghĩ lạm phát sẽ duy trì ở mức hiện tại”, ông nói. Ông cũng dự đoán người Mỹ sẽ thấy “mức giá thấp đến mức gây sốc” và khẳng định thuế quan sẽ có lợi cho các nhà sản xuất Mỹ.

“Cách nghĩ rằng những nhà nhập khẩu quan trọng hơn người lao động Mỹ là hoàn toàn sai lầm”, ông nhấn mạnh.

Chỉ trích Chủ tịch Fed Jerome Powell

Ngoài vấn đề thuế quan, ông Lutnick cũng chỉ trích Chủ tịch Fed Jerome Powell, cùng với ông Trump, lên án các quyết định giữ nguyên lãi suất của ngân hàng trung ương.

Mặc dù ông Trump đã nhiều lần kêu gọi Fed cắt giảm lãi suất để thúc đẩy tăng trưởng và giảm chi phí vay mượn, Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) do ông Powell đứng đầu đã quyết định giữ nguyên mức lãi suất hiện tại trong cuộc họp tháng 6, với sự đồng thuận tuyệt đối từ các thành viên.

Tuần trước, CBS News tiết lộ rằng ông Trump đã hỏi ý kiến riêng một số nghị sĩ Cộng hòa về khả năng sa thải ông Powell, một động thái chưa từng có tiền lệ và đầy rủi ro pháp lý. Sau đó, ông Trump tuyên bố khó có thể sa thải Chủ tịch Fed, trừ khi phát hiện “gian lận”, ám chỉ tranh cãi xung quanh dự án cải tạo văn phòng của Fed mà ông cho rằng ông Powell đã quản lý sai.

Trả lời về việc này, ông Lutnick từ chối bình luận liệu ông Powell có đang bị đe dọa hay không, và nói rằng đó là “quyết định của Tổng thống”. Tuy nhiên, ông thẳng thừng chỉ trích Chủ tịch Fed vì không giảm lãi suất.

“Điều đó thật sai lầm. Tôi không hiểu tại sao ông ta lại tra tấn nước Mỹ theo cách như vậy”, ông Lutnick tuyên bố.