Trong những năm gần đây, quan hệ giữa Việt Nam và Mỹ đã đạt được những bước tiến đáng kể, đặc biệt sau khi hai nước nâng cấp quan hệ lên mức Đối tác Chiến lược Toàn diện vào năm 2023. Các hợp tác chiến lược giữa hai bên đã được thể hiện rõ rệt qua những thương vụ quy mô lớn, trải dài trong nhiều lĩnh vực.

Sự hợp tác giữa Việt Nam và Mỹ không chỉ gợi mở những cơ hội kinh doanh, đầu tư lớn, mà còn đặt nền móng cho một tương lai cùng phát triển dựa trên đổi tác bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau.

Công nghệ

Trong lĩnh vực công nghệ, Việt Nam đang dần trở thành đối tác đầy triển với nhiều "người khổng lồ" của thung lũng Silicon. Tiêu biểu là thỏa thuận hợp tác chiến lược giữa FPT và Nvidia được ký vào tháng 4/2024. Theo đó, FPT dự định đầu tư 200 triệu USD xây dựng nhà máy AI ứng dụng chip Nvidia, nhằm thúc đẩy nền tảng AI và điện toán đám mây tại Việt Nam.

Không chỉ hợp tác với FPT, Nvidia còn thể hiện cam kết dài hạn với Việt Nam khi quyết định mở trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D) đầu tiên tại TP.HCM với giá trị đầu tư 4,5 tỷ USD. Trung tâm này sẽ là đầu mối quan trọng trong việc chuyển giao công nghệ và đào tạo nhân lực AI trên quy mô khu vực.

Ngoài ra, Việt Nam cũng đang hợp tác với SpaceX - tập đoàn do tỷ phú Elon Musk sáng lập - để áp dụng Internet vệ tinh Starlink trong các dịch vụ viễn thông, đặc biệt tại các vùng sâu vùng xa. Việc sớm cấp giấy phép cho Starlink sẽ góp phần tăng tốc chuyển đổi số quốc gia, đồng thời thảo gỡ những cản trở trong đàm phán thương mại.

Microsoft cũng đã có nhiều động thái mạnh mẽ trong việc hợp tác với các đối tác tại Việt Nam. Vào năm 2023, Microsoft công bố hợp tác với Tập đoàn Viettel nhằm cung cấp các giải pháp điện toán đám mây cho các doanh nghiệp Việt Nam. Các giải pháp của Microsoft, bao gồm Azure và Office 365, sẽ giúp các công ty Việt Nam chuyển đổi số nhanh chóng, tối ưu hóa quy trình kinh doanh và nâng cao năng suất lao động.

Các nhà cung cấp và đối tác của Apple tại Việt Nam cũng đang tận dụng các công nghệ tiên tiến, bao gồm dây chuyền sản xuất tự động và công nghệ kiểm tra chất lượng hàng hóa cao cấp. Điều này không chỉ giúp Apple giảm chi phí sản xuất mà còn giúp Việt Nam nâng cao năng lực công nghiệp và chuyển giao công nghệ hiện đại cho các nhà sản xuất trong nước.

Intel, một trong những công ty lớn nhất thế giới trong lĩnh vực sản xuất vi xử lý, đã đầu tư mạnh mẽ vào thị trường Việt Nam thông qua việc thiết lập các trung tâm nghiên cứu và phát triển tại Hà Nội và TP.HCM. Thỏa thuận này nhằm mục đích không chỉ phát triển các sản phẩm mới mà còn nâng cao chất lượng nhân lực trong lĩnh vực công nghệ phần cứng.

Hàng không

Từ tháng 9/2023, Vietnam Airlines đã ký thỏa thuận mua 50 máy bay Boeing 737 MAX với trị giá 10 tỷ USD. Đây được xem là hợp đồng một trong những thương vụ hàng không lớn nhất của Việt Nam với Mỹ, đánh dấu sự tăng cường quan hệ kinh tế song phương.

Song song đó, VietJet Air đã ghi nhận mốc hợp tác vượt 50 tỷ USD với các tập đoàn Mỹ như Boeing, GE Aviation, Honeywell và Pratt & Whitney. Những hợp tác này không chỉ giúp VietJet mở rộng đội bay mà còn thể hiện cam kết phát triển dài hạn cùng các đối tác chiến lược Mỹ.

Nhờ những hợp tác này, Việt Nam không chỉ gia tăng kết nối giao thương và du lịch với Mỹ, mà còn giúp các tập đoàn Mỹ duy trì việc làm và chuỗi cung ứng ở châu Á.

Năng lượng

Trong lĩnh vực năng lượng, Mỹ đang hợp tác chặt chẽ với Việt Nam trong khuôn khổ iCET (Sáng kiến Đối tác Năng lượng Toàn diện), trong đó tập trung vào năng lượng tái tạo, hạt nhân và hydro xanh. Tại Đối thoại iCET lần 2 (4/2024), hai bên đã cam kết mở rộng hợp tác về chính sách, chuyển giao công nghệ và đào tạo nhân lực cho ngành năng lượng xanh.

Trước đó, một loạt thỏa thuận hợp tác thương mại đã được ký kết tại Mỹ. Tổng công ty Khí Việt Nam (PV GAS) đã chính thức ký kết các Bản ghi nhớ hợp tác (MOU) với các tập đoàn Conoco Phillips và Excelerate, mở ra cơ hội về các thỏa thuận mua bán khí hóa lỏng LNG trong dài hạn.

Công ty Cổ phần Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR) đã đạt được thỏa thuận hợp tác với Tập đoàn Kellogg Brown & Root (KBR), nhằm triển khai nghiên cứu tiền khả thi cho dự án phát triển nhiên liệu hàng không bền vững (SAF).

Ngoài ra, Công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam (PVPower) cũng đã ký kết Bản ghi nhớ hợp tác với GE Vernova, trong đó cam kết mua sắm thiết bị và dịch vụ từ GE cho các dự án nhà máy điện khí mà PVPower đang phát triển.

Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) cũng đã đạt được những thỏa thuận quan trọng với 3 hiệp hội cung cấp Ethanol hàng đầu của Mỹ, bao gồm U.S. Grains Council (USGC), Renewable Fuels Association (RFA), và Growth Energy (GROWTH), với mục tiêu thiết lập và mở rộng thương mại song phương về ethanol. Cùng với việc ký kết Biên bản ghi nhớ với Marquis Energy, Petrolimex đang thúc đẩy lộ trình tăng tỷ lệ sử dụng nhiên liệu sinh học, góp phần vào sự phát triển bền vững của ngành năng lượng Việt Nam.

Cuối cùng, Tập đoàn Masan đã ký kết thư ý định với Tập đoàn phát triển quốc gia Mỹ (DFC) về việc hỗ trợ tài chính cho các dự án chế biến sâu khoáng sản tại Việt Nam. Đây là một phần của chiến lược dài hạn nhằm gia tăng giá trị gia tăng cho các nguồn tài nguyên khoáng sản trong nước.

Giáo dục

Theo USAID, Hoa Kỳ đã đầu tư hơn 100 triệu USD cho các sáng kiến giáo dục và khởi nghiệp tại Việt Nam trong vòng 1 thập kỷ qua. Nhiều đại học Mỹ như Arizona State University, Fulbright University Vietnam đang tăng cường hợp tác trao đổi sinh viên, đào tạo nhân lực chất lượng cao.

Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Mỹ đã ký kết nhiều thỏa thuận hợp tác trong lĩnh vực học bổng và đào tạo. Chương trình học bổng Fulbright là một trong những chương trình nổi bật, được thiết lập để tạo cơ hội cho sinh viên Việt Nam tham gia các chương trình thạc sĩ và tiến sĩ tại các trường đại học danh tiếng ở Mỹ. Đồng thời, Chính phủ Mỹ cũng hỗ trợ nhiều học bổng toàn phần và bán phần cho học sinh, sinh viên Việt Nam qua các chương trình học bổng như Hubert H. Humphrey Fellowship.

Đại học Quốc gia Hà Nội (VNU) đã ký kết nhiều thỏa thuận hợp tác với các trường đại học tại Mỹ, bao gồm các chương trình trao đổi sinh viên và giảng viên, nghiên cứu chung, và phát triển các chương trình đào tạo chất lượng cao. Các trường đại học Mỹ như Đại học California (UC Berkeley), Đại học Michigan, và Đại học Pennsylvania đã và đang tham gia vào các dự án hợp tác với VNU.