Thủ tướng Phạm Minh Chính vừa chủ trì hội nghị toàn quốc về tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội. 

Tại Hội nghị, nhiều doanh nghiệp lớn trong lĩnh vực bất động sản, xây dựng đã cùng "hiến kế" nhằm tháo gỡ khó khăn cho các dự án nhà ở xã hội. 

Cụ thể, đại diện Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị (HUD) cho biết qua quá trình triển khai đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, HUD gặp khó khăn do chậm kết nối hạ tầng khu vực và thiếu hướng dẫn về sử dụng vốn địa phương hỗ trợ giải phóng mặt bằng, đầu tư hạ tầng. Một số địa phương lúng túng, tạm dừng cơ chế hỗ trợ để rà soát quy định.

Vì vậy, doanh nghiệp này kiến nghị Chính phủ tháo gỡ vướng mắc về miễn tiền sử dụng đất cho các dự án đã chấp thuận chủ trương đầu tư trước khi Luật Nhà ở 2023 có hiệu lực; đề xuất cho phép tạm tính tiền sử dụng đất theo bảng giá địa phương để xác định giá bán nhà, cam kết chịu chi phí nếu lợi nhuận từ 20% đất thương mại thấp hơn số tiền phải nộp khi quyết toán.

Đặc biệt, HUD cũng kiến nghị Chính phủ rút ngắn thủ tục phát triển nhà ở xã hội, ưu tiên chỉ định thầu với nhà đầu tư đủ điều kiện hoặc tinh gọn quy trình đấu thầu; cần đẩy nhanh xét duyệt phương án kinh doanh và hồ sơ đối tượng ưu đãi do thiếu cơ sở dữ liệu đầy đủ.

Đại diện Tập đoàn Vingroup cũng có kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép các địa phương được chỉ định thầu, chỉ định nhà đầu tư; cho phép rút ngắn thủ tục thực hiện dự án nhà ở xã hội bằng cách thực hiện song song các quy trình, chẳng hạn vừa làm quy hoạch vừa thực hiện thủ tục đầu tư xây dựng, nhằm giảm bớt thủ tục hành chính và đẩy nhanh tiến độ.

Theo đại diện tập đoàm này, Vingroup sẵn sàng thực hiện mọi nhiệm vụ do Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao trong lĩnh vực nhà ở xã hội. Hiện tại, Vingroup đã đăng ký xây dựng 500.000 căn nhà ở xã hội từ nay đến năm 2030.

Ngoài ra, Tổng công ty Viglacera cũng đề xuất giao thẳng dự án cho đơn vị đủ năng lực thay vì đấu thầu, bởi các yếu tố như chủ đầu tư, thiết kế, giá và khách hàng đều đã được phê duyệt, giúp rút ngắn thời gian thủ tục.

Theo Viglacera, nhiều chủ khu công nghiệp muốn thuê lại nhà ở xã hội, trang bị nội thất và cho công nhân ở miễn phí nhưng quy định chưa cho phép. Tổng công ty này kiến nghị Chính phủ sớm tháo gỡ để đáp ứng nhu cầu thực tế.

Đại điện Công ty Cổ phần địa ốc Kim Oanh cũng kiến nghị một số giải pháp giúp phát triển nhà ở trong thời gian tới như mở rộng diện tích và phân khúc bằng việc xây nhà ở xã hội 3-4 phòng ngủ, phù hợp gia đình đa thế hệ, phân loại theo thu nhập. Xây dựng theo nhu cầu bằng việc cho đăng ký trước nhằm tránh lãng phí nguồn lực. Đồng thời, lãi suất ưu đãi (1-2%) cho người thu nhập thấp và xây dựng chính sách phù hợp từng nhóm. Đảm bảo chất lượng xây dựng nhà ở. 

Bên cạnh đó, đại diện của địa ốc Kim Oanh cũng đề xuất thêm, Việt Nam có thể áp dụng mô hình nhà bê tông lắp ghép: thi công nhanh, tiết kiệm chi phí, bền vững 50 năm, phù hợp địa chất yếu. Tuy nhiên, thách thức lớn là giải ngân vốn vay. Nhiều dự án hoàn thiện sớm nhưng ngân hàng chậm giải ngân, gây lãng phí và khó khăn cho cả doanh nghiệp lẫn người mua.

Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp khác như Phú Cường, Nam Long, UDIC... cũng kiến nghị Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ cho phép các chính sách đặc thù như cơ chế giao đất không qua đấu thầu cho doanh nghiệp, cơ chế ưu đãi về tài chính cho doanh nghiệp phát triển nhà ở xã hội, chính sách hỗ trợ tài chính cho người mua nhà, áp dụng một số mô hình như hợp tác công - tư, đổi đất lấy hạ tầng, tăng quỹ đất phát triển nhà ở xã hội.

Đồng thời, áp dụng cơ chế mở cửa liên thông để rút ngắn thời gian phê duyệt dự án, ưu tiên nhà ở xã hội vào danh mục đầu tư trọng điểm, được hưởng chế độ phê duyệt nhanh, phê duyệt gọn, xây dựng hạ tầng xã hội, hạ tầng khung đất, khung dự án nhà ở xã hội để thu hút nhà đầu tư...

Báo cáo của Bộ Xây dựng cho biết, tổng hợp báo cáo của các địa phương, trên địa bàn cả nước đã quy hoạch 1.309 vị trí với quy mô 9.737ha đất làm nhà ở xã hội.

Hầu hết các địa phương đều dành đủ quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội. Nhiều địa phương đã quan tâm, dành quỹ đất nhà ở xã hội tại các vị trí thuận lợi, gần các trung tâm đô thị, khu công nghiệp, đảm bảo đáp ứng hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội như: Đồng Nai (1.064ha), Quảng Ninh (666ha), Hải Phòng (336ha), Bình Dương (408ha),...

Tuy nhiên, còn một số địa phương bố trí quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội còn chưa tương xứng với nhu cầu.

Qua tổng hợp báo cáo của các địa phương, trong giai đoạn từ năm 2021 đến nay, trên địa bàn cả nước có 655 dự án nhà ở xã hội đã được triển khai với quy mô 593.428 căn.

Riêng trong năm 2024, cả nước có 28 dự án với quy mô 20.284 căn đã hoàn thành; 23 dự án với quy mô 25.399 căn đã được cấp phép, khởi công xây dựng; số lượng dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư là 113 dự án, tương đương 142.450 căn.

Năm 2024, số lượng dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư là 113 dự án, tương đương 142.450 căn. Có 26 dự án với quy mô 27.819 căn đã được cấp phép, khởi công xây dựng.

Đến nay có 103 dự án với quy mô 66.755 căn đã hoàn thành. Riêng trong năm 2024 có 28 dự án với quy mô 21.874 căn đã hoàn thành.

Theo báo cáo, các địa phương tính đến thời điểm hiện tại đã có 37/63 UBND tỉnh gửi văn bản hoặc công bố trên cổng thông tin điện tử về danh mục dự án tham gia Chương trình với tổng số là 90 dự án, tổng số tiền giải ngân theo Chương trình 120.000 tỷ đồng là 2.845 tỷ đồng.

Về mục tiêu năm 2025,  hoàn thành xây dựng 100 nghìn căn nhà ở xã hội.