Theo thống kê từ FiinTrade, nhà đầu tư cá nhân chiếm đến hơn 80% giá trị giao dịch (GTGD) toàn thị trường và là động lực chính cho sự hồi phục thanh khoản trong năm 2024 khi GTGD của nhóm này tăng 22,7%. Nhà đầu tư cá nhân đã mua ròng tổng cộng hơn 77,7 nghìn tỷ đồng trên HOSE (trong đó hơn 66 nghìn tỷ đồng qua khớp lệnh) – đối ứng chính với lực bán ròng mạnh của khối ngoại.

Xét theo ngành, cá nhân mua ròng ở 13/19 ngành cấp 2, tập trung ở các ngành lớn với thanh khoản cao như ngân hàng, bất động sản, và công nghệ thông tin. Ngược lại, họ bán ròng bán lẻ, hàng cá nhân, và vận tải thủy.

Tuy nhiên, phần lớn nhà đầu tư cá nhân vẫn không thể chiến thắng thị trường trong năm 2024 vừa qua.

Thống kê từ FiinTrade cho thấy, nhà đầu tư cá nhân có xu hướng đẩy mạnh giao dịch và ở trạng thái mua ròng khi VN-Index tăng mạnh hoặc ở vùng đỉnh. Ngược lại, họ thường giảm giao dịch và chuyển sang vị thế bán ròng trong các đợt điều chỉnh.

Cụ thể, năm 2024, nhà đầu tư cá nhân đẩy mạnh giao dịch và mua ròng rõ rệt từ tháng 3, VN-Index thời điểm đó đã tăng hơn 20% từ đáy cuối tháng 10/2023 lên vùng đỉnh cũ trước đó; đỉnh điểm mua ròng vào tháng 5-6/2024 với kỳ vọng thị trường vượt 1.300. Trong nửa sau của năm 2024, VN-Index vẫn liên tục đi ngang trong biên độ rộng 1.200 – 1.300, nhà đầu tư cá nhân có phần “chán nản” với động thái thu hẹp quy mô mua ròng và giảm giá trị giao dịch.

Trong giai đoạn cao điểm mua ròng của cá nhân (tháng 5-6/2024), top cổ phiếu được họ mua ròng là nhóm Vingroup (VHM, VRE, VIC), ngân hàng (CTG, VCB, BID), công nghệ thông tin (FPT, CMG), thép (HPG), chứng khoán (VND, SSI), Hóa chất (DGC). Với các cổ phiếu họ Vingroup là câu chuyện riêng của nhóm này. Trong khi với các nhóm còn lại, ngoại trừ FPT và CTG, thì phần lớn các cổ phiếu mà cá nhân mua ròng mạnh lại có giá đi ngang (VCB, BID) hay thậm chí giảm mạnh (CMG, HPG, VND, SSI, DGC) ở giai đoạn sau đó.

Nhìn chung, chiến lược giao dịch mua bất chấp theo sóng tăng của VN-Index trong năm 2024 đã khiến nhiều nhà đầu tư “kẹp hàng”. VN-Index trong năm 2024 dù tăng 12,15% song đà tăng chỉ thực sự tập trung trong hơn 3 tháng đầu năm. Chỉ số chính trong phần còn lại giao dịch giằng co trong biên độ 1.200 – 1.300 điểm.

Cộng thêm sự phân hóa giữa các nhóm ngành và mã trong cùng ngành, việc lựa chọn nhóm ngành để giải ngân trở nên rất khó khăn với các nhà đầu tư cá nhân, nhóm phần đông không có kiến thức phân tích sâu rộng.

Ngược lại, nhiều quỹ đầu tư mở vẫn ghi nhận hiệu suất cao đến hàng chục phần trăm trong năm 2024. Có thể kể đến một số cái tên như Quỹ đầu tư lợi thế cạnh tranh bền vững SSI (27,55%), Quỹ Đầu tư Tăng trưởng Dài hạn Việt Nam (23,93%), Quỹ đầu tư cổ phiếu Kinh tế hiện đại VinaCapital (27,45%)…

Theo các chuyên gia, quỹ đầu tư có mức hiệu suất tốt hơn VN-Index nhờ được quản lý bởi các chuyên gia giàu kinh nghiệm và có trình độ. Quyết định lựa chọn giải ngân cổ phiếu sẽ được dựa trên các phân tích báo cáo tài chính, định giá cổ phiếu, kết hợp phân tích kỹ thuật. Đây là những kiến thức tài chính chuyên sâu.

Bên cạnh đó, quỹ sẽ phân bổ danh mục vào nhiều tài sản khác nhau, và đầu tư không quá 20% tỷ trọng NAV (giá trị tài sản thuần) vào một cổ phiếu. Điều này giúp quỹ giảm thiểu rủi ro.