Sau 25 năm hình thành và phát triển, TTCK Việt Nam đang ngày càng gần hơn với mục tiêu quan trọng là nâng hạng chứng khoán.

Trao đổi với Nhadautu.vn, ông Bùi Hoàng Hải, Phó Chủ tịch Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước nhìn nhận Việt Nam có cơ hội lớn từ việc được nâng hạng khi đã đáp ứng hầu hết tiêu chí nâng hạng theo tiêu chuẩn của FTSE Russell. Vấn đề còn lại là trải nghiệm và cảm nhận của nhà đầu tư nước ngoài (NĐTNN) với thị trường Việt Nam thế nào.

Phó Chủ tịch UBCKNN cũng nhìn nhận nâng hạng không phải đích đến mà cần phải tiếp tục giải pháp duy trì xếp hạng và hướng đến xếp hạng cao hơn, trong đó cao nhất là phát triển TTCK Việt Nam theo hướng ngày càng minh bạch, công bằng, hiện đại đáp ứng chức năng kênh thu hút và phân bổ vốn trung và dài hạn của nền kinh tế.

Trong buổi làm việc vào sáng ngày 17/7 với Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, đại diện đoàn công tác của FTSE Russell đã bày tỏ sự ấn tượng trước những nỗ lực cải cách toàn diện mà Việt Nam đã và đang triển khai nhằm nâng cao chất lượng vận hành thị trường vốn.

Cũng tại buổi làm việc, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết Việt Nam đã hoàn thiện cơ sở hạ tầng kỹ thuật với việc đưa hệ thống KRX chính thức đi vào vận hành từ tháng 5/2025. Trên nền tảng này, Bộ Tài chính đã giao UBCKNN chỉ đạo Tổng Công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán xây dựng lộ trình triển khai CCP, sớm đưa cơ chế CCP vào vận hành từ đầu năm 2027.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính cũng triển khai một số công việc như: hoàn thiện Dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định số 155/2020/NĐ-CP; hoàn thiện khung khổ pháp lý về hoạt động chào bán và phát hành chứng khoán; rà soát tổng thể, đánh giá tình hình hoạt động và tiềm năng cổ phần hóa của các doanh nghiệp…

Việc nâng hạng thành công được kỳ vọng sẽ đem lại nhiều yếu tố tích cực cho TTCK Việt Nam, trong đó đặc biệt là thu hút dòng vốn từ nhà đầu tư nước ngoài.

Trả lời Nhadautu.vn, bà Nguyễn Thị Hằng Nga – Tổng giám đốc VCBF ví von TTCK giống như một khu chợ và cổ phiếu là các hàng hóa. Trong trường hợp được nâng hạng theo tiêu chuẩn FTSE Russell, TTCK Việt Nam sẽ như được nâng cấp từ chợ huyện lên chợ thành phố.

“Nhờ vậy, những quỹ đầu tư, nhà đầu tư lớn trước đây chỉ mua được hàng hóa ở chợ thành phố giờ đây có thể vào và mua các cổ phiếu trên TTCK Việt Nam”, bà Nga nói.

Tuy nhiên, CEO VCBF cũng nhấn mạnh để nâng hạng thành công và tạo niềm tin cho nhà đầu tư, cũng như thu hút dòng vốn ngoại thì TTCK Việt Nam cần nhiều hàng hóa chất lượng hơn. Do đó, cần có làn sóng niêm yết mới để thu hút nhà đầu tư nước ngoài.

Nâng hạng giúp tiềm năng tăng trưởng của công ty niêm yết được đánh giá cao hơn

Theo tính toán từ các chuyên gia Dragon Capital, khi được thăng hạng lên “Thị trường mới nổi hạng hai”, ước tính tỷ trọng ban đầu của Việt Nam dao động từ khoảng 0,3% đến 0,5% của Chỉ số FTSE EM. Chỉ số FTSE EM có tổng vốn hóa thị trường khoảng 7,7 nghìn tỷ đô la vào tháng 2/2025, lớn hơn 77 lần so với Chỉ số FTSE Frontier.

Về dài hạn, Ngân hàng Thế giới ước tính rằng việc được thăng hạng lên thị trường mới nổi (bao gồm cả FTSE Russell và MSCI) có thể mang lại dòng vốn ròng từ nước ngoài lên tới 25 tỷ USD vào năm 2030. Tóm lại, có thể kỳ vọng hàng trăm triệu USD dòng vốn thụ động từ quỹ ETF và vài tỷ USD dòng vốn chủ động khi Việt Nam được nâng hạng.

Bên cạnh đó, Dragon Capital nhìn nhận việc nâng hạng lên thị trường mới nổi sẽ mở rộng cơ sở nhà đầu tư của Việt Nam, thu hút các tổ chức toàn cầu lớn. Những nhà đầu tư này thường có tầm nhìn dài hạn hơn so với các quỹ tập trung vào thị trường cận biên và có thể góp phần tăng tính ổn định của thị trường.

Quan trọng hơn, định giá cổ phiếu có thể được tính toán lại. Với sự tham gia của nhà đầu tư nước ngoài, cùng việc được đưa vào các chỉ số thị trường mới nổi, cổ phiếu sẽ được giao dịch với mức hệ số thu nhập cao hơn do nhu cầu tăng lên và mức độ rủi ro vốn cổ phần giảm xuống.

Dragon Capital lý giải nâng hạng sẽ làm giảm chi phí vốn của công ty Việt Nam. Các nghiên cứu cũng cho thấy việc thăng hạng còn làm giảm rủi ro cảm nhận của thị trường. Như vậy, chi phí vốn thấp hơn đồng nghĩa với mức định giá hợp lý cao hơn, được thể hiện qua hệ số giá/thu nhập (P/E), đối với cổ phiếu.

Rủi ro cảm nhận còn được hiểu là nhận thức rủi ro. Cụm từ này đề cập đến sự chủ quan của một nhà đầu tư về khả năng xảy ra và mức độ nghiêm trọng của những rủi ro tiềm ẩn liên quan đến một hành động hoặc quyết định đầu tư. 

Ngoài ra, Dragon Capital cho rằng với việc được nhiều nhà phân tích toàn cầu theo dõi hơn, tiềm năng tăng trưởng của các công ty Việt Nam có thể được đánh giá cao hơn so với khi TTCK Việt Nam còn ở thị trường cận biên.