Ngày 5/10 tiếp tục phiên họp thứ 50, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến các báo cáo về kinh tế xã hội sẽ trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10 của Quốc hội, khai mạc vào ngày 20/10 tới.

Chính phủ đặt mục tiêu GDP năm 2026 tăng 10%

Thay mặt Chính phủ, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi trình bày tờ trình, báo cáo tóm tắt các điểm chính trong các báo cáo của Chính phủ.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi, nổi bật tình hình kinh tế-xã hội năm 2025 là kinh tế vĩ mô được giữ vững, tăng trưởng kinh tế cao, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn được đảm bảo; dự kiến đạt và vượt 15/15 chỉ tiêu chủ yếu của năm 2025; tăng trưởng GDP cả nước ước đạt 8%, lạm phát ước đạt mức kiểm soát 4%; GDP bình quân đầu người ước đạt trên 5.000 USD, đưa Việt Nam trở thành nước có thu nhập trung bình cao...

Cũng trong năm 2025, phát triển kết cấu hạ tầng chiến lược đạt được nhiều kết quả nổi bật, mở ra không gian phát triển mới; đạt và vượt mục tiêu hoàn thành 3.000km đường bộ cao tốc và 1.700km đường ven biển.

Kinh tế vĩ mô được cơ cấu lại gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng tiếp tục được đẩy mạnh; xử lý các ngân hàng yếu kém, các dự án-doanh nghiệp chậm tiến độ, kém hiệu quả, tồn đọng kéo dài, đạt kết quả tích cực.

Báo cáo về kết quả giai đoạn 2021-2025, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi cho biết, đánh giá chung, Chính phủ cơ bản hoàn thành các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ phát triển, cơ bản năm sau tốt hơn năm trước; đặc biệt hoàn thành toàn bộ chỉ tiêu về xã hội; riêng chỉ tiêu về kinh tế, bình quân cả giai đoạn 2021-2025, tăng trưởng GDP ước đạt 6,3%, xấp xỉ mục tiêu đề ra (6,5% đến 6,7%). Nếu trừ năm 2021 (do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19), giai đoạn 2022-2025 đạt khoảng 7,2% một năm, vượt mục tiêu.

Trong năm tới, Chính phủ đặt mục tiêu GDP tăng 10%, lạm phát khoảng 4,5% và GDP bình quân đầu người 5.400-5.500 USD. Thu ngân sách Nhà nước năm sau phấn đấu tăng 10%, giảm 5% chi đầu tư và 10% chi thường xuyên để dành nguồn cho đầu tư các dự án lớn, như đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, an sinh xã hội.

Cơ cấu nền kinh tế, trong đó có hệ thống tín dụng, xử lý nợ xấu, phát triển kinh tế số - xanh, công nghệ bán dẫn, trí tuệ nhân tạo... là những trọng tâm phát triển được Chính phủ đưa ra cho năm sau.

Tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ là hết sức thách thức

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết Thường trực Ủy ban nhận định năm 2025 và giai đoạn 2021-2025, phát triển kinh tế-xã hội đạt kết quả toàn diện, nổi bật, trong đó thể hiện sự nỗ lực bứt phá trong hai năm cuối nhiệm kỳ.

Bên cạnh những thành tựu cơ bản, nhận xét tình hình kinh tế - xã hội, cơ cấu lại nền kinh tế nước ta còn đối diện một số khó khăn, thách thức, Thường trực Ủy ban thẩm tra đề nghị quan tâm, đánh giá kỹ hơn một số vấn đề.

Theo đó, mục tiêu tăng trưởng đang chịu nhiều sức ép trong bối cảnh các động lực chính như xuất khẩu, tiêu dùng và đầu tư chưa thực sự tạo xung lực đủ mạnh. Trong đó, nền tảng xuất khẩu còn thiếu vững chắc, đang có dấu hiệu chậm lại, phụ thuộc lớn vào khu vực FDI và nguồn cung bên ngoài, trong khi chính sách thuế đối ứng, rào cản kỹ thuật và yêu cầu xanh hóa từ các thị trường lớn như Hoa Kỳ, EU gia tăng mạnh. Quy mô đầu tư công giai đoạn 2025 rất lớn, nhưng tiến độ và hiệu quả giải ngân chưa tương xứng, mới đạt khoảng 50% kế hoạch đến hết tháng 9/2025, gây áp lực lớn cho những tháng cuối năm.

Một số dự án hạ tầng trọng điểm vẫn gặp khó khăn trong thi công. Tiêu dùng trong nước, trụ cột quan trọng của tăng trưởng, chưa tạo đột phá rõ nét, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng giai đoạn 2021 - 2025 tăng bình quân khoảng 7,5%/năm, thấp hơn đáng kể so với giai đoạn trước; liên kết giữa tiêu dùng với sản xuất, du lịch còn yếu; tình trạng buôn lậu, hàng giả, gian lận thương mại trên môi trường số tiếp tục làm suy giảm niềm tin thị trường.

Thường trực cơ quan thẩm tra cũng nhận định chất lượng tăng trưởng còn hạn chế, nền kinh tế vẫn chủ yếu dựa vào gia công và nhập khẩu nguyên liệu, công nghệ. Khu vực doanh nghiệp trong nước, nhất là tư nhân, chưa tạo được vị thế trong chuỗi giá trị, công nghiệp phụ trợ phát triển chậm, tỷ lệ nội địa hóa chỉ đạt khoảng 36,6%, khiến Việt Nam phụ thuộc lớn vào khu vực FDI. Sự chi phối của khu vực FDI, chiếm tới hơn 75% xuất khẩu và gần 70% nhập khẩu, đặt ra thách thức đối với mục tiêu nâng cao năng lực tự chủ và khả năng cạnh tranh dài hạn của nền kinh tế.

Ông Phan Văn Mãi cũng lưu ý ổn định kinh tế vĩ mô tiềm ẩn nhiều rủi ro. Lạm phát được kiểm soát nhưng giá một số mặt hàng thiết yếu tăng cao, trực tiếp tác động đến đời sống người dân, đặc biệt nhóm thu nhập thấp. Điều hành tỷ giá gặp nhiều thách thức, thị trường trái phiếu doanh nghiệp chưa phục hồi, thị trường vàng diễn biến phức tạp, làm suy giảm niềm tin và hạn chế khả năng huy động vốn trung và dài hạn.

Ngoài ra, tín dụng bất động sản đang tăng nhanh, đến cuối tháng 7/2025 tăng gần 17%, cao hơn mức tăng trưởng tín dụng chung, trong khi vốn cho sản xuất, kinh doanh còn nhiều khó khăn, ông Mãi lưu ý.

Thường trực Ủy ban thẩm tra cho rằng dù đạt nhiều kết quả tích cực, nền kinh tế vẫn đối mặt nhiều khó khăn khi dư địa chính sách thu hẹp, động lực tăng trưởng lan tỏa chưa mạnh, trong khi với cấu trúc của thị trường vốn và mặt bằng lãi suất hiện nay, việc tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ là hết sức thách thức.