Theo Bloomberg Billionaires Index, hơn một nửa trong số 500 người giàu nhất thế giới hiện nay đã ở độ tuổi trên 70. Nhóm này đang nắm giữ khối tài sản trị giá tới 4.720 tỷ USD và phần lớn trong số đó được kỳ vọng sẽ được chuyển giao cho thế hệ kế cận trong vòng hai thập niên tới.

Công ty tư vấn đầu tư Cerulli Associates ước tính khoảng 18.000 tỷ USD sẽ đổ vào các hoạt động từ thiện từ nay đến năm 2048. Đây không chỉ là làn sóng chuyển giao tài sản quy mô chưa từng có, mà còn là bước ngoặt về tư duy "cho đi" của giới siêu giàu.

Thế hệ kế cận, được gọi chung là "Next Gen", không đơn thuần tiếp nhận của cải mà ngày càng đóng vai trò điều hành, thiết kế và dẫn dắt các hoạt động từ thiện trong gia đình.

Một trong những nền tảng thể hiện xu hướng này là Giving Pledge, sáng kiến do Bill Gates, Melinda French Gates và Warren Buffett khởi xướng năm 2010, kêu gọi các tỷ phú hiến tặng ít nhất một nửa tài sản cho các mục tiêu thiện nguyện. Tới nay, hơn 240 cá nhân và gia đình đã ký tên tham gia. Tuy nhiên, hơn 40 người trong số đó đã qua đời, khiến trách nhiệm giờ thuộc về thế hệ kế nhiệm.

Một trong những ví dụ tiêu biểu cho làn sóng chuyển giao của giới tỷ phú là Emily Kaiser, con gái của tỷ phú dầu mỏ George Kaiser. Dù từng nghĩ mình “không có chuyên môn gì để đóng góp”, Emily đã dần thay đổi tư duy khi tham gia nhóm Next Gen của Giving Pledge, nơi quy tụ con cháu các tỷ phú cùng chia sẻ trách nhiệm từ thiện.

Thành lập năm 2014 với chỉ 24 thành viên, nhóm Next Gen hiện đã thu hút hơn 300 người trong độ tuổi từ 18 đến 75. Nhiều thành viên trong nhóm không chỉ là người thừa kế tài sản mà còn trực tiếp điều hành các quỹ gia đình, khởi xướng các sáng kiến thiện nguyện, thậm chí thuyết phục cha mẹ ký Giving Pledge để có thể tham gia nhóm.

Đối với các gia đình siêu giàu, đây không chỉ là nơi truyền đạt kiến thức tài chính - xã hội, mà còn là môi trường giúp thế hệ sau làm quen với quyền lực mềm và áp lực đi kèm.

Dù Giving Pledge không mang tính ràng buộc pháp lý, sáng kiến này vẫn có ảnh hưởng sâu rộng trong việc định hướng văn hóa "cho đi" của giới tỷ phú toàn cầu.

Tuy nhiên, chính các nhà sáng lập của sáng kiến này cũng đang có những điều chỉnh lớn trong chiến lược từ thiện cá nhân của họ. Cụ thể, tỷ phú Bill Gates tuyên bố sẽ đẩy nhanh tiến độ đóng góp từ thiện thông qua Quỹ Gates, với kế hoạch giải thể quỹ này trong tương lai.

Trong khi đó, vợ cũ của ông, bà Melinda French Gates đã trời quỹ để thành lập các quỹ cá nhân hướng đến bình đẳng giới và sức khỏe sinh sản.

Thiên tài đầu tư Warren Buffett lại cho biết ông sẽ để lại phần lớn tài sản cho ba người con. Tuy nhiên, ông đặt ra điều kiện: mọi quyết định phân bổ tài sản từ thiện sau này phải được cả ba người đồng thuận tuyệt đối.

Sự chuyển hướng từ mô hình tập trung sang cá nhân hóa cho thấy, việc làm từ thiện ngày nay không còn là hành động “đồng loạt” mà đã trở thành lựa chọn có tính cá nhân, gắn với giá trị sống và triết lý riêng của từng người thừa kế.

Việc kế thừa khối tài sản khổng lồ không chỉ mang tính tài chính mà còn đi kèm với áp lực tinh thần lớn. Nhiều gia đình siêu giàu chọn cách không chia sẻ đầy đủ thông tin tài sản với con cái nhằm khuyến khích sự tự lập. Tuy nhiên, điều này dễ gây ra khoảng cách thế hệ, thiếu tin tưởng, và mâu thuẫn trong quản lý quỹ từ thiện sau này.

Chuyên gia Whitney Webb, giám đốc quản trị gia đình tại Cresset Capital, cảnh báo nếu không thiết lập sự gắn kết và thấu hiểu trong nội bộ gia đình, các kế hoạch từ thiện sẽ dễ rơi vào mâu thuẫn trong quản lý.

Trong bối cảnh đó, Next Gen không chỉ là nơi học hỏi quản trị, mà còn là không gian hỗ trợ tâm lý, giúp những người thừa kế học cách kể lại “câu chuyện tài sản” với bạn đời, con cá trong một thế giới nơi chỉ cần vài giây tìm kiếm là mọi thông tin có thể bị “bóc trần”.

Câu chuyện của Emily Kaiser là một minh chứng rõ nét khi thừa nhận cô từng gặp khó khăn trong việc giải thích khối tài sản gia đình với con cái mình. Theo cô, chính không gian chia sẻ cùng các phụ huynh khác tại Next Gen giúp cô tự tin hơn khi đối diện với câu chuyện tài sản và trách nhiệm.

Con gái của Chủ tịch Continental Resources Inc. Hilary Honor Hamm, cũng là một minh chứng rõ nét khi cô có xu hướng tránh né nói về sự giàu có với bạn đời. Cả hai đều tìm thấy tiếng nói chung và sự đồng cảm khi tham gia các buổi thảo luận của Next Gen.

Khi hàng nghìn tỷ USD sắp được chuyển giao, những người thừa kế không còn đơn thuần là người tiếp nhận tài sản, mà đang ngày càng trở thành người định hình tương lai của hoạt động từ thiện toàn cầu.

Sự chuyển giao không còn mang tính “thế hệ sau tiếp bước thế hệ trước” một cách thụ động, mà đang cho thấy một hình hài mới, nơi tư duy cho đi được thiết kế lại theo cách riêng, sâu sắc và bền vững hơn.

Trong làn sóng tái định hình đó, câu hỏi lớn không còn là “Ai sẽ thừa kế bao nhiêu?”, mà là “Ai sẽ kiến tạo di sản từ thiện có ý nghĩa nhất?”.