VCCI logo

LIÊN ĐOÀN THƯƠNG MẠI VÀ CÔNG NGHIỆP VIỆT NAM

Vietnam Chamber of Commerce and Industry

Thứ 4, 22/10/2025 | English | Vietnamese

Trang chủDoanh nghiệpSóng gió cuộc đua xe điện: Loạt ‘ông lớn’ rút, Tesla chèo chống để ‘sống sót’

Sóng gió cuộc đua xe điện: Loạt ‘ông lớn’ rút, Tesla chèo chống để ‘sống sót’

09:02:00 AM GMT+7Thứ 2, 20/10/2025

Tesla có thể giành phần lớn "chiếc bánh" xe điện tại Mỹ, nhưng nó đang nhỏ dần đi từng ngày, do cạnh tranh từ Trung Quốc và nhu cầu sụt giảm.

Nhu cầu co hẹp và loạt "ông lớn" bỏ cuộc chơi

Tập đoàn General Motors (GM) vừa công bố sẽ ghi nhận khoản lỗ 1,6 tỷ USD trong báo cáo tài chính quý tới, liên quan đến các khoản đầu tư vào xe điện (EV). Đây là dấu hiệu mới nhất cho thấy làn sóng bi quan đang bao trùm các “ông lớn” trong ngành ô tô.

Cách đây không lâu, Giám đốc điều hành Ford – Jim Farley – cũng dự báo nhu cầu xe điện có thể giảm một nửa sau khi chương trình tín dụng thuế liên bang 7.500 USD cho người mua EV chính thức hết hiệu lực. Trong khi đó, Stellantis, tập đoàn sở hữu các thương hiệu như Chrysler và Jeep, đã bỏ mục tiêu chỉ sản xuất xe điện ở châu Âu vào năm 2030, đồng thời rút lui khỏi các kế hoạch đầy tham vọng tại Mỹ.

Chính sách kinh tế của chính quyền Trump đang đặt thêm nhiều rào cản cho ngành xe điện. Trong ảnh: Tổng thống Donald Trump và Elon Musk, tại Phòng Bầu dục của Nhà Trắng ở Washington, ngày 30/5/2025. Ảnh: The Washington Post | Getty Images

Những thay đổi này phần lớn bắt nguồn từ chính sách kinh tế của chính quyền Trump, vốn đang đặt thêm nhiều rào cản cho ngành xe điện. Việc các ưu đãi thuế cho người tiêu dùng kết thúc vào cuối tháng 9 – theo dự luật chi tiêu trọng điểm của Tổng thống Trump – khiến giá xe điện tăng lên đáng kể trong mắt người mua.

Giữa làn sóng điều chỉnh chiến lược của hàng loạt hãng xe, Tesla – thương hiệu do Elon Musk dẫn dắt – lại ít được nhắc đến. Dù thị phần xe điện của Tesla tại Mỹ đã giảm từ 49% cuối năm ngoái xuống còn 43,1% vào cuối tháng 9, hãng vẫn là nhà sản xuất xe điện lớn nhất nước.

Giới đầu tư đang chờ đợi báo cáo tài chính quý III của Tesla, dự kiến công bố vào tuần tới, để xem nhu cầu thị trường thay đổi ra sao sau khi các ưu đãi thuế biến mất. Tesla đã phản ứng bằng cách ra mắt các phiên bản rút gọn, giá thấp hơn của hai mẫu xe chủ lực Model Y và Model 3, nhằm bù đắp phần nào chi phí tăng lên đối với người tiêu dùng.

Tesla có thể phải đối mặt với “đòn kép”: doanh số giảm và biên lợi nhuận bị thu hẹp do hạ giá bán để kích cầu. Ảnh: Getty

Theo Steve Greenfield, đối tác của quỹ đầu tư Automotive Ventures, việc các hãng xe truyền thống rút lui có thể mở ra cơ hội cho Tesla giành lại thị phần. “Tesla có độ trung thành thương hiệu rất mạnh. Phần lớn người dùng Tesla sẽ tiếp tục mua xe cùng hãng khi đổi sang mẫu mới”, ông nhận định.

Dẫu vậy, triển vọng ngắn hạn không mấy sáng sủa. Greenfield cảnh báo rằng nhu cầu xe điện chạy pin có thể sụt giảm mạnh trong quý IV, do “hiệu ứng mua sớm” – nhiều khách hàng đã tranh thủ mua xe trước khi ưu đãi hết hạn.

Điều đó đồng nghĩa Tesla có thể phải đối mặt với “đòn kép”: doanh số giảm và biên lợi nhuận bị thu hẹp do hạ giá bán để kích cầu.

Cả ngành cùng chịu “cơn đau”

Dù gặp nhiều biến động, cổ phiếu Tesla đã tăng hơn 7% từ đầu năm, sau khi Elon Musk chi khoảng 1 tỷ USD mua lại cổ phần vào tháng 9. Trước đó, giá cổ phiếu từng lao dốc 36% trong quý I, một phần vì làn sóng tẩy chay tại Mỹ và châu Âu do phát ngôn chính trị cực đoan của Musk và sự ủng hộ công khai đối với Tổng thống Trump cùng các đảng cực hữu như AfD ở Đức.

Các nhà phân tích dự báo doanh thu quý III của Tesla sẽ tăng nhẹ 3,5% so với cùng kỳ, đạt 26,1 tỷ USD, theo dữ liệu từ LSEG. Tuy nhiên, doanh thu quý IV có thể giảm và năm 2025 được dự báo sụt 3,5%, đánh dấu năm suy giảm toàn phần đầu tiên trong lịch sử công ty.

Trong quý vừa qua, Tesla ghi nhận tăng trưởng 7% sản lượng xe giao, chấm dứt chuỗi hai quý giảm liên tiếp trước đó.

Theo Mark Wakefield, chuyên gia thị trường ô tô toàn cầu tại Alix Partners, việc các hãng rút lui không đồng nghĩa Tesla sẽ “một mình chiếm lĩnh thị trường”. Ông nhận định rằng ngay cả trước khi dự luật chi tiêu của Đảng Cộng hòa được thông qua vào tháng 7, nhu cầu xe điện tại Mỹ đã “chững lại đáng kể”.

Người tiêu dùng, ông nói, vẫn đang chờ đợi một “bước đột phá” – thời điểm mà xe điện thực sự cạnh tranh được về giá với xe hybrid hoặc xe xăng. Dù Tesla đã tung ra các mẫu Model Y và Model 3 giá rẻ hơn, Wakefield cho rằng chúng “chưa đủ đột phá” để tạo nên làn sóng mới.

Theo Robbie Orvis, Giám đốc cấp cao tại viện nghiên cứu Energy Innovation, những khoản lỗ khổng lồ mà các hãng xe gánh chịu là hệ quả trực tiếp của thay đổi chính sách, chứ không chỉ do tín dụng thuế hết hạn.

Robot hình người Tesla Bot của Tesla ″Optimus″⁣ được trưng bày tại Hội nghị Trí tuệ Nhân tạo Thế giới năm 2023 tại Thượng Hải, Trung Quốc. Ảnh: Getty Images

Ông cho biết Nhà Trắng dưới thời Trump đã hủy quyền đặc biệt của bang California trong việc tự đặt tiêu chuẩn khí thải; Thu hồi hàng tỷ USD tài trợ cho trạm sạc và nhà máy tái cấu trúc để sản xuất xe điện; Đảo ngược các tiêu chuẩn khí thải vốn khuyến khích sản xuất EV.

Những biện pháp này, cộng với thuế nhập khẩu cao, đã khiến các hãng ô tô Mỹ thiệt hại hàng tỷ USD, làm giảm năng lực đầu tư vào công nghệ mới.

Tesla không thoát khỏi ảnh hưởng đó, đặc biệt trên thị trường quốc tế. “Các hãng xe Trung Quốc đang nhanh chóng thay thế doanh nghiệp Mỹ tại nhiều thị trường nước ngoài nhờ sản phẩm rẻ hơn, chất lượng cao hơn – nhất là trong mảng xe điện”, Orvis nhận định.

Điều này khiến Tesla – dù vẫn là biểu tượng của ngành EV – phải đối mặt với cạnh tranh khốc liệt từ những đối thủ như BYD, Nio hay XPeng, vốn đang mở rộng mạnh mẽ ra châu Âu, Trung Đông và Nam Mỹ.

Musk đặt cược vào “robotaxi” và robot hình người

Trong khi thị trường xe điện gặp khó, Musk cố gắng chuyển hướng sự chú ý của nhà đầu tư sang những lĩnh vực tương lai như robot tự lái (robotaxi) và robot hình người Optimus.

Tesla hiện đang thử nghiệm dịch vụ Robotaxi tại một số thành phố, nhưng bị tụt xa so với Waymo – công ty con của Alphabet (Google) – vốn đang mở rộng hoạt động thương mại nhanh chóng.

Về mảng robot, Elon Musk từng tuyên bố hồi tháng 3 rằng Tesla đặt mục tiêu sản xuất 5.000 robot Optimus trong năm nay, song nhiều nhân sự chủ chốt đã rời đi, khiến kế hoạch bị nghi ngờ.

Trên mạng X (Twitter cũ), Musk khẳng định: “Khoảng 80% giá trị của Tesla trong tương lai sẽ đến từ Optimus”.

Ông thậm chí từng dự đoán Tesla có thể đạt giá trị 25.000 tỷ USD nhờ robot này – tương đương một nửa tổng giá trị của toàn bộ chỉ số S&P 500 thời điểm đó.

Những tuyên bố táo bạo của Musk tiếp tục thu hút các “fan” trung thành, nhưng thực tế, doanh thu của Tesla hiện vẫn phụ thuộc gần như hoàn toàn vào xe điện. Và tại Mỹ, dù có thể hưởng lợi khi đối thủ lùi bước, thị trường tổng thể lại đang thu hẹp.

Tesla có thể giành lại phần lớn chiếc “bánh EV” tại Mỹ, nhưng chiếc bánh ấy – ít nhất trong ngắn hạn – đang nhỏ dần đi từng ngày.

Trong khi chính quyền Trump khiến ngành xe điện rơi vào thế phòng thủ, Tesla đang cố gắng giữ vững vị thế bằng sự trung thành của người dùng và tầm nhìn đầy tham vọng về công nghệ tương lai. Tuy nhiên, với chính sách thiếu ổn định, cạnh tranh từ Trung Quốc và nhu cầu sụt giảm, Tesla phải chứng minh rằng họ không chỉ là người tiên phong, mà còn là kẻ sống sót trong cuộc chơi xe điện toàn cầu.

TheoAnh Tuệ (Tạp chí điện tử Đầu tư Tài chính)
Copy link

Văn bản pháp luật

Liên kết

Website nội bộ của VCCI

Footer logo

Bản quyền bởi Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam - VCCI 

  Tòa VCCI, Số 9 Đào Duy Anh, Kim Liên, Hà Nội, Việt Nam

Giấy phép xuất bản số 190/GP-TTĐT cấp ngày 27/10/2023

Người chịu trách nhiệm chính: Ông Hoàng Quang Phòng, Phó Chủ tịch VCCI

Quản lý và vận hành: Trung tâm Truyền thông và Thông tin Kinh tế - VCCI
Văn Phòng - Lễ tân:  Phụ trách website: Liên hệ quảng cáo:
📞 + 84-24-35742022 📞 + 84-24-35743084 📞 + 84-24-35743084
 + 84-24-35742020   vcci@vcci.com.vn   

Truy cập phiên bản website cũ.                                                     Thiết kế và phát triển bởi ADT Global