Tại họp báo công bố chương trình Ngày không tiền mặt 2025, ông Phạm Anh Tuấn - Vụ trưởng Vụ Thanh toán Ngân hàng Nhà nước - cho biết, cả nước hiện có khoảng 200 triệu tài khoản ngân hàng. Nhưng sau khi yêu cầu xác thực sinh trắc học, số lượng tài khoản cá nhân đang hoạt động thực tế chỉ còn khoảng 113 triệu và hơn 711.000 tài khoản của tổ chức.

Những tài khoản không đối chiếu sinh trắc học có thể là tài khoản “chết”, “ngủ đông” hoặc có dấu hiệu gian lận và hiện không thể hợp thức hóa được. Ngân hàng dự kiến sẽ đóng toàn bộ tài khoản chưa xác thực sinh trắc học từ tháng 9/2025 nhằm ngăn chặn nguy cơ bị lợi dụng để lừa đảo.

“Có thể nói những tài khoản không đối chiếu thông tin sinh trắc học thì có thể là tài khoản chết, ngủ đông, gian lận đã được mở trong thời gian qua, hiện nay không thể hợp thức hóa được. Ngành ngân hàng đã làm một cuộc cách mạng nhằm loại bỏ những tài khoản gian lận và dự kiến trong tháng 9 tới, ngân hàng sẽ đóng hết những tài khoản chưa xác thực sinh trắc học để phòng tội phạm lợi dụng nhằm lừa đảo”, ông Tuấn nói.

Ông Tuấn cũng cảnh báo tình trạng tội phạm công nghệ đang gia tăng mạnh mẽ, thậm chí có xu hướng sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để lừa đảo.

Trước tình trạng trên, NHNN sẽ siết chặt quản lý và có thể dừng cung cấp dịch vụ trực tuyến đối với các tổ chức cung ứng không đáp ứng tiêu chuẩn bảo mật quốc tế.

Về việc xác minh danh tính trong giao dịch tại quầy, ông Tuấn cho biết người rút tiền không bắt buộc cung cấp sinh trắc học nhưng phải xuất trình giấy tờ tùy thân hợp lệ. Tuy nhiên, hiện tại phần lớn việc đối chiếu giấy tờ vẫn dựa vào quan sát bằng mắt thường, gây áp lực lớn lên giao dịch viên, khiến họ gần như phải kiêm luôn vai trò của lực lượng chức năng - công an.

Đại diện Vụ Thanh toán cho biết dự thảo liên quan đến thẻ và tài khoản sắp tới cũng sẽ yêu cầu tổ chức tín dụng phải sử dụng công nghệ để xác thực có đúng là người đến giao dịch trùng khớp với thông tin của giấy tờ cũng như trên ứng dụng VNEID, thay vì giao dịch viên ngân hàng phải tự mình xác thực như hiện nay.

Liên quan đến mở tài khoản tổ chức, NHNN sẽ siết chặt quy trình hơn như: không chấp nhận hồ sơ qua bưu điện, không chấp nhận ủy quyền và yêu cầu xác minh rõ ràng tổ chức đó có đăng ký kinh doanh hợp pháp hay không… Nếu không cung cấp được thông tin xác thực, tài khoản sẽ không được mở.

Các quy định này nhằm phòng ngừa rủi ro, gian lận và đảm bảo người đến giao dịch phải xuất trình đúng giấy tờ tùy thân hợp lệ và xác thực.

Ông Tuấn cũng cho biết, một điểm mới là từ 1/7, ví điện tử sẽ được xem như phương tiện thanh toán, tương tự như tài khoản, thẻ, tiền mặt… Điều đó tạo điều kiện cho ví điện tử có nhiều dư địa để thâm nhập vào thị trường cũng như triển khai cung cấp dịch vụ, nhất là ở vùng sâu, vùng xa.

Việc sửa đổi Thông tư số 40/2024/TT-NHNN quy định về hoạt động cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán, dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/9 tới sẽ tạo điều kiện để ví điện tử phát triển nhưng phải đảm bảo tuân thủ pháp luật, không tiếp tay cho hành vi gian lận, lừa đảo, vi phạm pháp luật như tín dụng đen, lô đề, các sàn giao dịch không được phép.