Thuế đối ứng gây "trễ nhịp", KQKD quý II vẫn tích cực

Theo Chứng khoán VPBank (VPBankS), quý II/2025 ghi nhận diện tích hấp thụ ròng tại 2 vùng trọng điểm khu công nghiệp (KCN) phía Bắc và phía Nam chỉ đạt khoảng 75 ha – mức thấp nhất nhiều năm. Nguyên nhân chính là do khối FDI trì hoãn quyết định đầu tư khi chính sách thuế chưa rõ ràng. Dù vậy, giá thuê trung bình không giảm, thậm chí tăng 3–4% so với cùng kỳ, trong bối cảnh tỷ lệ lấp đầy vẫn ở mức cao, đạt 80,5% tại miền Bắc và 85,3% tại miền Nam.

Trái ngược với sự chững lại về nhu cầu, kết quả kinh doanh quý II của các doanh nghiệp KCN lại khá tích cực. Doanh thu toàn ngành chỉ giảm nhẹ 4,5% so với quý trước nhưng vẫn tăng 21,6% so với cùng kỳ, còn lợi nhuận ròng tăng lần lượt 26,7% và 85,1%. Động lực chính không đến từ KCN mà từ các mảng dân cư, điện nước và cao su. Giá mủ cao su duy trì cao giúp biên lợi nhuận cải thiện; mảng điện nước hưởng lợi từ nhu cầu xuất khẩu tăng và giá điện nhích lên.

Ở nhóm doanh nghiệp niêm yết, kết quả kinh doanh quý II thể hiện sự phân hóa rõ nét. Becamex (BCM), Kinh Bắc (KBC) và Viglacera (VGC) và Tập đoàn Cao su (GVR) ghi nhận khoản lãi gấp bằng lần. Trái chiều, IDICO (IDC) có 1 quý ảm đạm hơn do khách thuê hoãn kế hoạch và một số hợp đồng lớn chuyển sang kỳ sau, Cao su Đồng Phú (DPR) lại thiếu khoản đền bù đất như cùng kỳ nên kết quả thấp hơn.

Trong bối cảnh thuế đối ứng trở thành yếu tố gây trễ nhịp, doanh nghiệp và nhà đầu tư giữ tâm thế “chờ đợi”. VPBankS cho rằng diện tích hấp thụ sẽ hồi phục dần trong nửa cuối năm nhưng khó quay lại mức bùng nổ như các giai đoạn trước. Kịch bản dịch chuyển nhà máy ra khỏi Việt Nam được đánh giá khó xảy ra do chênh lệch thuế giữa Việt Nam và các đối thủ không lớn. Điểm khác biệt nằm ở việc nhiều doanh nghiệp đã đa dạng hóa nguồn thu sang dân cư và dịch vụ hạ tầng, tạo vùng đệm lợi nhuận.

Khối FDI sẽ thận trọng, nên ưu tiên DN có “đệm” lợi nhuận ngoài KCN

Báo cáo của VPBankS nhấn mạnh, trong bức tranh thuế hiện tại, mức thuế 20% của Việt Nam là chấp nhận được. Mức thuế này tương đương Bangladesh và chỉ nhỉnh hơn 1 điểm phần trăm so với một số nước ASEAN, thấp hơn đáng kể so với Ấn Độ và tương đối cạnh tranh so với Trung Quốc, Canada. Đặc biệt, các mặt hàng điện tử và bán dẫn vẫn được miễn áp thuế, giữ ưu thế cho các dự án sản xuất tại Việt Nam.

"Điều này giúp cho các doanh nghiệp đã đặt nhà máy tại Việt Nam phần nào an tâm để duy trì hoạt động sản xuất. Vấn đề hiện tại là khai thác thêm các thị trường xuất khẩu khác và gia tăng tỷ lệ nội địa hóa để tránh bị đánh thuế 40% áp lên hàng trung chuyển khi xuất khẩu sang Mỹ", báo cáo viết.

Cũng theo VPBankS, dòng vốn FDI đã có tín hiệu tích cực trở lại sau khi chính sách thuế được “chốt khung”. Tháng 7/2025, FDI đăng ký bổ sung vào sản xuất tăng mạnh; sang tháng 8, FDI đăng ký mới vào sản xuất tăng 67,3% so với tháng trước và 41,2% so với cùng kỳ. Tuy vậy, tâm lý thận trọng vẫn bao trùm, đặc biệt với dự án lớn, khi nhiều doanh nghiệp ưu tiên tối ưu chi phí và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu.

Trong trung hạn, lợi thế của Việt Nam không thay đổi: tăng trưởng GDP cao, mạng lưới FTA rộng, chi phí nhân công và hạ tầng cạnh tranh, môi trường chính trị ổn định. Cú sốc thuế lần này có thể trở thành chất xúc tác buộc doanh nghiệp trong nước đẩy mạnh đa dạng hóa thị trường, thay vì phụ thuộc một số ít đối tác.

Trong dài hạn, xu hướng dịch chuyển sang công nghệ cao và năng lượng xanh: Dự án kinh tế tuần hoàn – năng lượng xanh trị giá 5 tỷ USD tại KCN Hải Hà; trung tâm dữ liệu 2 tỷ USD ở TP.HCM do Group 42 Holding đề xuất; liên danh đầu tư 850 triệu USD vào sản xuất pin lưu trữ tại Khu công nghệ cao TP.HCM; cùng dự án Sorbitol của Unilever tại KCN Tây Bắc Củ Chi và phòng thí nghiệm đóng gói chip VSAP LAB ở Đà Nẵng.

Về khuyến nghị, VPBankS ưu tiên những doanh nghiệp KCN có “đệm” lợi nhuận "phụ trợ" và quỹ đất sẵn sàng khai thác giai đoạn 2025–2026.

Cụ thể, BCM được định giá P/B mục tiêu 2025 ở mức 3,8 lần nhờ quỹ đất dân cư lớn tại Bình Dương cùng VSIP mở rộng. KBC có dư địa tăng quỹ đất khi các dự án Tràng Duệ 3, Quế Võ 2 và Lộc Giang bước vào kỳ bàn giao. IDC kỳ vọng phục hồi từ mảng năng lượng, dân cư Osaka Garden và Aeon Mall bên cạnh dự án Vĩnh Quang, Tân Phước 1. SIP giữ ổn định nhờ mảng điện nước và lợi thế vị trí hạ tầng. NTC nổi bật với NTC 3 đã hoàn tất đền bù, có thể ghi nhận doanh thu một lần và lộ trình chuyển sàn. SZC được hỗ trợ từ dự án BOT và tiềm năng Châu Đức. PHR, DPR chờ đợi các khoản đền bù đất tại Bắc Tân Uyên, Bắc Đồng Phú và cao tốc TP.HCM – Chơn Thành.