Những năm gần đây, nền kinh tế thế giới liên tục biến động. Đại dịch COVID-19 để lại hệ lụy kéo dài, căng thẳng địa chính trị và xung đột thương mại khiến chi phí logistics, nguyên vật liệu tăng cao, nhiều chuỗi cung ứng truyền thống bị đứt gãy. Trong bối cảnh đó, Việt Nam nổi lên như một điểm đến mới, nhờ sự ổn định chính trị, tốc độ phục hồi nhanh sau đại dịch và tốc độ tăng trưởng nằm trong nhóm cao nhất ASEAN.

Chia sẻ về vấn đề này tại Diễn đàn công nghiệp cấp cao thuộc chuỗi sự kiện triển lãm Viet Industry 2025, bà Trần Thị Thu Trang - Chủ tịch Tập đoàn điện tử Hanel PT, Chủ tịch Hiệp hội Sản xuất Công nghiệp tỉnh Bắc Ninh cho rằng, Việt Nam không chỉ hấp dẫn bởi chi phí nhân công hợp lý, nguồn nhân lực trẻ, kỹ thuật tốt, mà còn bởi một hệ sinh thái công nghiệp phụ trợ ngày càng nỗ lực phát triển. Quan trọng hơn, quốc gia đã ký kết và tham gia nhiều hiệp định thương mại thế hệ mới như CPTPP, RCEP, EVFTA,... mở ra cơ hội hội nhập sâu rộng.

“Trong lúc thế giới bất ổn thì Việt Nam lại tỏa sáng với sự hòa bình, ổn định. Đó là lợi thế mà không phải quốc gia nào cũng có được. Chúng ta cần tận dụng để bứt phá”, bà Trang nhấn mạnh.

Song song với đó, các chính sách cải cách vĩ mô được đẩy mạnh, trong đó Nghị quyết 68 và Nghị quyết 57 coi phát triển kinh tế tư nhân là trọng tâm. Nỗ lực cải cách hành chính, số hóa, minh bạch hóa môi trường kinh doanh cũng tạo thêm niềm tin cho nhà đầu tư. Việt Nam thể hiện được nội lực khi nằm trong nhóm ít quốc gia duy trì tăng trưởng dương trong giai đoạn dịch bệnh một minh chứng cho sức bền kinh tế.

Con đường từ gia công đến vendor cấp 1 toàn cầu

Câu chuyện của Hanel PT là minh họa rõ nét cho hành trình nâng chuẩn của doanh nghiệp Việt Nam. Từ chỗ chỉ tham gia gia công linh kiện, sau 25 năm, công ty đã trở thành vendor cấp 1 (khái niệm trong chuỗi cung ứng quốc tế, chỉ những nhà cung ứng trực tiếp cho các tập đoàn sản xuất lớn) cho nhiều tập đoàn điện tử và ô tô quốc tế, đặc biệt là thị trường Nhật Bản.

Trước đây, Hanel PT cung cấp linh kiện cho những hãng ô tô hàng đầu thế giới. Nhưng tham vọng của doanh nghiệp không dừng lại ở đó. Khoảng một thập kỷ trở lại đây, công ty đầu tư sản xuất máy móc công nghiệp, cảm biến, thiết bị công nghệ cao – những sản phẩm mang giá trị gia tăng lớn hơn và gắn với thương hiệu Việt Nam.

Theo bà Trang, thành công của Hanel PT đến từ việc đầu tư kỹ thuật, xây dựng hệ thống quản trị theo chuẩn quốc tế, kiểm soát chi phí chặt chẽ nhưng vẫn đảm bảo chất lượng toàn cầu. Công ty cũng chú trọng làm chủ logistics, giao hàng đúng hạn, phát triển văn hóa kỷ luật, đào tạo nhân sự nội bộ bền vững, đồng thời liên kết chặt chẽ với các nhà sản xuất trong nước.

Hành trình này không thiếu thách thức. Trong giai đoạn COVID-19, Hanel PT phải đối mặt với đứt gãy chuỗi cung ứng, khan hiếm nguyên vật liệu, trong khi cạnh tranh với các đối thủ quốc tế ngày càng khốc liệt. “Chúng tôi liên tục phải chứng minh năng lực để giữ được đơn hàng FDI. Mỗi điểm số đánh giá hài lòng của khách hàng đều được theo dõi hàng tháng, không chỉ hàng năm. Sự tin tưởng ấy là nền tảng để Hanel PT trụ vững”, bà Trang kể.

Từ kinh nghiệm thực tiễn, bà Trần Thị Thu Trang cho rằng để bước vào chuỗi cung ứng toàn cầu, doanh nghiệp Việt phải nâng chuẩn toàn diện.

Trước hết, chất lượng ổn định là điều kiện tiên quyết, đi kèm khả năng truy xuất nguồn gốc minh bạch. Doanh nghiệp phải đáp ứng đúng tiến độ, giữ tinh thần hợp tác lâu dài và sẵn sàng tùy biến sản phẩm theo yêu cầu của khách hàng quốc tế.

Không chỉ sản phẩm, tài chính minh bạch cũng là yếu tố quyết định. “Các tập đoàn FDI thường đánh giá báo cáo tài chính của doanh nghiệp trong 3 - 5 năm liên tục. Nếu lợi nhuận không tăng trưởng ổn định, họ sẽ không đặt hàng, dù sản phẩm tốt đến đâu. Do đó, hệ thống tài chính phải được quản trị chặt chẽ, thể hiện khả năng duy trì dài hạn”, bà Trang phân tích.

Một yếu tố khác là giá bán và năng lực mở rộng quy mô. Với khách hàng lớn, giá phải tính toán theo tầm nhìn dài hạn, thay vì chỉ dựa vào chi phí hiện tại.

Doanh nghiệp cần khả năng mở rộng sản xuất từ 1 triệu lên 5 triệu sản phẩm/tháng để giảm chi phí quản lý và giữ mức giá cạnh tranh.

Đầu tư công nghệ và đổi mới sáng tạo: Con đường tất yếu

Với kinh nghiệm lâu năm đưa DN vào chuỗi cung ứng quốc tế, bà Trang nhấn mạnh vai trò của R&D và chuyển đổi công nghệ, coi đây là nền tảng để doanh nghiệp Việt không chỉ đi theo mà còn sáng tạo, thích ứng nhanh với thay đổi. Hanel PT hiện dành ngân sách đáng kể cho R&D, đồng thời học hỏi cả từ khách hàng lẫn đối thủ.

“Có khi chúng tôi gửi kỹ sư sang tận nơi để học quy trình từ các công ty bạn hàng. Đó là cách đi tắt đón đầu, biến đối thủ thành đối tác”, bà chia sẻ.

Ngoài ra, văn hóa doanh nghiệp được coi là “bí mật” thành công. Với Hanel PT, văn hóa tử tế – tử tế với khách hàng, nhân viên, nhà cung cấp – chính là lợi thế cạnh tranh. Một khách hàng quốc tế từng thừa nhận lựa chọn Hanel PT không chỉ vì chất lượng sản phẩm, mà vì ấn tượng ngay từ cách ứng xử, tổ chức, kỷ luật của đội ngũ nhân sự.

Bước tiếp theo, theo bà Trang, chính là chuyển đổi số toàn diện kết hợp AI. Tại Hanel PT, mọi bộ phận – từ thiết kế, sản xuất đến hành chính – đều được yêu cầu ứng dụng AI, với báo cáo quản trị dữ liệu thời gian thực.

“Mỗi ngày, lãnh đạo phải nhận được data cụ thể chứ không thể chờ báo cáo hàng tháng. Quyết định phải nhanh, nếu sai thì sửa ngay, không có chỗ cho sự chần chừ”, bà nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, chiến lược bán hàng cũng thay đổi. Doanh nghiệp không chỉ phụ thuộc vào xúc tiến thương mại truyền thống, mà còn thử nghiệm chạy quảng cáo bán hàng trực tiếp ở nước ngoài, kết hợp với dịch vụ hậu mãi chất lượng cao. Hành trình với khách hàng chỉ thực sự bắt đầu sau khi ký hợp đồng. Chúng tôi chú trọng chăm sóc sau bán hàng để tạo ra trải nghiệm bền vững.

Đặc biệt, bà Trang tâm sự, chỉ những khách hàng chia sẻ cùng hệ giá trị văn hóa mới có thể đồng hành lâu dài. Chúng tôi không bắt đầu bằng vốn, mà bằng uy tín và kỷ luật. Văn hóa tử tế là điều giúp doanh nghiệp tồn tại và phát triển bền vững.

Bà Trần Thị Thu Trang nhắn gửi: “Nếu doanh nghiệp có chiến lược đúng, cộng với chính sách vĩ mô tăng tốc của Chính phủ, thì doanh nghiệp Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành mắt xích vững chắc trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Khi đó, vốn không còn là rào cản lớn. Khi doanh nghiệp đủ uy tín, đối tác và khách hàng sẵn sàng hỗ trợ cả về tài chính lẫn cơ hội. Cái còn thiếu chính là tư duy nâng chuẩn, minh bạch, kỷ luật và dám đổi mới.

Thông điệp này không chỉ dành cho cộng đồng doanh nghiệp, mà còn là lời nhắc nhở về vai trò của chính sách quốc gia. Trong bối cảnh dịch chuyển toàn cầu, mỗi doanh nghiệp Việt Nam nếu biết nắm bắt cơ hội, nâng chuẩn chất lượng và gìn giữ văn hóa tử tế, sẽ góp phần đưa Việt Nam trở thành một trung tâm sản xuất – một mắt xích bền vững trong chuỗi cung ứng toàn cầu.