Đầu tư chứng chỉ quỹ (CCQ) nghĩa là nhà đầu tư mua chứng chỉ do quỹ đầu tư phát hành, qua đó ủy thác vốn cho công ty quản lý quỹ để thay mặt mình đầu tư vào các tài sản theo chiến lược của quỹ (ví dụ: cổ phiếu, trái phiếu, tiền gửi,...). Hình thức này phù hợp với nhà đầu tư mới hoặc người không có nhiều thời gian/kinh nghiệm phân tích chứng khoán, vì việc lựa chọn và quản lý danh mục đầu tư do đội ngũ chuyên gia tài chính của quỹ đảm trách.

Chính vì thế, trong bối cảnh nhà đầu tư ngày càng quan tâm đến thị trường cổ phiếu, đầu tư chứng chỉ quỹ cũng ngày càng được người dân ưa chuộng. Một khảo sát nhanh của InvestingPro dựa trên 100 nhà đầu tư ngẫu nhiên cho thấy có đến hơn 30% nhà đầu tư lần đầu tiên tiếp cận thị trường tài chính, thậm chí có những nhà đầu tư là sinh viên, đã bỏ đồng lương đầu tiên mua chứng chỉ quỹ.

Một chuyên gia nói với người viết, nhận thức của người dân trong việc đầu tư đang dần được nâng cao. Có một bộ phận rất lớn nhà đầu tư muốn vừa có thể tập trung làm việc, vừa có thể đầu tư cổ phiếu mà không cần giao dịch quá nhiều theo các “con sóng” tăng giảm của VN-Index. Đó là lý do chứng chỉ quỹ ngày càng được quan tâm.

Dù vậy, một câu hỏi mà nhiều nhà đầu tư F0 băn khoăn là việc tăng giảm của thị trường chứng khoán có ảnh hưởng thế nào đến lợi nhuận của quỹ? Một số khác lại lo lắng và trì hoãn việc đầu tư khi chứng kiến chỉ số VN-Index cũng như giá chứng chỉ quỹ đã tăng mạnh.

Xét từ đầu năm đến phiên 30/10, VN-Index dù trải qua các đợt điều chỉnh mạnh song vẫn duy trì mức tăng 31,8%, thống kê từ Fmarket cũng cho thấy nhiều CCQ có mức tăng trưởng trên 25% như BVFED, DCDS, MAGEF và BMFF.

Đối với quỹ mở cổ phiếu, mục tiêu của công ty quản lý quỹ là tạo ra “alpha” (được hiểu là hiệu suất vượt trội) so với thị trường chứng khoán, tức ở đây là lấy VN-Index làm cơ sở tham chiếu. Do đó, khi VN-Index biến động mạnh như hiện tại càng thể hiện rõ năng lực đầu tư và quản trị rủi ro của các công ty quản lý quỹ. Mối tương quan giữa hiệu suất quỹ mở và VN-Index cho thấy các quỹ phản ứng hiệu quả ra sao trong các chu kỳ tăng – giảm của thị trường chứng khoán. Càng xem xét trong dài hạn, càng có thể đánh giá chính xác hơn về tính hiệu quả bền vững của quỹ.

Ví dụ, nếu nhìn trong 2 năm, hiệu suất của các chứng chỉ quỹ thường vượt trội hơn hẳn so với VN-Index. Thống kê từ Fmarket chỉ ra, xét trong 2 năm tính đến ngày 30/10, hiệu suất VN-Index đạt 60,2%, trong khi DCDS (+78,59%), BVFED (+65,84%), MAGEF (+65,62%), SSISCA (+63,36%), VMEEF (+62,22%) đều ghi nhận hiệu suất ấn tượng.

Xét trong 3 năm, danh sách các quỹ vượt VN-Index (+62,5%) tiếp tục nối dài. Đáng chú ý là BVFED (+109,51%), DCDS (+102,85%) đạt hiệu suất 3 chữ số.

Nên tập trung vào chiến lược dài hạn của quỹ

Thị trường chứng khoán phân hóa mạnh trong năm 2025 khi đà tăng chỉ tập trung vào một số cổ phiếu đã dẫn đến tình trạng một số chứng chỉ quỹ có hiệu suất kém hơn VN-Index. Tuy nhiên, xét trong dài hạn, hiệu suất các CCQ ngày càng vượt trội hơn hẳn so với VN-Index.

Nhà đầu tư khi lựa chọn đầu tư CCQ thường được khuyến nghị không nên nhìn vào diễn biến ngắn hạn để đánh giá hiệu suất các quỹ đầu tư. Thay vì thế, nên tập trung vào các yếu tố như chiến lược đầu tư của quỹ, khả năng phòng ngừa rủi ro thể hiện đơn giản nhất qua tỷ trọng tiền mặt tăng/giảm qua các nhịp tăng giảm của thị trường, cơ cấu danh mục và trình độ của nhân sự cấp cao trong đội ngũ quản lý quỹ…

Lấy ví dụ từ Quỹ DCDS của Dragon Capital Việt Nam, ông Võ Nguyễn Khoa Tuấn - Giám đốc Nghiệp vụ cấp cao, lĩnh vực Chứng khoán - đã hé lộ chiến lược "trong công, ngoài thủ" đầy linh hoạt. Khi "cơn bão" rủi ro bắt đầu hình thành, DCDS không chờ đợi. "Chúng tôi sẽ chủ động gia tăng tiền mặt trước khi chỉ số giảm, đồng thời nhanh chóng hạ tỷ trọng các cổ phiếu nhạy cảm, có độ biến động (beta) cao nhằm bảo vệ thành quả đầu tư. Nhờ vậy, DCDS là quỹ có tăng trưởng gần gấp đôi so với thị trường chung (VN-Index) trong 3 năm qua", ông Tuấn chia sẻ.

Ngoài ra, vị chuyên gia của Dragon Capital Việt Nam cũng cho biết song song với chiến lược quản trị rủi ro, DCDS sẽ luôn tìm kiếm cơ hội ngay khi thị trường giảm. Bởi, nhịp điều chỉnh mạnh của chỉ số nói chung có thể khiến nhiều cổ phiếu giảm về vùng giá tốt.

“Ở các nhịp điều chỉnh ngắn hạn của VN-Index gần đây, chúng tôi đã gia tăng mua các cổ phiếu MWG, CTS. Ngoài ra còn có VHM và VRE. Đây là những mã mà sau đó đều có mức tăng mạnh, thậm chí vượt đỉnh lịch sử”, ông Tuấn cho biết.

Chiến lược thực chiến được chia sẻ từ DCDS cho thấy, đằng sau hiệu suất của một quỹ đầu tư là cả một quy trình phân tích chuyên sâu, quản trị rủi ro chủ động và tầm nhìn khai thác các cơ hội ngay cả trong biến động. DCDS là một trong những quỹ mở lâu đời nhất và đang có mức tăng trưởng 3 năm cao nhất thị trường tại ngày 30/10/2025.

Thay vì cố gắng tự mình "đoán đỉnh, bắt đáy", việc uỷ thác cho các quỹ đầu tư chuyên nghiệp thông qua việc mua CCQ đang là một lựa chọn tối ưu. Đây là phương thức giúp nhà đầu tư cá nhân tận dụng được kiến thức và kinh nghiệm của các chuyên gia, đa dạng hóa danh mục hiệu quả và quan trọng nhất là kiên trì với mục tiêu tích lũy tài sản bền vững trong dài hạn, bất chấp các biến động ngắn hạn của thị trường.