Việt Nam triển khai hiệu quả, thực chất các cam kết toàn cầu

Phát biểu tại phiên thảo luận, Thứ trưởng Đỗ Thành Trung khẳng định, tăng trưởng xanh là xu hướng toàn cầu không thể đảo ngược. Các quốc gia trên thế giới ngày càng nhận thức sâu sắc về yêu cầu bức thiết để phát triển bền vững, ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường là phải chuyển mạnh mẽ sang định hướng tăng trưởng xanh. Việt Nam cũng không nằm ngoài xu thế đó.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung chủ trì phiên thảo luận cấp Bộ trưởng về tài chính xanh.

Thứ trưởng Đỗ Thành Trung cho biết, Chính phủ Việt Nam đã thể hiện quyết tâm rất cao trong định hướng tăng trưởng xanh, thông qua việc tham gia và thực hiện nhiều cam kết quốc tế về phát triển bền vững và biến đổi khí hậu.

Trong đó, quan trọng nhất là Chương trình nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững và Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu, tham gia tích cực các diễn đàn về phát triển bền vững, các Hội nghị COP hàng năm với cam kết hết sức có trách nhiệm cùng cộng đồng quốc tế trong nỗ lực đưa phát thải ròng về “0” vào năm 2050.

Phiên thảo luận có sự tham gia của lãnh đạo một số bộ ngành Việt Nam, đại diện chính phủ các quốc gia, các tổ chức tài chính quốc tế, các định chế phát triển đa phương, doanh nghiệp và chuyên gia trong lĩnh vực tài chính và môi trường. Phiên thảo luận thu hút gần 300 đại biểu tham dự.

Để triển khai hiệu quả, thực chất các cam kết toàn cầu ở quy mô quốc gia, Chính phủ Việt Nam đã ban hành và quyết liệt tổ chức thực hiện Chiến lược quốc gia và Kế hoạch hành động quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050, đạt được nhiều kết quả nổi bật trong cả 3 khu vực của nền kinh tế.

Về nông nghiệp, năm 2023, diện tích canh tác hữu cơ tại Việt Nam đã tăng hơn 4 lần lên xấp xỉ 495.000 ha so với năm 2016.

Về công nghiệp, năng lượng, hệ số đàn hồi điện/GDP của Việt Nam đã giảm từ mức 2,0 trong giai đoạn 2001 - 2010 xuống mức 1,9 trong giai đoạn 2011 - 2015. Trong giai đoạn 2017 - 2019, tỉ lệ này là 1,25 - 1,3 sau đó tiếp tục giảm xuống 1,07 vào 2020; trong năm 2024, tỉ lệ này đã giảm xuống dưới 0,5.

Về dịch vụ, dịch vụ xanh ngày càng được coi trọng trong xây dựng và khai thác các loại hình dịch vụ gắn với gìn giữ môi trường và bảo vệ cảnh quan thiên nhiên. Nhiều loại hình hoạt động dịch vụ được đẩy mạnh trong quá trình chuyển đổi xanh như: mua sắm và tiêu dùng xanh, tài chính xanh, du lịch xanh.

Một trong những kết quả nổi bật nhất trong định hướng tăng trưởng xanh của Việt Nam là trong lĩnh vực tài chính xanh, tín dụng xanh với tốc độ tăng trưởng tín dụng xanh tại Việt Nam ghi nhận nhiều tín hiệu tích cực. Dư nợ tín dụng xanh đã tăng từ 71 nghìn tỉ đồng vào năm 2015 lên gần 8 lần, đạt 564 nghìn tỉ đồng năm 2023, chiếm 4,4% tổng dư nợ của toàn nền kinh tế.

Trao sứ mệnh tiên phong cho các định chế tài chính quốc gia

Theo Thứ trưởng Đỗ Thành Trung, kết quả của các nỗ lực quốc gia nêu trên thể hiện sự nghiêm túc, trách nhiệm và quyết liệt trong tiến trình tăng trưởng xanh toàn cầu.

Tuy nhiên, để các cam kết toàn cầu đạt được các kết quả tích cực, thực chất, các quốc gia cần tham vấn chính sách, phối hợp hành động chặt chẽ hơn nữa trong cả ngắn hạn và dài hạn. Trong đó, sự phối hợp để xây dựng và triển khai chiến lược huy động tài chính cho tăng trưởng xanh phù hợp với cấu trúc của hệ thống tài chính toàn cầu có ý nghĩa đặc biệt quan trọng.

“Trong tiến trình đó, việc định vị lại sứ mệnh và vai trò của các định chế tài chính quốc gia trong cấu trúc toàn cầu cần được xác định là giải pháp ưu tiên mang tính đột phá” - Thứ trưởng Đỗ Thành Trung khẳng định.

Toàn cảnh phiên thảo luận.

Theo đó, các định chế tài chính quốc gia ngoài việc cần được tăng cường hơn nữa vai trò điều phối chính sách tài chính, cần được trao sứ mệnh tiên phong trong việc xây dựng khung khổ pháp lý và tạo dựng môi trường thuận lợi để thu hút nguồn lực cho các dự án xanh. Điều này được thực hiện thông qua việc phát triển và triển khai mạnh mẽ các biện pháp để phát triển thị trường tài chính xanh, bao gồm việc thúc đẩy việc phát hành trái phiếu xanh, các công cụ tài chính bền vững và phát triển các sản phẩm tài chính hỗ trợ cho các sáng kiến xanh.

Các định chế tài chính quốc gia cũng cần được xác định là thể chế trung tâm trong phối hợp liên ngành, liên quốc gia nhằm tổ chức triển khai các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp tham gia vào các dự án xanh, bao gồm chính sách ưu đãi và hỗ trợ trực tiếp về tài chính để giúp các dự án này trở nên hấp dẫn hơn đối với các nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Theo Thứ trưởng Đỗ Thành Trung, đối với cấu trúc của hệ thống tài chính toàn cầu, đã đến thời điểm chín muồi để các bên cùng thảo luận về định hướng hoàn thiện. Trong đó, tiếng nói của các quốc gia đang phát triển cần được lắng nghe và thể hiện trong các cam kết thu xếp tài chính toàn cầu.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung đã chủ trì phiên thảo luận mở giữa các đại biểu với 3 nội dung chính: (1) Kinh nghiệm của các quốc gia trong việc phát triển thị trường tài chính xanh: Những mô hình, chính sách và sáng kiến đã được triển khai thành công tại các quốc gia, cũng như bài học kinh nghiệm từ các thách thức mà chúng ta đã và đang đối mặt. (2) Giải pháp khắc phục các rào cản về kỹ thuật, pháp lý và thị trường: Những khó khăn trong việc xây dựng và duy trì các thị trường tài chính xanh, cũng như cách thức để vượt qua các rào cản này nhằm tăng cường khả năng huy động vốn cho các dự án xanh. (3) Chính sách tài chính thu hút đầu tư từ khu vực công và tư nhân: Làm thế nào để xây dựng các chính sách tài chính hiệu quả, tạo ra môi trường thuận lợi thu hút đầu tư, không chỉ từ khu vực công mà còn từ khu vực tư nhân, để tối đa hóa nguồn lực cho chuyển đổi xanh.