Báo cáo tâm điểm thị trường trái phiếu FiinRatings phát hành mới đây cho biết, mặt bằng lãi suất huy động không ghi nhận thay đổi lớn từ cuối năm 2024 – đầu năm 2025 và duy trì ở mức thấp sau khi đã giảm sâu trước đó. Điều này tạo điều kiện cho mặt bằng lãi suất trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) có cơ chế thả nổi.

Tuy nhiên, hoạt động của thị trường TPDN không mấy thuận lợi trong đầu năm 2025. Báo cáo của FiinRatings cho biết, thị trường sơ cấp trong 2 tháng đầu năm ghi nhận tổng giá trị phát hành chỉ đạt 5,5 nghìn tỷ với 4 đợt phát hành, giảm 44,1% so với cùng kỳ trước đó. Trong đó, tháng 2 không ghi nhận phát hành mới ở cả 2 thị trường riêng lẻ và công chúng (do là thời điểm diễn ra kỳ nghỉ Tết Nguyên Đán).

Hầu hết các lô TPDN mới được phát hành đến từ các tổ chức tín dụng nhằm bổ sung vốn cấp 2 (chiếm 94,6% tổng giá trị phát hành).

FiinRatings dự báo, các ngân hàng sẽ tiếp tục đẩy mạnh phát hành trái phiếu trong năm 2025 nhằm đáp ứng nhu cầu vốn cho tăng trưởng tín dụng và do yêu cầu giảm lãi suất tiết kiệm sẽ làm cho gia tăng khoảng cách giữa tăng trưởng tín dụng và tăng trưởng huy động tiền gửi.

Hoạt động mua lại TPDN lũy kế 2 tháng đầu năm 2025 đạt hơn 17,2 nghìn tỷ (tăng 22% so với cùng kỳ năm ngoái). Tuy nhiên, giá trị mua lại trong tháng 2 lại chỉ đạt 3,85 nghìn tỷ (giảm 71,2% so với tháng 1), ở mức thấp nhất trong 3 năm trở lại.

Nhu cầu mua lại suy giảm từ nhóm tổ chức phát hành bất động sản, phản ánh qua giá trị mua lại của ngành trong tháng 2 giảm tới 95% so với tháng trước.

FinnRatings ước tính, trong quý II/2025 sẽ có 40,6 nghìn tỷ đồng TPDN riêng lẻ sẽ đáo hạn. Trong đó, 16,5 nghìn tỷ đồng đáo hạn (40,7% tổng giá trị) thuộc về nhóm bất động sản, 11,9 nghìn tỷ đồng (29,2% tổng giá trị) thuộc về lĩnh vực khác và 8,2 nghìn tỷ đồng (20,2% tổng giá trị) thuộc về nhóm tổ chức tín dụng.

Một số tổ chức phát hành có giá trị đáo hạn lớn có thể kể đến: Vietinbank (4.950 tỷ đồng), Wincommerce (3.000 tỷ đồng), TNR Holdings (2.923 tỷ đồng).

Về lãi suất trên thị trường, FiinRatings đánh giá, các doanh nghiệp Việt Nam vay vốn với lãi suất cao hơn nhiều nước trong khu vực (khoảng 6%).

So với một số nước trong khu vực, lãi suất vay vốn bình quân của top 50 doanh nghiệp niêm yết lớn nhất ở mức khá cao và chỉ xếp sau Indonesia.

Chi phí vay vốn của các doanh nghiệp Indonesia cao hơn Việt Nam do một mặt lãi suất điều hành trung bình của nước này cao hơn khoảng 2%, khiến lãi suất cho vay của ngân hàng đến các doanh nghiệp tương đối cao.

FiinRatings dự báo, giá trị dư nợ của thị trường trái phiếu doanh nghiệp sẽ tăng 15-20% trong năm 2025. Trong đó, các ngân hàng thương mại sẽ tiếp tục phải đẩy mạnh phát hành tăng vốn cấp 2 là TPDN nhằm đáp ứng yêu cầu tăng trưởng tín dụng như định hướng của Chính phủ trong khi mặt bằng lãi suất huy động được kiểm soát để không tăng.

Quy định mới về phát hành trái phiếu riêng lẻ và chào bán đại chúng được kỳ vọng sẽ đi vào áp dụng trong nửa cuối 2025 làm cơ sở cho việc nâng cao chất lượng hàng hóa trái phiếu và thu hút nhà đầu tư tham gia kênh đầu tư này trong bối cảnh lãi suất tiết kiệm được duy trì thấp.

Cùng với đó là nhu cầu và áp lực tái tài trợ, tái cấu trúc vốn tăng cao từ các ngành có mức độ thâm dụng vốn lớn như bất động sản, năng lượng, xây dựng và vật liệu... trong các quý tới.

Các ngân hàng vẫn là người mua chính đối với trái phiếu doanh nghiệp. Việc có chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cao sẽ làm cơ sở để các NHTM gia tăng tỷ trọng đầu tư hoặc cấu trúc tín dụng dưới hình thức TPDN.

Cuối cùng là sự tham gia của các định chế tài chính trung gian như bảo lãnh thanh toán vào các lô trái phiếu hạ tầng.