Thị trường tài chính trên toàn cầu ghi nhận ngày thứ ba thua lỗ khi các nhà đầu tư lo ngại rằng các rào cản thương mại lớn xung quanh thị trường tiêu dùng lớn nhất thế giới có thể dẫn đến suy thoái.

S&P 500 đóng cửa thấp hơn sau một phiên giao dịch ngày thứ Hai đầy biến động khi chạm mức thấp nhất trong hơn một năm.

Ông Trump cho biết mức thuế quan - tối thiểu là 10% đối với tất cả hàng nhập khẩu của Hoa Kỳ, với mức thuế mục tiêu lên tới 50% - sẽ giúp Hoa Kỳ giành lại cơ sở công nghiệp mà ông cho rằng đã suy yếu trong nhiều thập kỷ tự do hóa thương mại.

"Đây là cơ hội duy nhất để đất nước chúng ta có thể thiết lập lại trật tự. Bởi vì không có tổng thống nào khác sẵn sàng làm những gì tôi đang làm, hoặc thậm chí là trải qua điều đó", ông nói với các phóng viên tại Nhà Trắng.

Ông Trump phát biểu vài giờ sau khi ông gia tăng sự đối đầu với Trung Quốc, nền kinh tế số 2 thế giới.

Ông Trump cho biết ông sẽ áp thêm 50% thuế đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc vào thứ Tư tới nếu Trung Quốc không hủy bỏ mức thuế 34% mà họ đã áp dụng đối với các sản phẩm của Hoa Kỳ vào tuần trước.

Các mức thuế trên của Trung Quốc nhằm để đáp trả mức thuế đối ứng 34% mà ông Trump công bố hồi đầu tháng.

Trong khi đó, Ủy ban Châu Âu (EC) đã đề xuất mức thuế đối ứng 25% đối với một loạt hàng hóa của Hoa Kỳ, bao gồm đậu nành, các loại hạt và xúc xích, mặc dù các mặt hàng tiềm năng khác như rượu whisky bourbon đã bị loại khỏi danh sách, theo một tài liệu mà Reuters có được.

Các quan chức cho biết họ đã sẵn sàng đàm phán một thỏa thuận "0 đổi 0" với chính quyền Trump. "Sớm hay muộn, chúng tôi sẽ ngồi vào bàn đàm phán với Hoa Kỳ và tìm ra một sự thỏa hiệp có thể chấp nhận được cho cả hai bên", Ủy viên Thương mại EU Maros Sefcovic cho biết tại một cuộc họp báo.

Khối 27 thành viên đang phải vật lộn với thuế quan đối với ô tô và kim loại đã được phía Hoa Kỳ áp dụng, và phải đối mặt với mức thuế 20% đối với các sản phẩm khác vào thứ Tư tới.

Ông Trump cũng đã đe dọa sẽ áp thuế đối với đồ uống có cồn của EU.

Ông Trump cho biết chính quyền của ông sẽ mở các cuộc đàm phán thương mại với Nhật Bản, một trong những đồng minh thân cận nhất của Washington tại Châu Á, và các quan chức chính quyền cho biết hàng chục quốc gia khác cũng đã liên hệ đàm phán với Hoa Kỳ nhằm ngăn chặn mức thuế cao tới 50% có hiệu lực vào thứ Tư.

Điều này đã gây thêm bất ổn cho thị trường tài chính toàn cầu, vốn đã giảm đều đặn kể từ khi ông Trump công bố các mức thuế đối ứng.

Cổ phiếu Hoa Kỳ hôm thứ Hai đã dao động mạnh, tăng vọt sau một thông tin cho rằng ông Trump đang cân nhắc tạm dừng thuế quan trong 90 ngày, sau đó lại chuyển sang mức tiêu cực sau khi Nhà Trắng bác bỏ thông tin này và nói đó là "tin giả".

Cổ phiếu châu Á và châu Âu lao dốc vì các nhà đầu tư lo ngại rằng các mức thuế mà ông Trump ví như một "liều thuốc" có thể dẫn đến giá cả tăng cao, nhu cầu yếu hơn và có khả năng xảy ra suy thoái toàn cầu.

Ngân hàng Goldman Sachs đã nâng dự báo khả năng suy thoái của Hoa Kỳ lên 45%.

Các quan chức chính quyền Trump cho biết ông Trump đang thực hiện lời hứa đảo ngược hàng thập kỷ tự do hóa thương mại mà ông tin rằng đã làm suy yếu nền kinh tế Hoa Kỳ.

Nhưng họ cũng cho biết ông Trump cũng sẵn sàng đàm phán với hàng chục quốc gia về thuế quan và thương mại song phương.

"Ông ấy đang tăng gấp đôi điều mà ông ấy biết là hiệu quả và ông ấy sẽ tiếp tục làm như vậy", cố vấn kinh tế của Nhà Trắng Kevin Hassett cho biết trên Fox News.

"Nhưng ông ấy cũng sẽ lắng nghe các đối tác thương mại của chúng tôi và nếu họ đưa ra cho chúng tôi những thỏa thuận thực sự tuyệt vời có lợi cho ngành sản xuất và nông dân Hoa Kỳ, tôi chắc chắn ông ấy sẽ lắng nghe", ông Hassett nói thêm.

Các khoản thuế trả đũa của Trung Quốc là phản ứng cứng rắn nhất cho đến nay đối với thông báo thuế đối ứng của ông Trump.

Bắc Kinh gọi hành vi của ông Trump là hành vi "bắt nạt kinh tế".

Sau khi cổ phiếu ở Trung Quốc đại lục và Hong Kong lao dốc vào thứ Hai, Quỹ Đầu tư Quốc gia của Trung Quốc đã vào cuộc để cố gắng ổn định thị trường.

Cổ phiếu ở Đài Loan đã giảm mạnh gần 10% - mức giảm phần trăm trong một ngày lớn nhất được ghi nhận.

Các nhà lãnh đạo Phố Wall đã đưa ra cảnh báo về thuế quan của Hoa Kỳ, với việc CEO Jamie Dimon của JPMorgan Chase cho biết thuế quan Hoa Kỳ có thể gây ra hậu quả tiêu cực lâu dài, trong khi nhà quản lý quỹ Bill Ackman cho biết chúng có thể dẫn đến "mùa đông hạt nhân kinh tế" (economic nuclear winter).

Ackman là một trong số ít người ủng hộ ông Trump đặt câu hỏi về chiến lược này.

Tỷ phú Elon Musk, người đang dẫn đầu nỗ lực cắt giảm chi tiêu của chính phủ của Trump, đã kêu gọi áp dụng thuế quan bằng 0 giữa Hoa Kỳ và Châu Âu vào cuối tuần qua.

Hôm thứ Hai, cố vấn thương mại của ông Trump, Peter Navarro đã bác bỏ điều mà CEO Tesla coi mình chỉ là "một người lắp ráp ô tô".

Mục đích đàm phán là gì?

Các nhà đầu tư và lãnh đạo chính trị đã phải vật lộn để xác định liệu thuế quan của ông Trump là vĩnh viễn hay chỉ là chiến thuật gây sức ép để giành được sự nhượng bộ từ các quốc gia khác.

Một số người trong EU lo ngại rằng một phản ứng mạnh mẽ có nguy cơ gây ra nhiều phản ứng dữ dội hơn nữa đối với các nhà xuất khẩu châu Âu về mọi thứ, từ rượu cognac Pháp và rượu vang Ý đến ô tô Đức.

Hãng Volkswagen đang ngừng thông quan những chiếc xe Audi đã cập cảng Hoa Kỳ sau ngày 2/4 do mức thuế ô tô mới áp dụng là 25%.

Nhà cung cấp phụ tùng máy bay Howmet Aerospace cũng có thể dừng một số lô hàng nếu chúng bị ảnh hưởng bởi thuế quan, theo một lá thư mà Reuters đã xem.

Một số chính phủ ở Châu Á đã ra tín hiệu sẵn sàng tham gia đàm phán thuế quan với Hoa Kỳ.

Tổng thống Đài Loan Lại Thanh Đức (Lai Ching-te) hôm Chủ Nhật đã đưa ra mức thuế 0% làm cơ sở cho các cuộc đàm phán, trong khi một quan chức Chính phủ Ấn Độ cho biết Delhi không có kế hoạch trả đũa.

Các nhà đầu tư hiện đang đặt cược rằng rủi ro suy thoái ngày càng tăng có thể thúc đẩy Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (Fed) cắt giảm lãi suất sớm nhất là vào tháng tới.

Ông Trump đã lặp lại lời kêu gọi ngân hàng trung ương hạ lãi suất vào thứ Hai, nhưng cho đến nay, Chủ tịch Fed Jerome Powell đã chỉ ra rằng ông không vội vàng làm việc đó.