"Họ đang trở nên hơi lo lắng, hơi sợ hãi", Tổng thống Trump nói, ám chỉ đến tình trạng bất ổn của thị trường diễn ra sau thông báo áp thuế "Ngày giải phóng" của ông 1 tuần trước.

Ngoài ra, vào chiều 9/4, ông Trump còn đưa ra ý tưởng rằng ông có thể cân nhắc miễn thuế cho một số công ty Mỹ, nói rằng những quyết định đó sẽ được đưa ra "theo bản năng".

Tổng thống Trump và các phụ tá của ông cho biết hơn 75 quốc gia đã liên hệ với Mỹ để bắt đầu đàm phán về thuế quan có đi có lại, trong đó nhóm của ông Trump hứa rằng thời gian tạm dừng 90 ngày sẽ cho phép Mỹ đưa ra một giải pháp "phù hợp" cho tất cả các quốc gia này.

Phản ứng dây chuyền sau đòn thuế quan quy mô lớn

Ngày 9/4, Trung Quốc tuyên bố tăng thuế đối với hàng nhập khẩu từ Mỹ từ 34% lên 84%, ngay sau khi mức thuế trừng phạt 104% của Tổng thống Trump đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc có hiệu lực cùng ngày.

Hai nước đã tham gia vào một trò chơi ăn miếng trả miếng về thương mại và Bắc Kinh cho tới nay vẫn luôn kiên quyết phản đối mỗi mức thuế mới do Washington áp dụng.

Bộ Tài chính Trung Quốc cho biết trong một tuyên bố ngày 9/4: "Việc Mỹ tăng thuế đối với Trung Quốc là một sai lầm chồng chất, xâm phạm nghiêm trọng các quyền và lợi ích hợp pháp của Trung Quốc và làm suy yếu nghiêm trọng hệ thống thương mại đa phương dựa trên luật lệ".

Bắc Kinh cũng áp đặt các hạn chế đối với 18 công ty Mỹ, chủ yếu trong các ngành công nghiệp liên quan đến quốc phòng, bổ sung vào danh sách khoảng 60 công ty Mỹ đã bị trừng phạt vì thuế quan của ông Trump.

Nhà Trắng chưa có bình luận gì về động thái trả đũa mới nhất của Trung Quốc.

Trước đó vào ngày 8/4, Trung Quốc gọi thặng dư thương mại với Mỹ là điều tất yếu và cảnh báo rằng họ có "quyết tâm và phương tiện" để tiếp tục cuộc chiến nếu Tổng thống Trump tiếp tục đánh thuế hàng hóa Trung Quốc.

Đồng tiền của Trung Quốc đã phải chịu áp lực giảm mạnh, đồng nhân dân tệ ở nước ngoài ở mức thấp kỷ lục do thuế quan.

Các nhà sản xuất cây thông Noel bằng nhựa và các đồ trang trí ngày lễ khác của Trung Quốc, chiếm 87% thị trường Mỹ, cho biết họ vẫn chưa nhận được đơn đặt hàng từ các nhà nhập khẩu Mỹ.

Cuộc chiến thương mại tiếp tục leo thang vào ngày 9/4 sau khi Liên minh châu Âu (EU) tuyên bố sẽ bắt đầu thu thuế trả đũa đối với hàng hóa Mỹ.

Khối 27 nước tuyên bố sẽ áp thuế 25% đối với một loạt hàng nhập khẩu của Mỹ trong vòng đầu tiên của các biện pháp đối phó. EU hiện phải đối mặt với mức thuế 20% của Mỹ đối với hầu hết các sản phẩm và mức thuế cao hơn đối với ô tô và thép.

Ủy ban châu Âu (EC) khẳng định: "Những biện pháp đối phó này có thể bị đình chỉ bất cứ lúc nào, nếu Mỹ đồng ý với một kết quả đàm phán công bằng và cân bằng".

Thuế quan tại thị trường tiêu dùng lớn nhất thế giới hiện trung bình trên 20%, theo nhiều ước tính khác nhau, tăng từ mức 2,5% trước khi Tổng thống Trump nhậm chức.

CEO JPMorgan Chase cho biết thuế quan của Tổng thống Trump có thể dẫn đến suy thoái kinh tế và tình trạng vỡ nợ của người đi vay.

Đỉnh điểm, Tổng thống Trump ngày 10/4 đã áp thuế 125% với hàng Trung Quốc sau khi nước này công bố trả đũa mức thuế 84% lên hàng hóa Mỹ. Tuy nhiên, ông đã tạm dừng áp thuế đối ứng trong 90 ngày và giảm xuống 10% với hơn 75 quốc gia đang đàm phán với Mỹ, khiến thị trường tài chính toàn cầu phản ứng tích cực.

Tuyên bố ngày 9/4 của Tổng thống Trump cũng đồng nghĩa với viêc Mỹ hạ thuế đối với EU từ mức 20% xuống mức cơ sở 10% có hiệu lực vào ngày 5/4. Việc giảm thuế diễn ra ngay cả khi nhóm này đã chấp thuận mức thuế trả đũa của riêng họ vào đầu ngày 9/4 nhưng Tổng thống Trump cho biết họ sẽ được hoãn lại vì những mức thuế đó vẫn chưa có hiệu lực.

Những rủi ro tiềm tàng

Các nhà kinh tế cho biết thuế quan của ông Trump có thể làm tăng chi phí cho hộ gia đình trung bình của Mỹ lên hàng nghìn USD mỗi năm, điều này có thể trở thành gánh nặng chính trị đối với một tổng thống đã vận động tranh cử với mục tiêu giảm chi phí sinh hoạt.

3 trong số 4 người Mỹ dự đoán giá cả sẽ tăng do thuế quan của ông Trump, theo cuộc thăm dò của Reuters/Ipsos.

Một số công ty cho biết họ sẽ tăng giá ngay lập tức, nhưng một số khác có thể mất thời gian để thực hiện vì thuế quan không áp dụng cho hàng hóa hiện đang quá cảnh.

Thị trường toàn cầu bị ảnh hưởng nặng nề, với thiệt hại lan rộng ra ngoài thị trường chứng khoán, nơi đã chứng kiến​​hàng nghìn tỷ USD vốn chủ sở hữu bốc hơi trong tuần qua. Giá dầu giảm xuống mức thấp nhất trong 4 năm, trong khi các nhà đầu tư bán tháo trái phiếu kho bạc Mỹ và đồng USD, vốn thường được coi là nơi trú ẩn an toàn.

"BÌNH TĨNH! Mọi thứ sẽ ổn thôi. Nước Mỹ sẽ lớn mạnh và tốt đẹp hơn bao giờ hết!", Tổng thống Mỹ viết trên mạng xã hội.

Tổng thống Trump nhấn mạnh rằng thuế quan sẽ giúp xây dựng lại một nền tảng công nghiệp đã suy yếu trong nhiều thập kỷ tự do hóa thương mại, mặc dù ông cho biết ông sẵn sàng đàm phán để giảm bớt những rào cản đó với các đối tác thương mại trên cơ sở từng quốc gia. Tuy nhiên, các quan chức Mỹ khẳng định rằng họ sẽ không ưu tiên đàm phán với Trung Quốc.