Theo thông tin công bố ngày 28/7 từ Z.ai, starup công nghệ trước đây có tên là Zhipu, công ty này sắp ra mắt mô hình AI có tên GLM-4,5 được xây dựng theo hướng “agentic AI”. Được biết, đây là một hướng tiếp cận mới trong phát triển AI với khả năng tự động phân rã nhiệm vụ thành các bước nhỏ để xử lý hiệu quả và chính xác hơn.

Đáng chú ý, theo công ty điểm nổi bật của mô hình mới này không chỉ nằm ở hiệu năng, giá thành mà còn ở tính mở của hệ thống khi GLM-4.5 cho phép cộng đồng lập trình viên tải về và sử dụng miễn phí.

CEO Zhang Peng của Z.ai chia sẻ GLM-4.5 chỉ có kích thước bằng một nửa so với mô hình của DeepSeek và chỉ cần sử dụng 8 chip Nvidia H20 để vận hành. Do đó, Z.ai sẽ có mức giá dịch vụ cho GLM-4.5 là 0,11 USD cho mỗi triệu token đầu vào và 0,28 USD cho mỗi triệu token đầu ra. Thấp hơn đáng kể so với mức giá của DeepSeek R1 (0,14 USD và 2,19 USD tương ứng).

Cũng theo chia sẻ của ông Zhang, loại chip được Z.ai sử dụng là loại được ông lớn Nvidia thiết kế riêng cho thị trường Trung Quốc nhằm tuân thủ các quy định kiểm soát xuất khẩu từ Mỹ.

Tuy nhiên, ông Zhang cho biết hiện công ty chưa cần mua thêm chip từ Nvidia vì họ đã có đủ năng lực tính toán, đồng thời từ chối tiết lộ chi phí đào tạo mô hình AI. Ông cho biết thông tin cụ thể sẽ được công bố sau.

Trước đó, vào đầu năm 2025, DeepSeek đã gây chú ý toàn cầu khi tuyên bố mô hình V3 của họ có chi phí huấn luyện chỉ dưới 6 triệu USD, thấp hơn rất nhiều so với chi phí hàng trăm triệu USD của các đối thủ quốc tế.

Dù vậy, một số nhà phân tích cho rằng con số này chỉ phản ánh phần chi phí phần cứng mà công ty đã chi hơn 500 triệu USD trong nhiều năm tích lũy. DeepSeek cũng được xem là một trong những mô hình đầu tiên của Trung Quốc có thể cạnh tranh trực tiếp với ChatGPT của OpenAI.

Không chỉ có Z.ai và DeepSeek, các công ty công nghệ Trung Quốc khác cũng đang ồ ạt tham gia cuộc đua AI.

Đầu tháng 7/2025, Moonshot, một công ty được Alibaba hậu thuẫn, đã ra mắt mô hình Kimi K2 cùng tuyên bố vượt mặt ChatGPT và Claude trong các tác vụ lập trình. Theo thông tin từ website chính thức của Moonshot, chi phí sử dụng Kimi K2 là 0,15 USD cho mỗi triệu token đầu vào và 2,50 USD cho mỗi triệu token đầu ra.

Trước sự trỗi dậy nhanh chóng của AI Trung Quốc, các công ty Mỹ cũng bày tỏ lo ngại. Cuối tháng 6/2025, OpenAI đưa ra cảnh báo về sự tiến bộ của các mô hình AI tại Trung Quốc và nhắc đích danh Zhipu trong báo cáo.

Chính phủ Mỹ sau đó đã đưa Z.ai vào danh sách thực thể bị hạn chế, ngăn các công ty Mỹ hợp tác hoặc cung cấp dịch vụ cho startup này.

Thành lập năm 2019, Z.ai hiện đang chuẩn bị kế hoạch phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) tại Trung Quốc đại lục hoặc Hồng Kông. Theo dữ liệu từ PitchBook, công ty hiện đã huy động hơn 1,5 tỷ USD từ các nhà đầu tư lớn như Alibaba, Tencent, Qiming Venture Partners, cũng như các quỹ đầu tư công của thành phố Hàng Châu, Thành Đô và quỹ Prosperity7 Ventures thuộc Aramco.

Việc Trung Quốc đẩy mạnh phát triển các mô hình AI chi phí thấp, mở mã nguồn và sử dụng phần cứng tùy chỉnh cho thấy quốc gia này đang chủ động xây dựng một hệ sinh thái AI nội địa, có khả năng cạnh tranh toàn cầu bất chấp các rào cản thương mại và công nghệ từ Mỹ. Với sự hậu thuẫn mạnh mẽ từ các tập đoàn lớn và các quỹ đầu tư chiến lược, làn sóng AI thế hệ mới từ Trung Quốc được kỳ vọng sẽ tiếp tục bùng nổ trong thời gian tới.