Sáng 14/11, tại phiên họp thứ 39, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Thuế GTGT (sửa đổi).

Vẫn chưa thống nhất về thuế GTGT với phân bón

Theo báo cáo giải trình, tiếp thu dự thảo Luật, cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra đã cùng thống nhất phương án xử lý một số nội dung trong dự thảo Luật, bao gồm khoản 10 Điều 15 về trình tự, thủ tục hoàn thuế gia trị gia tăng (GTGT); khoản 8 Điều 5 về các sản phẩm quốc phòng, an ninh thuộc đối tượng không chịu thuế.

Bên cạnh đó, còn một số vấn đề được các đại biểu Quốc hội có nhiều ý kiến tại phiên thảo luận và còn ý kiến khác nhau.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành phiên họp

Trong đó, về việc chuyển phân bón từ diện không chịu thuế sang diện chịu thuế suất 5%, tại phiên thảo luận tại Hội trường, đa số đại biểu thống nhất với dự thảo Luật và nội dung giải trình của UBTVQH và Chính phủ, một số ý kiến đề nghị giữ như quy định hiện hành.

Một số vấn đề khác cũng còn ý kiến khác nhau như quy định không phải nộp thuế GTGT đầu ra nhưng được khấu trừ thuế GTGT đầu vào. Dự thảo Luật sau tiếp thu, chỉnh lý đã bỏ quy định cho phép không nộp thuế GTGT đầu ra nhưng lại được khấu trừ thuế GTGT đầu vào đối với nông sản chưa chế biến, hoặc sơ chế ở khâu thương mại để bảo đảm nguyên tắc của thuế GTGT là chỉ được khấu trừ thuế GTGT đầu vào khi đầu ra thuộc diện chịu thuế GTGT.

Chính phủ đề nghị giữ nội dung này như quy định hiện hành là không phải tính, nộp thuế GTGT đầu ra, nhưng được khấu trừ thuế GTGT đầu vào để giảm bớt thủ tục hành chính, ngăn chặn gian lận hoá đơn trong hoàn thuế GTGT như đã thực hiện thời gian qua và hiện nay hệ thống hoá đơn điện tử vẫn chưa ngăn chặn được việc lập hoá đơn giả (khi không có giao dịch) và sự quá tải của cơ quan thuế trong việc kiểm tra, xác minh hoàn thuế GTGT qua các khâu.

Chính phủ cho rằng, việc nâng mức ngưỡng doanh thu không chịu thuế là đi ngược chủ trương khuyến khích các hộ kinh doanh chuyển sang hoạt động theo mô hình doanh nghiệp. Các ý kiến đại biểu thảo luận tại Hội trường không đề nghị giao Chính phủ quy định mức doanh thu bán hàng hóa, dịch vụ không chịu thuế GTGT; có ý kiến đề nghị nâng mức ngưỡng doanh thu này lên trên mức 200 triệu, có ý kiến đề nghị mức trên dưới 300 triệu đồng hoặc 400 triệu đồng cho những năm tới.

Về mức doanh thu bán hàng hóa, dịch vụ không chịu thuế GTGT (khoản 25 Điều 5), dự thảo Luật sau tiếp thu, chỉnh lý đã quy định mức ngưỡng 200 triệu đồng/năm. Chính phủ đề nghị giữ nội dung này như dự thảo Luật đã trình tại Kỳ họp thứ 7, theo đó, giao thẩm quyền cho Chính phủ quy định mức ngưỡng doanh thu hàng năm thuộc diện không chịu thuế để bảo đảm kịp thời điều hành phù hợp với thực tiễn và bối cảnh kinh tế - xã hội thay đổi.

Lấy ý kiến đại biểu để đảm bảo đồng thuận

Thảo luận tại phiên họp, một số thành viên UBTVQH đề nghị lấy ý kiến các đại biểu về những vấn đề còn ý kiến khác nhau như thuế GTGT với phân bón.

Tuy nhiên, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho rằng, việc lấy ý kiến về thuế với phân bón nên có phương án đánh thuế 0% hoặc 5%, không nên đưa ra phương án không đánh thuế. Bởi, như đã được giải trình, việc đánh thuế sẽ giúp bảo vệ nền sản xuất phân bón trong nước. Đối với các doanh nghiệp trong nước, nếu không đánh thuế thì họ sẽ không được hoàn thuế, khiến chi phí sản xuất lớn, khó cạnh tranh với hàng nhập khẩu.

Ngược lại, nếu đánh thuế 5%, doanh nghiệp trong nước có điều kiện được hoàn thuế, đẩy mạnh sản xuất, giảm giá thành, từ đó cũng đóng góp thêm thuế cho ngân sách. Nguồn thu được từ ngân sách sẽ được đầu tư lại cho người nông dân. Ngoài ra, có đại biểu đề xuất phương án đánh thuế 2% hoặc 3% để trung hòa giữa các phương án.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng ủng hộ phương án lấy ý kiến đại biểu về nội dung này vì đây là vấn đề các đại biểu rất quan tâm.

Về ngưỡng doanh thu chịu thuế, có ý kiến đề nghị nên quy định cụ thể ngưỡng này trong Luật để đảm bảo minh bạch, cụ thể, khi cần điều chỉnh có thể trình UBTVQH quyết định. Bên cạnh đó, cũng có ý kiến đề nghị giao cho Chính phủ theo tinh thần việc nào thuộc thẩm quyền của Chính phủ thì giao Chính phủ, Chính phủ chịu trách nhiệm.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn giải trình tại phiên họp

Giải trình tại phiên họp, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn cho biết, luật hiện hành đang quy định ngưỡng 100 triệu đồng, dự thảo Luật đã quy định tăng lên mức 200 triệu đồng.

Tuy nhiên, Thủ tướng Chính phủ đề nghị giao Chính phủ quy định như dự thảo ban đầu, vì trong quá trình thảo luận vẫn còn ý kiến về các ngưỡng khác nhau. Việc giao Chính phủ cũng thực hiện theo nguyên tắc mà Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ đạo và Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã quán triệt nhiều lần, đó là giao Chính phủ những việc thuộc thẩm quyền Chính phủ.

Thay mặt UBTVQH kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, mặc dù cơ quan chủ trì thẩm tra thống nhất với ý kiến của Chính phủ trong việc chuyển phân bón sang diện chịu thuế GTGT 5%. Tuy nhiên, do nhiều đại biểu chưa thống nhất nên cần xin ý kiến đại biểu để đảm bảo tính đồng thuận và thống nhất cao trước khi thông qua.

Về ngưỡng doanh thu chịu thuế, Phó Chủ tịch Quốc hội thống nhất việc giao Chính phủ quyết định cụ thể để đáp ứng kịp thời các yêu cầu trong tình hình mới. Theo Phó Chủ tịch Quốc hội, luật quy định Quốc hội quyết định dự toán thu, chi ngân sách chứ không quyết định các vấn đề cụ thể.

UBTVQH đề nghị Chính phủ chỉ đạo cơ quan soạn thảo, cơ quan hữu quan phối hợp chặt chẽ cơ quan chủ trì thẩm tra để hoàn thiện báo cáo tiếp thu, giải trình và dự thảo luật; đảm bảo chất lượng dự án luật trình Quốc hội xem xét, quyết định. Theo dự kiến, Quốc hội sẽ biểu quyết thông qua Luật Thuế Giá trị gia tăng (sửa đổi) vào ngày 26/11 tới.