Sáng 22/11, các đại biểu Quốc hội đã thảo luận tại tổ về dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) và dự thảo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi).

Nghiên cứu bổ sung thuốc lá điện tử vào đối tượng chịu thuế

Đối với Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh bày tỏ cơ bản đồng tình với quan điểm và cách đặt vấn đề của cơ quan soạn thảo. Theo Phó Chủ tịch Quốc hội, thuế tiêu thụ đặc biệt nhiều nước trên thế giới thường hướng tới các sản phẩm hàng hóa có hại cho sức khỏe, môi trường hoặc các mặt hàng xa xỉ, qua đó điều tiết hành vi tiêu dùng và có đóng góp cho thu ngân sách. Việt Nam cũng đang theo xu hướng chung của thế giới. Tuy nhiên, cần làm rõ và đánh giá kỹ lưỡng hơn, vì có những sản phẩm vừa đóng góp thu ngân sách vừa phục vụ nhu cầu con người.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh phát biểu tại tổ

Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh, quy định tại Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt về các loại hình thuốc lá cần được rà soát với quy định trong Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá. Bởi đến nay, xuất hiện những loại thuốc lá mới, do đó cần rà soát để có quy định cho tương đồng, phù hợp.

Góp ý về những nội dung cụ thể, đại biểu Trần Thị Hồng Thanh (Ninh Bình) đồng tình với quan điểm cần tăng thuế đối với các sản phẩm đồ uống có đường. Song đại biểu lưu ý, cần đánh giá kỹ lưỡng và toàn diện về tính hiệu quả của việc bổ sung mặt hàng nước giải khát có đường theo tiêu chuẩn Việt Nam vào đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, để tránh vướng mắc khi thực hiện, bảo đảm chính sách thuế này sẽ đạt được mục đích bảo vệ sức khỏe cho người dân. Đồng thời, cần xác định lộ trình phù hợp và rõ ràng để các doanh nghiệp có thời gian điều chỉnh và thích nghi, tránh ảnh hưởng quá lớn đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Góp ý cụ thể với đối tượng chịu thuế, tại điểm a, khoản 1, Điều 2 về thuế đối với thuốc lá, đại biểu Khang Thị Mào (đoàn Yên Bái) đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu tăng mạnh thuế tiêu thụ đặc biệt đối với mặt hàng thuốc lá. Thực tế, tiêu dùng thuốc lá ở Việt Nam gây ra những gánh nặng về bệnh tật, tử vong, kinh tế ở cả cấp độ gia đình và quốc gia.

Theo số liệu của Tổ chức Y tế thế giới, Việt Nam có trên 15,6 triệu người hút thuốc lá, chiếm 22,5% dân số; đồng thời là quốc gia có số lượng người sử dụng thuốc lá đứng thứ 15 trên thế giới, với lượng tiêu thụ hàng năm khoảng 4 tỷ bao thuốc lá.

Điều này đồng nghĩa, mỗi năm xã hội phải bỏ ra khoảng 49.000 tỷ đồng để mua và khoảng 108.000 tỷ đồng dành cho các chi phí y tế liên quan đến thuốc lá. Nguyên nhân chính là do mức giá và thuế thuốc lá ở Việt Nam ở mức thấp so với các nước trong khu vực và trên thế giới, đại biểu phân tích.

Nêu rõ thực tế trên, đại biểu đề nghị cần thay đổi chính sách thuế thuốc lá theo hướng bổ sung thuế tuyệt đối cùng với thuế tương đối đang áp dụng để chuyển sang hệ thống thuế hỗn hợp với mức đủ lớn. Bên cạnh đó, cơ quan soạn thảo cần xem xét, nghiên cứu, bổ sung đối tượng chịu thuế là thuốc lá điện tử.

Tăng thuế để đạt mục tiêu kép về ngân sách và sức khỏe

Cũng theo quy định tại điểm b và điểm c, khoản 1, Điều 2 về rượu bia, đại biểu Khang Thị Mào cho rằng, hiện nay tiêu dùng rượu, bia ở Việt Nam vẫn tiếp tục gia tăng, đặc biệt là trong giới trẻ, gây ảnh hưởng lớn đến y tế, kinh tế và gia tăng các vấn đề về xã hội. Giá rượu, bia của Việt Nam cũng rất rẻ, sức mua tăng mạnh.

Các đại biểu tại phiên họp tổ

Thời gian qua, việc tăng thuế để tăng giá các mặt hàng rượu, bia đã được chứng minh là có tác động mạnh đến giảm nhu cầu sử dụng. Do vậy, để đạt được mục tiêu kép vừa nâng cao sức khỏe của nhân dân vừa tăng thu ngân sách nhà nước, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với rượu, bia lên 85% ngay sau khi dự thảo Luật có hiệu lực thi hành, và mỗi năm tăng thêm 5%, đạt mức tối đa 100% vào năm 2029, bao gồm cả rượu dưới 20 độ.

“Theo tính toán của các tổ chức khoa học, nếu tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với rượu, bia trên 20 độ từ mức 65% hiện nay lên mức 85%, thì lượng tiêu thụ sẽ giảm khoảng 150 triệu lít bia và khoảng 3 triệu lít rượu; đồng thời, thu ngân sách nhà nước tăng thêm khoảng 10.000 tỷ đồng”, đại biểu Khang Thị Mào phân tích.

Ngoài ra, liên quan đến điểm k, khoản 1, Điều 2 quy định về vàng mã, hàng mã, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo xem xét tăng thuế vàng mã, hàng mã lên 80% để người dân hạn chế việc đốt vàng mã tràn lan, ồ ạt như hiện nay, gây lãng phí và giúp Nhà nước thực hiện chính sách điều tiết tiêu dùng, giảm thiểu việc tiêu dùng hoang phí vào những loại hàng hóa, dịch vụ xa xỉ và không quá cần thiết.

Để góp phần giảm tỷ lệ mắc bệnh không lây nhiễm, nâng cao sức khỏe, tầm vóc, tuổi thọ, chất lượng cuộc sống của người Việt Nam, đại biểu Dương Khắc Mai (Đắk Nông) bày tỏ đồng tình đối với chính sách nước giải khát theo Tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN) có hàm lượng đường trên 5g/100ml là đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Nhấn mạnh mức tiêu thụ đường càng nhiều và lượng đường trong nước giải khát càng cao thì càng ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe, đại biểu Dương Khắc Mai đề nghị tính toán lại mức thuế suất “cứng” là trên 5g/100ml thì áp dụng mức thuế suất 10%; đồng thời, cần rà soát, đánh giá tác động để nghiên cứu quy định các ngưỡng cụ thể và tăng dần mức thuế suất (tính tối thiểu là 10%) như mặt hàng rượu, bia./.

Góp ý đối tượng chịu thuế, đại biểu Hoàng Đức Thắng (đoàn Quảng Trị) đặt vấn đề, hiện nay trên thị trường bia có nồng độ là đối tượng chịu thuế, vậy đối với loại bia 0 độ, thì có thuộc diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt hay không cần quy định rõ ngay trong Luật. Đại biểu Lê Thị Nga (đoàn Hà Nam), đại biểu Mai Văn Hải (đoàn Thanh Hóa) đề nghị không nên đánh thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng vì đây là thiết yếu, không đúng với mục đích là đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với các mặt hàng xa xỉ.