Theo dữ liệu của Chính phủ Nhật Bản, để ứng phó với giá gạo trong nước leo thang, lượng gạo nhập khẩu vào Nhật Bản trong tháng 5/2025 đã lần đầu tiên vượt ngưỡng 10.000 tấn. Con số này cao gấp 126 lần mức trung bình tháng của năm 2024.

Loại gạo nhập khẩu này chịu thuế suất cao 341 yen/kg (khoảng 2,35 USD/kg), nằm ngoài hạn ngạch 770.000 tấn mà chính phủ cho phép nhập khẩu miễn thuế hàng năm. Tuy nhiên, giá gạo trong nước tăng khiến gạo ngoại - dù chịu thuế - vẫn có sức cạnh tranh.

Từ mức 721 tấn trong năm tài khóa 2023, lượng gạo nhập khẩu ngoài hạn ngạch của Nhật Bản tăng lên 3.004 tấn trong năm tài khóa 2024 (kết thúc vào 31/3/2025), rồi vọt lên 6.838 tấn vào tháng 4/2025 và 10.605 tấn trong tháng 5/2025.

Mỹ chiếm hơn 70% lượng gạo nhập khẩu trong tháng 5/2025. Tập đoàn bán lẻ Aeon bắt đầu bán gạo California từ ngày 6/6 với giá 2.680 yen/4kg (chưa thuế). Một số nhà hàng tại Nhật Bản đã chuyển sang dùng gạo ngoại. Matsuya Foods Holdings dùng 100% gạo nhập từ tháng 4/2025, trong khi Yoshinoya Holdings pha trộn gạo nội-ngoại.

Để hạ nhiệt giá, Bộ trưởng Nông nghiệp Nhật Bản Shinjiro Koizumi đã ra lệnh bán gạo từ kho dự trữ không qua đấu giá. Nhờ đó, giá bán lẻ trung bình túi 5kg gạo trong siêu thị giảm xuống còn 3.920 yen trong tuần 9-15/6, lần đầu dưới mức 4.000 yen sau 3 tháng rưỡi.

Dù vậy, các siêu thị lớn vẫn thận trọng với nhập khẩu bổ sung do lo ngại thiếu công suất xay xát và nhu cầu thấp từ người tiêu dùng cao tuổi – vốn chuộng gạo nội địa.

Theo chuyên gia Kimio Inagaki thuộc Viện Nghiên cứu Mitsubishi, nếu giá gạo hạ nhiệt, làn sóng nhập khẩu có thể chỉ là tạm thời. Tuy nhiên, trong bối cảnh giá vẫn cao, nhiều doanh nghiệp Nhật Bản sẵn sàng chịu thuế cao để nhập khẩu gạo./.