Ngân hàng trung ương Nhật Bản (BoJ) sẽ tổ chức cuộc họp chính sách vào ngày 30-31/10 tới. Cuộc họp diễn ra chỉ vài ngày sau cuộc bầu cử Hạ viện Nhật Bản, nơi tân Thủ tướng Shigeru Ishiba đối mặt với thử thách quan trọng về chương trình nghị sự nhằm thúc đẩy tiền lương và phục hồi nền kinh tế.

Triển vọng lãi suất 

BoJ đã chấm dứt thời kỳ lãi suất âm vào tháng 3/2024 và nâng lãi suất ngắn hạn lên 0,25% vào tháng 7/2024. Ngân hàng này đã phát đi tín hiệu sẵn sàng tăng lãi suất một lần nữa, khi Hội đồng điều hành BoJ đủ tin tưởng rằng Nhật Bản sẽ đạt được mục tiêu lạm phát 2% một cách bền vững.

Tuy nhiên, khi lạm phát ổn định quanh mức 2% và ít có dấu hiệu tăng đột biến, BoJ vẫn không vội hành động. Ngân hàng trung ương này được dự đoán rộng rãi là sẽ giữ nguyên lãi suất trong cuộc họp tháng 10 này, vì Thống đốc Kazuo Ueda đã nhấn mạnh sự cần thiết của việc xem xét kỹ lưỡng các rủi ro như bất ổn của nền kinh tế Mỹ và tác động từ biến động thị trường.

Các ngân hàng trung ương thường tránh thay đổi chính sách xung quanh các sự kiện chính trị lớn. BoJ có rất nhiều lý do để giữ nguyên chính sách lãi suất khi cuộc bầu cử Hạ viện dự kiến vào ngày 27/10 tới và cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào đầu tháng 11 cũng đang đến gần.

Thị trường nên chú ý điều gì? 

BoJ đã tuyên bố sẽ tăng lãi suất một lần nữa nếu nền kinh tế và giá cả diễn biến theo đúng dự báo của họ. Điều này có nghĩa là báo cáo hàng quý của BoJ, bao gồm các dự báo mới về tăng trưởng và giá cả, có thể cung cấp manh mối về thời điểm ngân hàng này sẽ tăng lãi suất tiếp.

Các nguồn tin nói với Reuters rằng BoJ khó có thể thực hiện những thay đổi lớn đối với dự báo rằng lạm phát dao động quanh mục tiêu 2% cho đến tháng 3/2027.

Mặc dù những dự báo đó sẽ đáp ứng điều kiện tiên quyết cho việc tăng lãi suất, nhưng BoJ có thể báo hiệu họ sẵn sàng hành động chậm hơn bằng cách nêu bật các rủi ro như tăng trưởng toàn cầu chậm lại và thị trường biến động có thể ảnh hưởng đến tâm lý của các hộ gia đình và doanh nghiệp.

Nếu BoJ gia tăng cảnh báo về những rủi ro đó trong các báo cáo hoặc đề cập đến chúng trong phần điều hướng chính sách, khả năng tăng lãi suất vào cuối năm có thể giảm đi. Ngược lại, sự lạc quan về việc tăng lương bền vững có thể là dấu hiệu cho thấy đợt tăng lãi suất tiếp theo đang đến gần.

Nhận định của giới phân tích 

Buổi họp báo sau cuộc họp chính sách của Thống đốc Ueda, dự kiến diễn ra vào chiều ngày 31/10, có thể cung cấp manh mối về tốc độ và thời điểm tăng lãi suất lần tiếp theo của BoJ.

Trong một cuộc họp báo vào tháng 9/2024, ông Ueda đã ám chỉ khả năng BoJ tạm dừng tăng lãi suất bằng cách nói rằng ngân hàng này có thể "dành thời gian" để xem xét các rủi ro. Bình luận của ông về đồng yen cũng là điểm đáng chú ý, vì sự suy yếu của đồng yen - làm tăng lạm phát qua chi phí nhập khẩu - là một trong những yếu tố dẫn đến quyết định tăng lãi suất của BoJ hồi tháng Bảy năm nay.

Dù đồng yen chưa giảm sâu như mức thấp nhất trong ba thập kỷ gần 162 yen ghi nhận hồi tháng 7/2024, nhưng hôm 17/10 vừa qua, đồng yen đã chạm mức thấp nhất trong hai tháng rưỡi, dưới ngưỡng 150 yen/USD. Nếu đồng yen tiếp tục giảm, ông Ueda có thể chịu áp lực phải giảm bớt những tín hiệu "diều hâu" về triển vọng lãi suất.

Sau cuộc họp tháng 10, BoJ sẽ họp chính sách tiếp theo vào ngày 18-19/12 tới, sau đó là cuộc họp vào ngày 23-24/1 năm tới.

Phần lớn các nhà kinh tế được Reuters thăm dò ý kiến cho rằng BoJ sẽ không tăng lãi suất thêm lần nào nữa trong năm nay, với hầu hết dự đoán ngân hàng này sẽ tăng lãi suất trở lại vào tháng 3/2025.

Các yếu tố cản trở 

BoJ đã từng báo hiệu sẵn sàng tăng lãi suất lên mức được coi là trung lập đối với nền kinh tế - được các nhà phân tích coi là khoảng 1% - vào khoảng cuối năm sau hoặc đầu năm 2026. Tuy nhiên, con đường này có thể gặp nhiều trở ngại. BoJ kỳ vọng các đợt tăng lương mạnh từ các doanh nghiệp năm nay sẽ hỗ trợ tiêu dùng, cho phép các nhà bán lẻ tiếp tục tăng giá. Nhưng nhu cầu toàn cầu giảm có thể khiến các nhà sản xuất không muốn đưa ra các đợt tăng lương lớn trong năm tới.

Các yếu tố chính trị cũng có thể tác động đến lộ trình tăng lãi suất của BoJ. Dù Thủ tướng Ishiba tuyên bố sẽ không can thiệp vào chính sách tiền tệ, nhưng ông có thể phản đối việc tăng lãi suất thêm nếu đảng cầm quyền của ông gặp khó khăn trong cuộc bầu cử ngày 27/10.