Báo cáo của Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS) cho thấy, thị trường bất động sản (BĐS) quý III nói riêng và 9 tháng đã có sự phục hồi tích cực sau giai đoạn khó khăn, nhờ sự ổn định của nền kinh tế và các chính sách hỗ trợ của Chính phủ.

Bà Phạm Thị Miền, Phó Viện trưởng VARs IRE cho biết, thị trường BĐS nhà ở đã bắt đầu ghi nhận những dấu hiệu thể hiện sự tăng nhiệt. Trong đó, câu chuyện đấu giá đất "nóng" hơn bao giờ hết với các phiên đấu giá được tổ chức xuyên đêm, ghi nhận hàng trăm, thậm chí cả nghìn người "ăn trực nằm chờ" để tranh suất.​ Mức giá trúng cũng cao kỷ lục, ngang ngửa đất dự án đã được đầu tư hạ tầng bài bản.

Sức nóng của thị trường còn được dẫn dắt bởi phân khúc căn hộ, với mức giá liên tục thiết lập mặt bằng mới ở mức cao, trên cả thị trường sơ cấp và thứ cấp. Cùng với loại hình căn hộ, một số dự án thấp tầng mới ra mắt của các chủ đầu tư lớn, cũng ghi nhận lượng đặt cọc giữ chỗ ấn tượng dù mức giá ngày càng cao.

Tuy nhiên, bà Miền đánh giá, bên cạnh những kết quả xuất phát từ cung, cầu thực tế, thị trường cũng đã xuất hiện những dấu hiệu "tạo nhiệt". Tình trạng này thể hiện qua việc đầu cơ đất đai, đẩy giá nhà ở và phát sinh các giao dịch BĐS thiếu minh bạch. Nhiều nhà đầu tư nhỏ lẻ tham gia thị trường với mục đích lướt sóng, khiến giá BĐS bị đẩy lên cao bất hợp lý. Dấu hiệu "tạo nhiệt" còn thể hiện ở phân khúc căn hộ với mặt bằng giá chào bán căn hộ chuyển nhượng ngày càng cao, do sự "tiếp tay" của một số nhóm đầu cơ.

"Những dấu hiệu này đều xuất phát từ nguyên nhân do thiếu nguồn cung, dù đã được cải thiện", bà nói.

Theo bà Miền, trong quý III, thị trường BĐS nhà ở tiếp tục ghi nhận nguồn cung đạt mức 22.412 sản phẩm được chào bán trên thị trường, với khoảng 14.750 sản phẩm mở bán mới, giảm 25% so với quý II, nhưng đã tăng 60% so với cùng kỳ năm 2023.

"Dù có sự sụt giảm về số lượng nhưng nguồn cung quý III vẫn cho thấy sự tăng trưởng khi xuất hiện một số dự án mới, đặc biệt có sự góp mặt của dự án quy mô lớn, giúp thị trường trở nên náo nhiệt hơn", bà cho hay.

Tính chung 9 tháng, thị trường đã ghi nhận 38.797 sản phẩm mới được chào bán. Nguồn cung vẫn ghi nhận sự phân hóa mạnh. Cụ thể, 70% nguồn cung mới đến từ phân khúc căn hộ chung cư. Các sản phẩm có giá bán trên 50 triệu đồng/m2 trở lên chiếm áp đảo. Về khu vực, miền Bắc dẫn đầu nguồn cung mới với 46%, theo sau là miền Trung với 29% và miền Nam là 25%.

Đáng chú ý, nguồn cung chủ yếu thuộc phân khúc cao cấp, hạng sang và thị trường gần như vắng bóng hoàn toàn căn hộ chung cư thương mại giá bình dân.

Lượng giao dịch và tỷ lệ hấp thụ lần lượt giảm 25% và 1 điểm % so với quý trước nhưng tăng lần lượt 80% và 28 điểm % so với cùng kỳ. Trong đó, lượng giao dịch căn hộ chung cư chiếm 71% tổng lượng giao dịch nhà ở trong quý III, với các dự án căn hộ chung mới ghi nhận tỷ lệ hấp thụ trung bình đạt 75%. Thậm chí, các dự án căn hộ tại Hà Nội còn ghi nhận tỷ lệ hấp thụ lên tới 90% ngay sau thời gian ngắn mở bán.

"9 tháng, thị trường ghi nhận 30.589 giao dịch thành công, gấp 2,5 lần so với cùng kỳ", bà nêu.

Giá nhà ở vẫn rất cao

Về giá bán, mặt bằng giá nhà ở tiếp tục "neo" ở mức cao, trên cả thị trường sơ cấp và thứ cấp, nhất là tại phân khúc căn hộ.

Bà Miền cho rằng, nguyên nhân giá tăng cao là do tình trạng mất cân đối cung cầu đang ngày càng nghiêm trọng do nguồn cung dù đã được cải thiện nhưng vẫn rất khó đáp ứng đủ nhu cầu. Đồng thời, phần lớn nguồn cung mới tiếp tục được hoàn thiện ở mức tiêu chuẩn cao với chi phí đầu tư, nhất là chi phí liên quan đến đất đai tăng cao.

Trong quý III, mặt bằng giá sơ cấp tại Hà Nội tiếp tục tăng cao và chưa có dấu hiệu dừng lại.

Tại Đà Nẵng, mặt bằng giá sơ cấp căn hộ chung cư cũng ghi nhận mức tăng "kỷ lục", với hơn 50% nguồn cung mới có giá trên 80 triệu đồng/m2. Mặt bằng giá thứ cấp cũng cải thiện trên diện rộng, với giá nhà đất thổ cư tại một số khu vực tăng từ 10-25% so với cùng kỳ.

Đối với TP.HCM, mặt bằng giá sơ cấp duy trì ổn định ở mức cao do nguồn cung chủ yếu đến từ các dự án đang triển khai. Trong khi, mặt bằng giá sơ cấp tại các tỉnh thành vùng ven TP.HCM tăng nhẹ, dao động từ 3-5%, với nguồn cung mới có giá bán cao hơn.

Nghiên cứu về chỉ số giá căn hộ của 150 dự án được VARS chọn lọc, tính đến quý III, giá bán trung bình dự án ở TP. Hà Nội gần tiệm cận mức 60 triệu đồng/m2, tăng 64% so với quý II/2019. Giá bán ở TP.HCM tăng từ 49,2 triệu đồng/m2 lên 64,2 triệu đồng/m2, phản ánh mức tăng 30,6% so với kỳ gốc. Tại Đà Nẵng, chỉ số giá thị trường Đà Nẵng cho thấy mức tăng 46,2%, cao hơn mức tăng của TP.HCM.

Bà Miền nhìn nhận, nhu cầu về BĐS, bao gồm cả nhu cầu nhà ở và nhu cầu đầu tư, tiếp tục dịch chuyển sang khu vực vùng ven, các tỉnh/thành xung quanh 2 đô thị đặc biệt và thị trường thứ cấp với nhiều lựa chọn có mức giá hợp lý hơn. Căn hộ, nhà đất dưới 3 tỷ đồng được tìm kiếm mạnh tại Hà Nội và TP.HCM.​

Trên cơ sở từ quý III, VARS nhận định, thị trường BĐS đang ở giai đoạn chuyển giao, rất nhạy cảm trước các yếu tố ảnh hưởng tích cực hay tiêu cực từ các chủ thể. Sự tăng trưởng nhẹ ở một số phân khúc có thể tạo nên đà hồi phục mạnh mẽ nếu các yếu tố hỗ trợ từ chính sách, hạ tầng và tài chính được đáp ứng.

Câu chuyện tăng giá BĐS nếu không được can thiệp sớm, sẽ dẫn đến nhiều hệ lụy cho thị trường và cho cả xã hội.

Để giải quyết được tình trạng này, Nhà nước cần sớm có các biện pháp hỗ trợ cho các dự án nhà ở thương mại giá bình dân, nhà ở xã hội. Đồng thời, thị trường rất cần sự tham gia, đồng hành của tất cả các chủ thể bao gồm cơ quan quản lý Nhà nước, các tổ chức xã hội nghề nghiệp, các doanh nghiệp BĐS và môi giới BĐS.